Het verhogen van het minimumloon legt het toch weer af tegen het vestigingsklimaat
De Eerste Kamer debatteert maandag en dinsdag over de verhoging van het minimumloon. De wet haalt het naar alle waarschijnlijkheid niet, terwijl zo’n beetje alle politieke partijen voor de verkiezingen nog een verhoging van het minimumloon bepleitten.
Wat weegt zwaarder: het verhogen van het minimumloon voor de meest kwetsbaren of het beschermen van het vestigingsklimaat? Het is een politieke discussie die eens in de zoveel tijd terugkeert. Vaak wint het vestigingsklimaat het van het minimumloon, maar niet altijd. Het laatste kabinet-Rutte verhoogde het bestaansminimum met 10 procent.
Dat is niet genoeg, schreven zo’n beetje alle partijen in hun verkiezingsprogramma. De bestaanszekerheid aan de onderkant van de arbeidsmarkt is volgens Den Haag jarenlang verwaarloosd, het minimumloon is in de afgelopen veertig jaar af en toe zelfs bevroren waardoor het achterbleef bij de stijging van de cao-lonen.
Het onderwerp ligt prominent op de formatietafel. Maar nu de formerende partijen kleur moeten bekennen in de Eerste Kamer over een eenmalige loonstijging van 1,2 procent, voorgesteld door Tweede-Kamerlid Jesse Klaver (GroenLinks-PvdA), lijkt het vestigingsklimaat toch weer aan het langste eind te trekken.
Weerstand tegen hoger minimumloon
Opnieuw wijkt het oordeel in de Eerste Kamer - waar maandag en dinsdag over het wetsvoorstel wordt gedebatteerd - af van dat in de Tweede Kamer. Niet voor het eerst. Dat gebeurde ook bij de stemming over de wet die discriminatie op de werkvloer moet tegengaan. De Tweede Kamer was voor, de Eerste tegen. Het heeft te maken met de nieuwe, rechtsere samenstelling van de Tweede Kamer.
Maar de weerstand tegen de verhoging van het minimumloon was niet voorzien, omdat zo’n beetje alle partijen voor de verkiezingen eensgezind waren op dit onderwerp. De wet werd vorige maand in de Tweede Kamer met een ruime meerderheid aangenomen. Van de formerende partijen stemden PVV en NSC voor de wet, maar BBB en VVD waren tegen. En in de Eerste Kamer hebben deze partijen inclusief het CDA, JA21 en de SGP een meerderheid.
Hogere bankenbelasting
Het vestigingsklimaat en de koppeling van het minimumloon aan de stijging van de uitkeringen, stuiten de partijen tegen de borst. De politieke rekening ligt opnieuw bij het bedrijfsleven, aldus Tweede-Kamerlid Mona Keijzer (BBB). Het leidt tot een verlies van banen, een verslechtering van het vestigingsklimaat en een verhoging van de kosten voor bedrijven die het al moeilijk hebben, vult haar collega in de Eerste Kamer, Eugène Heijnen aan tijdens het debat.
Waar de VVD, BBB en het CDA met name moeite mee hebben is de manier waarop de stijging bekostigd wordt. De bankenbelasting wordt verhoogd, net als het belastingtarief op de grootste vermogens. Ook de inkoop van eigen aandelen moet belast worden. Zo wordt het bedrijfsleven dubbel getroffen: bedrijven worden extra belast en moeten opdraaien voor hogere loonkosten.
Lobby bedrijfsleven
Maar de linkse oppositie vindt het onbegrijpelijk dat partijen die tijdens de verkiezingscampagne het verbeteren van de bestaanszekerheid omarmde, gevoelig blijken voor de lobby van het bedrijfsleven. De pijlen in de Eerste Kamer richten zich dan ook met name op de BBB - een partij die verhoging van het minimumloon bepleit in het verkiezingsprogramma.
“Wie kan nou tegen de verhoging van het minimumloon zijn?”, vraagt D66-senator Paul van Meenen zich retorisch af. “Nou, BBB, ondanks grote woorden over bestaanszekerheid.” Van Meenen vindt het onbestaanbaar dat de weegschaal bij BBB uitsluit in het voordeel van de ondernemers. “Wat weegt zwaarder? Het leed van de ondernemer of het leed van de mensen op het bestaansminimum? Mijn fractie kiest voor de meest kwetsbaren.”
Maar BBB bestrijdt die lezing. Heijnen zegt dat zijn partij wel degelijk opkomt voor mensen aan de onderkant van de samenleving. Via een andere weg: het verlagen van de belastingen en premies. Het is een onderwerp dat prominent aan bod komen in de formatie, verzekert Heijnen de senatoren. Hij verwacht op korte termijn al nieuwe voorstellen.
Maar Van Meenen is niet overtuigd en wijst op het feit dat de mensen met een laag inkomen het toch weer afleggen tegen ondernemers. “Wat in de formatie gebeurt, is totaal ongewis. Mensen gaan daar dit jaar niets van merken.”
Lees ook:
Demissionair kabinet komt met miljarden aan extra uitgaven, tot ergernis van formerende partijen
Het demissionaire kabinet-Rutte IV heeft in de voorjaarsnota miljarden euro’s extra vrijgespeeld voor Oekraïne, asielopvang, gemeenten en de hersteloperaties kinderopvangtoeslag en Groningen.