ME stopt protest Amsterdam: 36 arrestaties en 5 gewonde agenten, Rutte reageert

Na een ontruiming op het Binnengasthuisterrein dreigde de situatie met honderden betogers op het Rokin te escaleren. Maar na charges van de ME zijn de meeste demonstranten ervandoor gegaan. Een klein deel verzamelde zich nog op het Rembrandtplein, maar daar werd het al snel rustig.

De politie begon woensdag aan het begin van de avond op gezag van burgemeester Femke Halsema met het beëindigen van de pro-Palestina demonstratie op het Binnengasthuisterrein. ME’ers sloegen zich met wapenstokken over de barricades heen, die met een shovel werden doorbroken. Demonstranten werden opgepakt en afgevoerd. Zeker twee mensen raakten gewond. Eén demonstrant sprong op de shovel en van daar de gracht in, waar hij aan de overkant door andere actievoerders uit het water gehaald.

De demonstranten werden richting het UvA-gebouw gedreven, waar agenten soms ook met wapenstokken slaand door de menigte drongen. De politie veegde ook de Oudezijds Achterburgwal leeg, waar honderden sympathisanten stonden. Die scandeerden leuzen als ‘shame on you’ and ‘free free Palestine’. Toen ze vorderingen om te vertrekken negeerden, kwam de politie in actie.

Honderden betogers zijn vervolgens naar het Rokin gegaan, waar ze de straat blokkeren. De situatie was de hele avond onrustig. Demonstranten haalden materialen en hekken van een bouwplaats om barricades op te werpen en bekogelden de politie met voorwerpen. De betogers werden met wapenstok en politiehonden opgejaagd richting het Muntplein. Volgens de politie hebben ze ammoniak naar de ME gegooid. Een van de ME’ers kreeg de giftige vloeistof in zijn ogen en schreeuwde om water.

^{Tekst gaat verder onder de tweet}

Volgens de politie doen niet alleen studenten mee aan het protest. Er zou informatie zijn dat onder de demonstranten mensen zijn die ‘niet verbonden zijn aan de universiteit en bewust de confrontatie willen zoeken met de politie.’ Wat die informatie is, meldt de politie niet.

Het Binnengasthuisterrein werd sinds dinsdagmiddag bezet door actievoerders die willen dat de universiteit alle banden met Israël verbreekt. De Universiteit van Amsterdam heeft aangifte gedaan van lokaalvredebreuk en vernieling, omdat de veiligheid in en om de panden in het geding kwam. Volgens de UvA voelden omwonenden zich onveilig door de blokkade en zijn in de bezette gebouwen ‘stevige vernielingen’ aangericht. De demonstranten hebben binnen een enorme ravage achtergelaten. Ook zijn de muren beklad met leuzen.

^{Tekst gaat verder onder de foto}

Het bestuur van de universiteit voerde woensdag twee keer overleg met een afvaardiging van de demonstranten over de bezetting. De studenten willen onder meer dat de universiteit meer informatie openbaar maakt over de banden met Israëlische instellingen ‘die medeplichtig zijn aan de genocide op Gaza’, en dat de universiteit die banden verbreekt. Ze wilden pas vertrekken als al hun eisen waren ingewilligd.

‘Ondanks inzet en bereidheid van beide kanten om het gesprek te voeren, komen we er samen op dit moment niet uit’, zegt de UvA in een verklaring. ‘Er zit geen ruimte in de eisen die de actievoerders hebben geformuleerd. En de UvA kan niet aan alle eisen tegemoetkomen.’

Burgemeester Halsema, de hoofdofficier van justitie en de chef van de Amsterdamse politie zeggen dat ze grote zorgen hebben over de vorm van het protest. ‘Demonstreren is een grondrecht, maar demonstranten die andermans eigendommen vernielen en de openbare ruimte blokkeren gaan een grens over en maken zich schuldig aan strafbaar gedrag’, meldden zij in een gezamenlijk statement.

