Direct naar artikelinhoud
Toekomstplan

Kabinet moet meer duidelijkheid bieden over de landbouw, adviseert commissie

Koeien in de stal van melkveehouder Arnold van Adrichem in het Zuid-Hollandse Schipluiden.Beeld ANP

Het kabinet moet in het toekomstplan voor het platteland beter in beeld brengen welke mogelijkheden er zijn voor de landbouw als die moet voldoen aan de milieunormen. Dat adviseert de Commissie mer.

De opties voor de landbouw zijn onvoldoende in beeld, meent de Commissie milieueffectrapportage (mer). Daardoor weten boeren en provincies niet waar ze aan toe zijn.

Het kabinet moet de mogelijkheden beter onderzoeken, adviseert de Commissie Milieueffectrapportage over de plannen van minister Christianne van der Wal (natuur en stikstof). Pas als duidelijk is welke mogelijkheden er zijn voor de landbouw waarbij tegelijkertijd schoner water, betere natuur en minder klimaatverandering tot stand wordt gebracht, kan de overheid keuzes maken.

“De landbouw is de belangrijkste gebruiker van grond en heeft een grote invloed op de doelen die het kabinet wil behalen”, zegt Annemie Burger, vicevoorzitter van de Commissie mer. Het is belangrijk om te weten wat de effecten zijn op het milieu als de overheid natuurinclusieve landbouw stimuleert of de intensieve boeren de ruimte geeft. Op basis daarvan kan de overheid keuzes maken, maar het is niet onderzocht, legt Burger uit.

Van der Wals plannen zijn politiek onzeker

De Tweede Kamer praat woensdag over het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) dat minister Van der Wal eind vorig jaar publiceerde. Daarin staat in grote lijnen hoe landbouw, wonen, recreatie en natuur in de toekomst samen moeten gaan en hoe daarbij de Europese milieudoelen gehaald kunnen worden.

Vooral de provincies moeten de voornemens uitwerken. De milieueffecten zijn door een adviesbureau tegen het licht gehouden en de Commissie Milieueffectrapportage komt deze dinsdag met een beoordeling daarvan.

De toekomst van de plannen van Van der Wal voor de herinrichting van het platteland zijn overigens politiek onzeker. Ze steunen nog op de partijen die nu het kabinet vormen, maar sinds de verkiezingen in november proberen PVV, VVD, NSC en BBB een kabinet te vormen. Die vinden dat Van der Wal te veel ruimte biedt aan de natuur.

De Commissie Mer vindt dat het kabinet alsnog een onderzoek moet laten doen naar de effecten van verschillende typen landbouw op het milieu. “Laat deze kans niet liggen”, zegt Burger. Nu is er nog de mogelijkheid om zonder oordeel de effecten van bepaalde vormen van landbouw naast elkaar te zetten. “Het geeft duidelijkheid aan alle betrokkenen.”

Opties voor de toekomst

In de plannen van het kabinet staat wel dat het kabinet de landbouw perspectief wil bieden. Maar zicht daarop ontbreekt, terwijl boeren, provincies, waterschappen en belangenorganisaties vragen om ‘opties voor de toekomst’. “Duidelijkheid over het toekomstperspectief voorkomt bijvoorbeeld dat provincies en agrariërs nu investeringen doen die, soms al op korte termijn, niet passen bij de doelen voor natuur, water en klimaat”, schrijft de Commissie.

De Commissie vindt verder dat de verschillen tussen de diverse regio’s in Nederland niet goed zijn beschreven in het NPLG en in de milieueffectrapportage die het adviesbureau maakte. “Om eens wat te noemen: er is verschil tussen de hoge zandgronden en zeeklei in de noordelijke provincies”, zegt Burger. “Dat is relevant voor het maken van regionale plannen en voor de verdeling van het geld.”

Volgens Burger hoef je de verschillen niet gedetailleerd te beschrijven. “Maar het is wel nuttig meer te weten over vijf of zes regio’s. Op de hoge zandgronden bijvoorbeeld is waterberging en landbouw prima te combineren. Maar in een streek met zeeklei is waterberging lastiger vanwege verzilting.”

Luister ook:

Hoe we in een stikstof-tragedie beland raakten

Video wordt geladen...

Lees ook:

Gooit de nieuwe Tweede Kamer nu ook het landbouwbeleid overhoop?

Nadat de rechtse conceptcoalitie al de aanval opende op het asielbeleid, staat donderdag een ander hoofdpijndossier op het menu: landbouw en stikstof. Morrelt de Kamer opnieuw aan het beleid van een VVD-bewindspersoon?