Christenen horen trans personen júíst te accepteren

Hoelang zal het geduurd hebben, de periode dat het er op leek dat het – heel misschien – mogelijk zou zijn om als trans persoon een ‘gewoon’ leven te leven in Nederland? Niet heel lang, zo bewijst de recente stroom van berichten uit christelijke kring over transgender personen. Die getuigt van wat we wel transfobie kunnen noemen.

Dat juist christelijke politieke partijen en kerkelijk leiders zich profileren door te schoppen richting transgender personen is bedroevend, beschamend en beschadigend. Een ommekeer is nodig.

Het leek even de goede kant op te gaan. Zo bleek uit onderzoek naar de beeldvorming rond transgender personen in Nederland. Dat onderzoek voerde ik enkele jaren geleden uit voor kenniscentrum Atria, samen met onderzoeker Mir Marinus. We constateerden toen dat er een kentering had plaatsgevonden.

In het verdere verleden kwamen transgender personen, als ze al in beeld kwamen, vooral langs in de gedaante van slachtoffers van geweld en discriminatie, ongrijpbare randfiguren in misdaadromans, of onbereikbare celebrity’s op het podium van het Eurovisie Songfestival. Maar zo ongeveer vanaf 2012 komt er een golf van andere beelden op. Verhalen waarin de geleefde werkelijkheid van alledaagse trans personen centraal staat. ‘Gewone burgers’, die je buurmeisje, de buschauffeur of de aardrijkskundedocent blijken te zijn, vertellen over hun zoektocht naar hun genderidentiteit.

Plezier in uitproberen

Inderdaad is die zoektocht soms een worsteling. Maar vaak hebben ze ook gewoon plezier in gender, in het uitproberen van mogelijkheden en zien wat er werkt.

Een belangrijke functie van al die gewone verhalen is dat jongeren die nu opgroeien en transgender zijn, zien dat het leven voor hen niet alleen leefbaar, maar zelfs leuk kan zijn. En dat maakt uit. Het redt levens, want transgender mensen doen volgens cijfers van de hulplijn 113 vijf tot tien maal vaker een zelfmoordpoging.

Het luik naar het goede leven opende zich, maar lijkt zich nu ook weer rap te sluiten. Want het moet allemaal niet te makkelijk worden voor transgender mensen, zo leren we van NSC-Kamerlid Nicolien van Vroonhoven. Net als eerder de ChristenUnie wil deze partij niet instemmen met een wijziging in de transgenderwet. Die zou het voor mensen eenvoudiger maken om de registratie van hun geslacht in identiteitsdocumenten te wijzigen.

Op dit nieuws volgden eerder deze maand dan weer berichten waarin trans en queer personen worden aangewezen als een bedreigende factor in de samenleving en de kerk. Opvallend is dat christelijke stemmen hierin de boventoon voeren.

Even bijkomen van kardinaal Eijk

In een preek gehouden op de conferentie De Missionaire Parochie (6 april) deed kardinaal Eijk een oproep aan mensen die ‘het echt nog aan­durven christen te zijn’ zich te verzetten tegen ‘de lhbtiq+-theorie’. Die zou volgens de kardinaal door de publieke opinie worden opgedrongen.

Wie daar even van bij moest komen, kreeg daarvoor niet lang de tijd, want de maandag erop publiceerde het Vaticaan de verklaring Dignitas Infinita. Op het eerste gezicht een uitnodigend en urgent document. Daarin wordt gesteld dat

ieder mens een ‘oneindige waardigheid’ bezit, ‘onvervreemdbaar verankerd in zijn of haar wezen, verheven boven elke omstandigheid, toestand of situatie waarmee de persoon ooit te maken kan krijgen’ (artikel 1).

Vervolgens is dat toch niet voor iedereen weggelegd, want een genderbevestigende behandeling wordt in dit document gezien als een bedreiging voor de menselijke waardigheid (art. 60). Een dergelijke ingreep zet volgens het Vaticaan de geschapenheid van mensen als man en vrouw op het spel. En dat blijkt dan toch weer een voorwaarde te zijn voor het toekennen van waardigheid.

Ik vraag me af hoeveel transgender mensen het na deze week ‘echt nog aandurven om christen te zijn’. Het lijkt wel de omgekeerde wereld. Het gegeven dat we geschapen en gewild zijn door God is inderdaad een fundamentele christelijke waarde, maar is niet bedoeld om ons op te sluiten in genderrollen. Het zou juist moeten leiden tot het beschermen van de waardigheid van trans personen als mensen met eigen, unieke verhalen, recht op een leefbaar en gezond leven zonder bang te hoeven zijn voor uitsluiting, discriminatie en geweld. Met toegang tot de zorg die zij nodig hebben, ondersteund door adequate wetgeving.

Christendom op z’n lelijkst

We zien deze weken het christendom op zijn lelijkst, maar zo hoeft het niet te blijven. Want ook bekering is een christelijke waarde: ommekeer, inzicht in de schade die je berokkent, het beter doen. Ik hoop dat er een ommekeer komt en dat we over niet al te lange tijd getuige kunnen zijn van de Christelijke Week van de Transliefde.

Lees ook:

NSC wil het niet ‘te makkelijk’ maken voor trans personen

De partij van Pieter Omtzigt keert zich tegen een versoepeling van de transgenderwet. ‘Je moet nadenken over wat de maatschappelijke consequenties zijn.’

Nieuw geloofsdocument van het Vaticaan ‘lijkt wel een middeleeuwse zondencatalogus’

Migratie, armoede, oorlog en klimaat, maar ook geslachtsverandering, abortus en draagmoederschap passeren de revue in een nieuw document van het Vaticaan.