Rotterdam zet zich schrap voor studentenprotest, universiteit richt crisisteam op

Er staat stevige taal in de Engelstalige oproep die op Instagram is gepost. ‘Wij protesteren tegen de medeplichtigheid van onze universiteit aan de aanhoudende genocide in Palestina’ en: ‘Wij eisen onderwijs dat vrij is van kolonialisme en zionisme’. Was getekend: ‘Palestine Solidarity Rotterdam’ en ‘Rotterdam School of Colour’. Beide bewegingen zeggen door te gaan met demonstreren totdat hun eisen zijn ingewilligd.

In Rotterdam is het tot nu toe rustig gebleven op en rond de Erasmus Universiteit (EUR). Dat is anders in Amsterdam en -in mindere mate- in Utrecht. De hoofdstad heeft de handen meer dan vol aan de gewelddadig verlopende protesten die worden georganiseerd bij de Universiteit van Amsterdam (UvA).

De studentendemonstratie tegen het Israëlische geweld in de Gazastrook begon vorige week maandag vreedzaam met een tentenkampje op het UvA-terrein op Roeterseiland, maar ontaardde twee dagen later in een veldslag met de ME. Gemaskerde activisten richtten voor anderhalf miljoen euro vernielingen aan, wierpen barricades op en bekogelden politiemensen met straattegels.

Het lukte de politie en de gemeente niet om in contact te komen met de organisatoren van de protestactie om te proberen het geweld terug te dringen, vertelde de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema de gemeenteraad vrijdag tijdens een spoeddebat over het politieoptreden.

Ook maandag loopt een demonstratie in Amsterdam volledig uit de hand. Nadat de meeste deelnemers aan de actie op Roeterseiland zijn vertrokken, voegen in het zwart geklede gemaskerde mannen zich bij de achterblijvers. De groep dringt universiteitsgebouwen binnen, werpt barricades op bij de in- en uitgangen en richt zware vernielingen aan. Journalisten die verslag willen doen, worden belaagd.

Het Amsterdamse schrikbeeld was voor coalitiepartij Leefbaar Rotterdam aanleiding vragen te stellen aan het college, en met name aan burgemeester Aboutaleb. Hij is verantwoordelijk voor de openbare orde. Is de burgemeester bereid om de gebouwen en het universiteitsterrein aan de Burgemeester Oudlaan schoon te vegen als de actievoerders weigeren te vertrekken? En vindt de burgemeester ook dat Amsterdamse toestanden koste wat het kost voorkomen moeten worden?

Volgens de raadsleden Simon Ceulemans en Ingrid Coenradie van Leefbaar Rotterdam zijn de twee organisatoren van het Rotterdamse protest dubieuze clubjes met ranzige eisen. ‘Tuig’ aldus de raadsleden.

De demonstratie is secuur voorbereid, schrijft de burgemeester namens het college in zijn beantwoording van de Leefbaar-vragen. Maar hoewel de politie goed getraind en voorbereid is, zijn er geen garanties dat het donderdag allemaal ordelijk verloopt. Over specifieke veiligheidsmaatregelen wil Aboutaleb niets kwijt.

Het is ook in Rotterdam niet gelukt om vooraf te overleggen met de organisatoren van de protestactie, valt op te maken uit de beantwoording. Er is wel uitvoerig gesproken met de EUR.

Omdat de universiteitscampus openbaar toegankelijk is, is het terrein te beschouwen als openbare buitenruimte. Als het uit de hand loopt, kan Aboutaleb daarom zelfstandig besluiten op te treden. Daar is geen verzoek van de EUR voor nodig.

De in haar woorden ‘teleurstellende slappe antwoorden’ van Aboutaleb stellen Ingrid Coenradie niet gerust. “Het liefst hadden we gezien dat het college krachtig afstand zou nemen van de wanstaltige taferelen in Amsterdam en de garantie zou hebben gegeven dat er alles aan gedaan wordt om zoiets hier te voorkomen. Beide is niet gebeurd.”

De fractievoorzitter van Leefbaar Rotterdam heeft geen concrete aanwijzingen dat het er donderdag ook in Rotterdam gewelddadig aan toe zal gaan, maar ook niet de zekerheid dat het hier rustig blijft. Wat haar zorgen baart is een bericht op social media waarin wordt opgeroepen om verspreid over het land veel gelijktijdige barricades op te richten, zodat de ME-capaciteit al snel ontoereikend is.

“De enorme media-aandacht voor de studentendemonstraties kan juist een reden zijn dat het hier net zo escaleert als in Amsterdam. Al dan niet veroorzaakt door tuig dat zich geroepen voelt om zich in de demonstratie te mengen. Deze mensen grijpen elke gelegenheid aan om te gaan rellen.”

De EUR heeft een crisisorganisatie opgericht die overlegt met de politie en de gemeente. Er zijn de nodige maatregelen genomen, zegt woordvoerder Mirjam Renting. Ze gaat niet nader in op welke dat zijn.

De Rotterdamse universiteit sluit zich aan bij de landelijke richtlijnen die de gezamenlijke universiteiten hebben afgesproken. Daarin staat onder andere dat overnachten op het universiteitsterrein niet is toegestaan, en dat geldt ook voor het dragen van gezichtsbedekkende kleding.

Renting: “Het is belangrijk dat studenten en medewerkers zich uit kunnen spreken en kunnen demonstreren. Altijd met respect voor elkaar en zonder geweld en vernieling.”

De EUR gaat binnenkort wel alle internationale partnerschappen opnieuw tegen het licht houden, dus ook die met Israëlische universiteiten en wetenschappers. Dit gebeurt niet onder druk van het studentenprotest, want de universiteitsraad had hier al eerder om gevraagd.

“Wat ik vooral hoop is dat er niet al teveel beroep wordt gedaan op onze mensen bij de politie”, zegt Coenradie met een verwijzing naar de schietpartij in de metro bij Hoek van Holland Haven en de steekpartij in de tram van afgelopen zondag . “Die hebben het momenteel al druk genoeg om op zomerse avonden op alle plekken te zijn waar ze nodig zijn.”