Donderdag 400 asielzoekers te veel in Ter Apel, dus kassa voor de gemeente: COA betaalt al miljoen euro

Per dag dat er meer dan 2000 mensen in het aanmeldcentrum verblijven, moet het COA 15.000 euro betalen aan de gemeente. Dat bepaalde de rechter in februari. De gemeente vindt de situatie in Ter Apel onhoudbaar en onveilig en eist daarom dat het COA beter haar best doet om de asielzoekers elders in het land te huisvesten. De rechter was het daarmee eens, en legde een dwangsom op, die kan oplopen tot maximaal 1,5 miljoen euro.

Sindsdien heeft het COA bijna elke dag moeten betalen. Het lukte in februari twee dagen niet om onder de 2000 mensen te blijven, en vanaf 9 maart geen enkele dag meer. Daarnaast is afgelopen week een deal gesloten over enkele dagen in de periode van 24 maart tot en met 8 maart, waarin het COA volgens de gemeente sjoemelde met de cijfers.

In die dagen leek het COA het maximum van 2000 asielzoekers aan te kunnen, maar daarvoor haalde het een trucje uit. 's Nachts werden tientallen mensen in een bus gezet, naar een speciale noodopvang. In de ochtend keerden zij weer terug, waardoor het in het aanmeldcentrum alsnog te vol was. De gemeente eiste ook voor deze dagen geld, en om juridisch touwtrekken te voorkomen kwam het vorige week tot een deal met het COA. Afgesproken werd dat de helft van de dwangsom moest worden betaald, wat neerkomt op 52.500 euro. In totaal staat de teller nu op 1.015.500 euro die de gemeente van het COA mag ontvangen.

Het lijkt erop dat er voorlopig geen oplossing komt voor de drukte in Ter Apel. Er is in de rest van het land veel te weinig plaats in asielzoekerscentra, en het lukt de overheid niet om genoeg nieuwe plaatsen te vinden. Afgelopen week verbleven er tussen de 227 en 338 mensen te veel. Donderdag zijn het er nog een stuk meer: 400. Als Ter Apel ook de komende tijd overvol blijft, is over een ruime maand het maximum van 1,5 miljoen euro aan dwangsommen bereikt.

Eind april sliepen de eerste asielzoekers in Ter Apel weer op matrassen op de grond, in de cabin die overdag wordt gebruikt als wachtruimte. In 2022 werd de opvangcrisis voor heel Nederland zichtbaar toen mensen buiten onder tentzeilen voor de poort van het aanmeldcentrum overnachten. De Nationale Ombudsman noemde het handelen van de overheid in die periode in een rapport ‘onbehoorlijk en ongepast’.

Achter de schermen wordt er alles aan gedaan om te voorkomen dat asielzoekers weer buiten moeten slapen. Maar terwijl de druk op de paar honderd COA-locaties hoog is, sluit juist een flink aantal (grote) opvanglocaties de deuren. Twee weken geleden noemde staatssecretaris Eric van der Burg (VVD) de situatie nog ‘heel kritiek'.