^{Tekst gaat verder onder de foto}

De politiebonden noemen de agressie en het geweld waar agenten al dagenlang mee geconfronteerd worden, ‘onacceptabel en verwerpelijk'. ,,Verlofdagen zijn ingetrokken, arbeidstijden worden overschreden en overal wordt politie-inzet weggetrokken’’, zegt NPB-voorzitter Nine Kooiman namens de vier bonden. ,,Uit het land en de de wijk om mensen die zich niet normaal kunnen gedragen en barricades opwerpen, de universiteit slopen en bakstenen uit de grond trekken. Politie is letterlijk daar om weer de troep op te ruimen. Wij hopen echt dat na deze ontruiming de rust wederkeert. Deze uitputtingsslag moet stoppen.”

Mark Rutte is niet blij met de ontwikkelingen in Amsterdam. In een bericht op X schrijft de demissionair-president dat de ‘gebeurtenissen’ op en rond de universiteit ‘duidelijk over grenzen’ gaan. ‘Demonstreren mag. Altijd. Maar geweld gebruiken tegen de politie en vernielingen aanrichten mag nooit. Stop daarmee!’, is te lezen in het bericht.

Rutte komt in zijn statement ook op voor Joodse Nederlanders. Zij krijgen volgens hem onterecht het geweld in Gaza ‘steeds vaker en met steeds hardere woorden’ in de schoenen geschoven. De minister-president noemt dat ‘een vorm van antisemitisme die we luid en duidelijk moeten blijven bestrijden’.

Het bericht komt Rutte op kritiek te staan, zowel van voorstanders als tegenstanders van de demonstraties. Zo wordt hem verweten dat hij eerder met sancties tegen Israël dreigde als het land Rafah zou binnenvallen (Rutte noemde dat ‘een gamechanger’ voor de Nederlandse regering in haar Israël-beleid), maar die woorden geen opvolging geeft nu het Israëlische leger een militaire operatie is begonnen in de stad in het zuiden van Gaza.

Ook in Utrecht werd woensdag geprotesteerd bij de universiteit. Daar verzamelden ruim vierhonderd demonstranten zich op het Domplein, waar het Academiegebouw van de Universiteit Utrecht staat. De betogers hadden Palestijnse vlaggen bij zich en riepen leuzen als ‘UU shame on you’. Ze trokken in de loop van de avond naar de Universiteitsbibliotheek op de Drift. Net als dinsdagavond werd daar het binnenterrein bezet.

De voorzitter van het college van bestuur, Anton Pijpers, ging woensdagavond in gesprek met de demonstranten. Hij vroeg hen ‘zuinig’ om te gaan met de bibliotheek. Later op de avond liet Pijpers weten dat de demonstranten uiterlijk om 00.05 uur moesten vertrekken. Hier werd geen gehoor aan gegeven door de betogers.

Uiteindelijk werd de Mobiele Eenheid (ME) opgetrommeld en betrad de politie het pand via de achteringang om de demonstranten uit het gebouw te krijgen. Een confrontatie tussen ME en de demonstranten bleef uit rond 02.30 uur weer rustig op straat. Volgens een woordvoerder van de politie was er geen sprake van vernielingen en zijn er geen aanhoudingen verricht. Wel zijn zo’n veertig demonstranten in de nacht van woensdag op donderdag met bussen afgevoerd. Zij zouden voor de deur van het cellencomplex in Houten afgezet en mochten vervolgens zonder verdere consequenties naar huis.

Om verdere escalatie te voorkomen, blijven alle panden van de Universiteit Utrecht blijven tot maandagmorgen 08.00 uur gesloten.

Ondertussen lijken de studentenprotesten zich meer en meer te verspreiden over het land. Ook bij de Erasmus Universiteit in Rotterdam is inmiddels een oproep gedaan om te demonstreren tegen de banden van de universiteit met Israël.

Bekijk hier onze video’s over de oorlog tussen Israël en Hamas: