Het gasveld in Groningen werd ontdekt in 1959. Vier jaar later begon de winning, die de Staat en de oliebedrijven ruim 400 miljard euro opleverde. Het overgrote deel belandde in de staatskas.
Aan deze winstmachine komt nu definitief een einde. In 2018 kondigde toenmalig minister van Economische Zaken Eric Wiebes aan dat de gaskraan uiterlijk in 2030 dicht zou gaan. In de jaren die volgden, werd de productie steeds verder en sneller teruggeschroefd.
Sinds vorig jaar oktober komt er - op enkele koude dagen na - al geen gas meer uit het Groningenveld. Nu de sluiting wettelijk is vastgelegd, kan ook de ontmanteling beginnen.
Voor de definitieve sluiting van het gasveld is groot politiek draagvlak. In de Tweede Kamer stemden 146 van de 150 Kamerleden in met de wet. Alleen FVD en JA21 waren tegen. Ook de Eerste Kamer stemde dinsdagavond met een zeer ruime meerderheid voor het beëindigen van de gaswinning.
'Belangen Groningers structureel genegeerd'
Die politieke steun voor Groningers is niet altijd vanzelfsprekend geweest. Zelfs na de zware beving bij Huizinge in 2012 werden hun zorgen niet serieus genomen. Zo werd in 2013 een recordhoeveelheid gas uit de Groningse bodem gewonnen, terwijl de toezichthouder had geadviseerd de gaswinning zo snel mogelijk te verlagen.
De enquêtecommissie die in 2022 onderzoek deed naar de Groningse gaswinning oordeelde daarom snoeihard. De gaswinning was "zó lucratief" dat er volgens de Kamerleden "amper oog" was voor de risico's voor de inwoners. Hun belangen werden structureel genegeerd en hun veiligheid werd niet geborgd.
Volgens de commissie heeft de Staat een ereschuld aan Groningen. Sinds het verschijnen van het enquêterapport hebben het demissionaire kabinet en de Kamer al verschillende maatregelen getroffen. Zo hebben meer inwoners nu recht op een ruimere schadevergoeding.
Grond zal nog tientallen jaren beven
Met het einde van de gaswinning komt er nog geen einde aan de aardbevingen in Groningen en Drenthe. De jarenlange gaswinning heeft voor drukverschillen gezorgd. Die verschillen nemen nu af doordat aardgas op plekken met een hoge druk naar plekken met een lagere druk stroomt. Dit kan ook tot bevingen leiden, maar die zullen wel steeds lichter worden en verminderen.
De zwaarst mogelijke beving die in de regio kan optreden heeft volgens experts een magnitude van tussen de 4.0 en 6.5. Waarschijnlijk heeft de zwaarste beving een kracht van 4.6. Tot nu toe vond de zwaarste beving plaats bij Huizinge in 2012. Die had een kracht van 3.6.
Aardbevingen in Groningen vinden in tegenstelling tot natuurlijke aardbevingen veel minder diep plaats. Dat leidt in combinatie met de slappe klei- of veengrond tot extra schade.
De schadeafhandeling zal daardoor nog jaren duren. Ook is de versterkingsoperatie in het bevingsgebied nog lang niet afgerond.