Overleden Fortuyn komt tot leven met AI-luisterboeken: ‘Afspraken met familie zijn het belangrijkst’

Het is maandag 22 jaar geleden dat Pim Fortuyn werd vermoord. De politicus bracht zelf meerdere boeken op de markt en na zijn dood is er onder andere een biografie over hem verschenen. Nu, al die jaren later, worden de boeken De verweesde samenleving, De puinhopen van acht jaar Paars, De islamisering van onze cultuur en Pim Fortuyn: de autobiografie als luisterboek uitgebracht. Door de nieuwste AI-technieken te gebruiken, zal het lijken alsof Fortuyn deze boeken zelf heeft ingesproken.

Uitgeverij Vesper Publishing brengt de luisterboeken uit, maar het AI-maakproces is in handen van XS2Content. ,,Er zijn grote hoeveelheden bestaande audiofragmenten van Pim Fortuyn beschikbaar, bijvoorbeeld uit interviews”, vertelt Richard Otto, medeoprichter van XS2Content. Naar aanleiding van die geluidsfragmenten is het mogelijk om de stem met de nieuwste AI-technieken na te bootsen. ,,Een stem bestaat uit verschillende niveaus. Hij kan emotioneel zijn, soms boos of vrolijk. En al die verschillende stemmen kunnen we klonen.”

De audiostem wordt daarna door het techbedrijf verder uitgeplozen. Otto: ,,De intonatie, toonhoogte, het tempo en spraakpatronen worden door ons vastgelegd. Daarna kunnen we met software de kwaliteit en uitspraak van de stem verbeteren.”

XS2Content heeft al veel tijd gestoken in het optimaliseren van de stem van Fortuyn en heeft hier een eerste versie van de AI-stem gepubliceerd. De uitgeverij van de boeken, Vesper Publishing, is een crowdfunding gestart om 20.000 euro op te halen voor verdere optimalisatie van de AI-stem en om deze te trainen in het inspreken van lange teksten.

Otto verduidelijkt dat zijn bedrijf zich niet specifiek richt op het nabootsen van stemmen van overleden personen. ,,We maken bijvoorbeeld ook AI-geluidsfragmenten voor nieuwsbulletins die ‘s nachts niet zo makkelijk kunnen worden ingesproken. Diezelfde stem kunnen we dan ook nieuws laten brengen in dertig verschillende talen.”

Toch heeft het bedrijf van Otto wel een primeur te pakken. Volgens hem is het voor het eerst dat er in Nederland luisterboeken met de stem van een overleden persoon worden uitgebracht. Op de vraag of het niet ook een beetje eng is om de stem te horen van iemand die overleden is, antwoordt Otto: ,,Afspraken met de familie zijn het belangrijkste. Bij dit project is dat ook zeker gebeurd. Overal staan handtekeningen onder.”

Daarnaast is het volgens Otto goed om vooraf duidelijk te maken dat de stem niet echt is. ,,Wij adviseren partijen om te vermelden dat de stem kunstmatig is en dat deze persoon is overleden. Zodat mensen niet twijfelen over de echtheid van de stem.”

Als alles volgens plan verloopt, zullen de audioboeken naar verwachting tegen eind juni of begin juli af zijn. De familie van Pim Fortuyn was niet bereikbaar voor commentaar.