Ik denk dat een groot verschil het jurische verschil van het Belgische (Napoleaanse of Frans georiënteerde) notariaat en het Nederlandse notariaat is:
In België wordt een door de notaris opgesteld document als "juridisch correct" bekeken. Een notaris in België heeft dan ook een opleiding / kwalificatie gelijkaardig aan die van een rechter en wordt in België als bijna-rechter bekeken (en binnen het vakgebied vaak ook gezien als meer bekwaam dan de rechter): slechts heel zelden zal een door een Belgisch notaris opgemaakt document in twijfel getrokken worden door de Belgische rechter. En in bijna alle gevallen (die zeer zeldzaam zijn) zal de notaris daarvoor een serieuze blaam krijgen van het notariaat (wat waarschijnlijk ook het einde van zijn of haar beroep betekent). Dus dit is zeer serieus, geen grappig moment voor de notaris en zeker iets wat ze altijd zullen vermijden - bovendien is de Belgische notaris juridisch aansprakelijk voor alles wat de Belgische notaris als notaris beweert - dus voor vrijwel alles: ik zou voorzichtig zijn als ik als notaris dronken in het café plan onzin te verkopen (
als notaris ja, maar, wie weet had iemand in het café het gedacht dat jij als notaris de waarheid aan het verkondigen was - pas maar op dan).
Daar tegenover staat dat de Belgische burger van de notaris bijna (en eigenlijk is het ook zo) absolute rechtszekerheid krijgt: heeft de notaris het gezegd, dan
is het zo. Zelfs na een wereldoorlog. Was het toch niet zo? Dan is de notaris aansprakelijk voor de gevolgen. Notaris zijn betekent ook respect hebben in België. Je verdient ook echt goed (onze notarissen zijn rijke mensen met veel aanzien in de samenleving).
(Daarom ook dat je écht wel bekwaam moet zijn om in België notaris te zijn - het beroep is géén grap)
M.a.w. zal het Belgische notariaat niet heel erg happig zijn op het officiëel te willen noteren van een euthanasieaanvraag. Omdat dit eigenlijk betekent dat je aan de Belgische notaris vraagt om uw zelfmoord te laten uitvoeren en dit als jurisch bindend wordt gezien (je zou het kunnen laten afdwingen én zo laten uitvoeren - want de wet is hard maar de wet is wet).
Ik denk daarom dat wij hier de wilsverklaring hebben: iets wat je kan laten registreren zodat de dokter toch de euthanasie kan uitvoeren tijdens uw coma zonder dat die dokter juridische gevolgen hoeft te vrezen - want wees gerust dat er familieleden zijn die dokters anders zouden aanklagen voor moord. Iets waar de notaris dus mogelijk aansprakelijk voor zou kunnen zijn: want heeft de notaris het gezegd, dan
is het zo.
ps. Ikzelf zou graag hebben dat het notarieel kan vastgelegd worden dat ik in bepaalde omstandigheden euthanasie wens. Ongeacht wat onze Belgische notarissen daarvan zelf vinden. Ongeacht hoe Katholiek ze wel of niet zijn (daar wring vaak het schoentje, de
Katholieke partij CD&V wil dit allemaal niet - maar misschien doen ze er niet zo veel meer toe gezien hun geringe verkiezingsresultaten).
Ongeacht wat dan ook: de notaris is juridisch in dienst van de burger als voorzorgsjustitie: zij zorgen ervoor dat er
geen rechtzaken nodig zijn. Als ik euthanasie wens, wil ik dat de notaris ervoor zorgt dat er nadien
geen rechtzaken nodig zijn. In geen enkel geval. En al zeker niet wanneer mijn familie dat toch wenst. In dat geval vooral niet.
Bron: mijn nicht is notaris in België. Ik heb bovendien een vriendin gehad die notarieel assistent is (en assistent van de prof notarieel recht in
K(
atholieke) U(niversiteit) Leuven).
Eerste noot: Belgische universiteiten zoals de KU Leuven hebben (terecht) een grote invloed op het Belgische recht en dus op ons notariaat.
Tweede noot: Natuurlijk kiezen wij Belgen wat wij het liefst willen. En ik denk dat de Belgen hun notariaat goed vinden en zelfs (veel) beter dan het Nederlandse: de absolute rechtzekerheid na de uitspraak van een notaris en de aansprakelijkheid (die ligt) bij diezelfde notaris is iets wat veel Belgen heel erg handig vinden. En ook willen behouden.
(Stel dat Nederland en Vlaanderen ooit terug samen komen: pas dan het Nederlandse notariaat aan, opdat het zoals het Belgische is. Want het Nederlandse trekt op niks eigenlijk).
[Reactie gewijzigd door freaxje op 9 mei 2024 20:55]