Direct naar artikelinhoud
Nieuws

Britten voeren grenscontroles in, maar wuiven vrachtwagens gewoon door uit angst voor files

Officieel moeten Nederlandse exportzendingen van bloemen, kamerplanten en dierlijke producten sinds dinsdag worden gecontroleerd in Britse havens. De maatregel komt voort uit de Brexit, ruim vier jaar geleden. In de praktijk blijken de Britten er nog niet klaar voor. Gevolg: veel onduidelijkheid.

Enkele vrachtwagens in een douanezone niet ver van Ashford, in Zuid-Oost-Engeland.Beeld Reuters

Met name Nederlandse exporteurs van bloemen en planten maakten zich grote zorgen over de nieuwe grenscontroles. Het Verenigd Koninkrijk is na Duitsland de belangrijkste exportmarkt voor hun producten, met een jaarlijkse waarde van 900 miljoen euro. Sinds januari moeten exporteurs al gezondheidscertificaten regelen voor dierlijke en plantaardige producten die een ‘gemiddeld’ of ‘hoog’ risico vormen. Sinds dinsdag vinden er officieel ook grenscontroles plaats op onder meer ongedierte en ziektes.

De onduidelijkheid over die controles is groot, bij alle betrokkenen. Volgens de Vereniging voor Groothandelaren in Bloemkwekerijproducten (VGB) zijn meerdere vrachtwagens die dinsdagochtend in het Verenigd Koninkrijk arriveerden niet gecontroleerd, terwijl dat officieel wel vereist was. In andere gevallen was de controle minimaal. ‘Het is onduidelijk wat ons de komende tijd te wachten staat’, zegt Tim Rozendaal van de VGB.

Over de auteur
Maarten Albers is economieverslaggever van de Volkskrant. Hij schrijft onder meer over landbouw en de voedingsindustrie.

Sinds de Brexit in 2020 heeft de Britse regering de grenscontroles vijf keer uitgesteld, omdat men nog niet was voorbereid op de grote aantallen vrachtwagens die straks geïnspecteerd moeten worden. Toen de EU controles invoerde op goederen uit het VK stonden vrachtwagens dagenlang in de file bij Dover.

Bederfelijke lading

Exporteurs naar het VK vreesden dat hun chauffeurs nu hetzelfde lot te wachten zou staan, wat funest zou zijn voor de waarde van de veelal bederfelijke lading. De Britse regering heeft daarom aangekondigd dat de controles ‘geleidelijk ingevoerd’ zullen worden. Dat een groot deel van de vrachtwagens dinsdagochtend werd doorgewuifd, was daarom niet onverwacht.

De Financial Times meldde twee weken geleden al op basis van een uitgelekte presentatie dat het controlepercentage ‘op nul wordt gezet voor alle productgroepen’. De benodigde systemen kampen namelijk nog met ‘uitdagingen’, en als alle controles vanaf dag één uitgevoerd moeten worden, zou dat mogelijk leiden tot ‘aanzienlijke verstoringen’.

De Britse regering reageerde door te zeggen dat ze voor een ‘pragmatische’ aanpak kiest, met prioriteit voor inspectie van producten in de hoogste risicocategorie. In de komende tijd worden de controles op een ‘verstandige en gecontroleerde wijze’ uitgebreid. Maar hoe snel dat zal gaan, is onduidelijk.

Buiten de havens

In de haven van Harwich, waar veel Nederlandse import aan land komt, is bijvoorbeeld slechts plek om zes vrachtwagens tegelijk te inspecteren. Een inspectie kan enkele uren duren, en op één boot gaan vaak wel 150 vrachtwagens mee.

Uiteindelijk moeten veel controles buiten de havens gaan plaatsvinden, onder meer bij pakhuizen van grote importeurs. Zij moeten daarvoor een dure en tijdrovende aanvraag indienen. Zolang de controles aan de grens minimaal zijn, is het de vraag of het indienen van zo’n aanvraag de moeite waard is.