Over de gevolgen van diepzeemijnbouw is nog weinig bekend, omdat er nu nergens ter wereld metalen worden gewonnen op diepe zeebodems. Maar Noorwegen heeft deze vorm van mijnbouw onlangs wel gelegaliseerd. Het land zet stappen om kilometers diep op zoek te gaan naar metalen die nodig zijn voor de energietransitie.
Om al een idee te krijgen van de effecten daarvan, bestudeerden wetenschappers in een laboratorium diepzeesponzen en brokkelsterren, een zeesterachtige soort die samenleeft met de sponzen. Ze stelden de zeedieren bloot aan wolken met kleine deeltjes die vermoedelijk ook zouden vrijkomen als bedrijven in zogeheten sulfideafzettingen op zoek gaan naar waardevolle metalen.
In die afzettingen is zink en koper te vinden. Maar om de metalen te kunnen winnen, moeten de brokken steen worden vermalen. Daarbij komt stof vrij, dat zich kilometers ver kan verplaatsen door de oceaan.
Nadat de sponzen in het laboratorium drie weken lang werden blootgesteld aan deze 'mijnbouwpluimen', stierf veel van hun weefsel af. De brokkelsterren waren allemaal binnen tien dagen dood, vermoedelijk door metaalvergiftiging, schrijven de wetenschappers in vakblad Deep Sea Research Part I.
'Diepzee is geen woestijn'
Heel verrassend zijn die resultaten niet, zegt medeauteur Ronald Osinga van Wageningen Marine Research tegen NU.nl. "Koper is een bekende toxische stof. Dus dat dieren doodgaan als ze eraan blootgesteld worden, is eigenlijk niet zo heel raar. Het heeft waarschijnlijk consequenties voor veel meer dieren."
De resultaten laten volgens Osinga zien dat er meer onderzoek nodig is naar de effecten van diepzeemijnbouw op ecosystemen in de oceaan. "De diepzee is niet een woestijn, er groeit van alles."
Internationaal zijn er nu nog helemaal geen regels voor diepzeemijnbouw. Uiterlijk in 2025 moet de Internationale Zeebodemautoriteit, een VN-orgaan, wel tot een akkoord daarover komen. Die afspraken gaan alleen over internationale wateren. In hun eigen territoriale zeeën mogen landen als Noorwegen hun eigen regels opstellen.
Osinga hoopt dat landen afspreken goed onderzoek te verplichten voordat metalen worden gewonnen op oceaanbodems. Kleinschalige proeven moeten eerst de risico's in kaart brengen. Vervolgens is het een politieke keuze of de winning van metalen mag doorgaan. "Dan kun je in ieder geval een gewogen beslissing nemen of je die schade accepteert of niet", zegt de onderzoeker.
NUjij: Uitgelichte reacties