Bert Wagendorp: 'Nu wordt er gepokerd met kernwapens en dat is niet grappig'
In Noord-Korea wordt zaterdag de Dag van de Zon gevierd, de nationale feestdag waarop de geboorte van Kim Il-sung wordt herdacht, op 15 april 1912. Kim Il-sung was de eerste leider van Noord-Korea, werd na zijn dood in 1994 benoemd tot Eeuwig President en is de grootvader van de huidige alleenheerser Kim Jong-un.
Sinds de Koreaanse oorlog (1950-1953) - vooral bekend van de film en tv-serie M.A.S.H. - is het nooit meer vrede geworden op het schiereiland. Nu wankelt de schijnvrede. Want ter gelegenheid van Kims 105de geboortedag willen de Noord-Koreanen een ondergrondse kernproef uitvoeren of een raket de lucht in schieten - mogelijk besluiten zij beide staaltjes van machtsvertoon ten uitvoer te brengen. De Amerikanen hebben het land gewaarschuwd daarvan af te zien. Er vaart een vliegdekschip voor de Koreaanse kust en President Trump zei donderdag dat Noord-Korea een probleem is 'dat opgelost zal worden'. Dat moest vermoedelijk dreigend worden opgevat.
Volgens de nieuwszender NBC zijn de VS klaar voor een preventieve aanval, iets wat door het Witte Huis werd ontkend, dus misschien toch waar is. Vanuit de hoofdstad Pyongyang beloofden de Noord-Koreanen dat zij met een 'meedogenloze reactie' zouden komen op een aanval en binnen 'enkele minuten' de Amerikaanse bases in Zuid-Korea zouden 'verpulveren'. 'Er verzamelen zich stormwolken', verklaarde de Chinese minister van Buitenlandse Zaken Wang Yi. De Chinezen staan bekend om hun verhullende taalgebruik, maar dit was vrij duidelijk.
Vroeger had je in de kwestie tussen Noord-Korea en de VS één onzekere factor (Noord-Korea) en één min of meer zekere (de VS). Dat is nu veranderd, want Trump is ongeveer net zo onberekenbaar als Kim Jong-un. Al ruimt hij, dat is natuurlijk ook weer waar, geen familieleden uit de weg die mogelijk zijn positie bedreigen.
De twee onbekenden in de vergelijking maken een kloppende analyse lastig. We zijn aangewezen op Pyongyang-watchen en Witte Huis-watchen. Op tekenen aan de wand waaruit mogelijk iets valt af te leiden dat duidt op beweging in deze of gene richting. Er was afgelopen week één zo'n teken, dat kwam na het gesprek tussen Trump en de Chinese leider Xi Jinping. Die had Trump ingewijd in de relatie China - Noord-Korea. Na tien minuten kreeg Trump volgens eigen zeggen in de gaten 'dat het niet zo eenvoudig is'. Het is altijd goed wanneer mensen zich realiseren dat dingen minder simpel zijn dan ze vermoedden, dat kan fatale beslissingen voorkomen.
Er speelt zich een luguber spel af dat zich grotendeels aan onze waarneming onttrekt en waarvan de uitkomst zich niet laat voorspellen. Misschien was het droppen van de Moeder Aller Bommen in Afghanistan wel een test en waren de kruisraketten op Syrië een oefening.
Vroeger kon je nog een beetje lachen om Noord-Korea en zijn kolderieke dictators die op de een of andere manier de tijd te slim af waren geweest en zichzelf tot halfgoden van de laatste heilstaat hadden gemaakt. Maar nu wordt er gepokerd met kernwapens en dat is niet grappig.
In het AD stond vrijdag een interview met Remco Breuker, hoogleraar Koreastudies in Leiden. Hij wist zeker wat er staat te gebeuren. 'Het is te laat om deze crisis vreedzaam op te lossen. (...) Dit valt alleen nog gewapenderwijs op te lossen. We zitten met de gebakken peren.'
Hopelijk zit de hoogleraar er finaal naast, maar zijn woorden klonken toch zorgwekkend genoeg om op de Dag van de Zon wat vaker het laatste nieuws te checken.