Rutte sprak met vertegenwoordigers van Nederlandse en internationale hulporganisaties over de humanitaire crisis in de Gazastrook. Dat gebeurde voor de vierde keer sinds het begin van de Gazaoorlog in oktober vorig jaar.
"Ontluisterend is het beste woord", zegt Michiel Servaes, directeur van Oxfam-Novib, over hoe dat gesprek verliep. "Voor mij is wel duidelijk dat de dialoog op deze manier geen zin meer heeft." De belangrijkste boodschap van de hulporganisaties, dat het Israëlische offensief in Rafah is begonnen, kwam volgens hen niet aan. De premier vindt dat nog geen sprake is van een grootschalige militaire operatie die kan gelden als een offensief.
"We weten allemaal dat hij heeft gezegd dat een aanval op Rafah een rode lijn is", zegt Servaes. "Nu dat gebeurt, de stad langzaam wordt ingenomen en een half miljoen mensen op de vlucht is, naar gebieden waarvan iedereen weet dat ze niet veilig zijn, geeft hij niet thuis. Dat is ontluisterend en pijnlijk."
'Cynisch woordspel om te doen alsof offensief nog niet is begonnen'
Premier Rutte zei in maart tegen de Tweede Kamer dat het demissionair kabinet in noodberaad gaat als het komt tot een Israëlisch grondoffensief in Rafah. "We hebben duidelijk gemaakt dat het politieke gevolgen zal hebben en dat het een gamechanger zal zijn." De premier wilde destijds niet vooruitlopen op hoe die gevolgen eruit zouden zien.
Tijdens het gesprek met Rutte werden de hulporganisaties ook niet veel wijzer over wat hij als een offensief beschouwt, zegt Oxfam-directeur Servaes. "Hij ontweek vragen over waarom niet en wanneer dan wel of weigerde ze te beantwoorden. Als meer dan een half miljoen mensen hun spullen moeten pakken, dan is het een cynisch woordspel om te doen alsof dat nog niet het offensief is. Als je daar een soort Haagse logica op loslaat, ben je totaal losgezongen van de werkelijkheid."
'Enige manier waarop we hulpverlening kunnen leveren'
"Het offensief in Rafah is begonnen", zegt ook Karel Hendriks, directeur van Artsen zonder Grenzen Nederland (AzG) en een andere aanwezige bij het gesprek met Rutte. "Alle grensovergangen zitten al een week potdicht en onze medewerkers horen de bommen vallen in de buurt van hun pension." Volgens AzG komen er geen hulpgoederen meer binnen in het gebied, waar zo'n 2,3 miljoen mensen zitten opgesloten.
"Het kabinet moet concluderen dat de rode lijn is overschreden en zich uitspreken voor een permanent staakt-het-vuren", vindt Hendriks. "Dat is de enige manier waarop we hulpverlening kunnen leveren op een schaal die in lijn ligt met de omvang van deze humanitaire crisis." Artsen zonder Grenzen is bezorgd over het feit dat de Nederlandse regering nog niet zo ver is. "We vragen ons af wat er dan wel moet gebeuren."
Een woordvoerder van premier Rutte zei daarover tegen NU.nl: "Het kabinet monitort de zorgwekkende situatie in Rafah nauwlettend en staat voortdurend in contact met internationale partners. Grootste prioriteit is nu dat Israël fors meer hulp toelaat in Gaza en hulpverleners hun werk veilig kunnen doen."
Na het gesprek bedankte Rutte de hulporganisaties in een bericht op X "voor het onmisbare werk dat deze organisaties in onder zware omstandigheden verzetten" en riep hij op tot een wapenstilstand in Gaza.
NUjij: Uitgelichte reacties