Slaperige Trump en tientallen juryleden die opstappen bij begin van historisch Stormy Daniels-proces

Trump was vanuit zijn appartement in de Trump Tower in New York met een colonne auto’s naar de rechtbank vertrokken. Om stipt half tien ’s ochtends stapte hij de rechtszaal in voor het eerste strafproces ooit tegen een oud-president van de VS.

“Dit is politieke vervolging, dit is een vervolging als nooit tevoren, niemand heeft ooit zoiets gezien”, zei hij in de gang nog tegen verslaggevers. “Dit is een aanval op Amerika en daarom ben ik heel trots om hier te zijn.”

Trump wordt in zijn thuisstad New York vervolgd omdat hij volgens justitie in zijn boekhouding verdoezelde dat hij tijdens de Amerikaanse verkiezingscampagne in 2016 zwijggeld liet betalen aan pornoactrice Stormy Daniels, vanwege een vermeende affaire in 2006.

Zwijggeld betalen op zichzelf is niet illegaal, je vrouw bedriegen met een pornoactrice ook niet. Maar het vervalsen van je boekhouding is dat wel in de staat New York. Trump was bovendien presidentskandidaat, en in een politieke campagne gelden regels over het verantwoorden van inkomsten en uitgaven. Zo’n betaling is op zich niet illegaal, maar Trump en zijn advocaten zouden hebben geprobeerd om de transactie te verhullen. In totaal wordt Trump beschuldigd van 34 strafbare feiten.

Op dag een van het proces waarschuwt de rechter de oud-president die graag provoceert nog één keer: als hij de rechtszaak verstoort, wordt hij uit de zaal gezet en kan hij zelfs gearresteerd worden.

Maar Trump zit volgens aanwezige journalisten in de eerste uren vooral roerloos in het beklaagdenbankje. Rond het middaguur meldt een toekijkende verslaggever van The New York Times die hem al decennia volgt dat het erop lijkt dat hij een moment in slaap gevallen is. “Zijn hoofd zakt steeds naar beneden en zijn mond hangt slap.”

Het gaat in de rechtszaal in eerste instantie over de planning. De rechtbank zal bijvoorbeeld rekening houden met religieuze feestdagen en dus stilliggen als Joodse Amerikanen volgende week Pesach vieren. Ook bepaalt de rechter welke bewijsstukken geldig zijn. Een opname van Trump die zegt dat hij vrouwen ongevraagd bij hun kruis kan grijpen is dat niet, omdat die de jury negatief kan beïnvloeden. Aanklagers mogen de tape niet afspelen. Ze kunnen de woorden van Trump wel voorlezen.

Trump is verplicht de zittingen in de zaak bij te wonen. Er lopen nog drie andere strafzaken tegen Trump, maar dit is de enige die met zekerheid plaatsvindt voor de presidentsverkiezingen in november dit jaar.

Tot op het laatst hadden Trump en zijn advocaten geprobeerd het proces te dwarsbomen. Zo eisten ze herhaaldelijk het vertrek van de rechter. Vandaag volgde een nieuwe poging. Rechter Juan Merchan zou niet objectief zijn omdat zijn dochter als politiek consultant ook werkte voor de Democratische partij. Dat verzoek werd verworpen. Een ethische commissie oordeelde eerder dat de rechter niet verantwoordelijk is voor de carrière van zijn dochter.

De zaak gaat verder met het selecteren van een jury, de gewone burgers die (mede) beoordelen of een verdachte schuldig is of niet. Honderden inwoners van New York zouden daar volgens Amerikaanse media voor opgeroepen zijn. Uiteindelijk zullen twaalf van hen de jury vormen.

Het ondervragen van potentiële juryleden kan wel twee weken duren. Dat heeft er alles mee te maken dat de juryleden objectief moeten zijn. Omdat iedere Amerikaan Trump kent en hij veel voor- en tegenstanders heeft, kan niet iedereen objectief oordelen over zijn schuld of onschuld.

Dat blijkt maandag ook tijdens de eerste procesdag. In groepjes worden de potentiële juryleden voorgeleid aan de rechter en de verdediging, waarna vragen worden gesteld over bijvoorbeeld hun politieke overtuiging en hun nieuwsconsumptie. De rechter oordeelt vervolgens of de juryleden geschikt zijn en ook de verdediging kan tot op zekere hoogte meebepalen wie als jurylid geselecteerd wordt.

Meer dan de helft van de 96 potentiële juryleden die in de eerste uren werden voorgeleid, werd direct als niet geschikt beoordeeld vanwege bijvoorbeeld hun politieke voorkeur. Aan het einde van de zittingsdag stond de teller van potentiële juryleden bij wie de gehele vragenlijst kon worden afgenomen op negen. Of zij daadwerkelijk plaats zullen nemen in de jury, wordt later bepaald.

Rond 16.30 uur lokale tijd werd de eerste zittingsdag afgesloten. Dinsdag zal de tweede zittingsdag aanvangen. Ook dan zullen potentiële juryleden worden bevraagd.

Na de selectie van juryleden volgen de getuigenverklaringen. Tot de getuigen in de zaak behoren onder meer pornoactrice Stormy Daniels en Michael Cohen, de voormalig advocaat en rechterhand van Trump. Hij zou de betaling hebben gedaan aan Daniels namens Trump. Cohen is, vooral in de ogen van de verdediging, een omstreden getuige, want hij loog al twee keer onder ede.

Tijdens de rechtszaak verzamelde zich buiten een groepje aanhangers van de oud-president. Andrew Giuliani, zoon van de voormalige advocaat van Trump, ziet de man in het beklaagdenbankje als een ‘mentor’ en ‘een oomfiguur’, vertelt hij. “Ik vind het een heel trieste dag”, zegt Giuliani. “Ik zie een vriend dit meemaken, en ik zie dat ons land ook op een cruciaal punt staat, nu voor het eerst een voormalige president en een leidende kandidaat voor het presidentschap strafrechtelijk vervolgd wordt.”

Trump-bondgenoot Giuliani roept door een megafoon dat de zaak nooit voor de rechter gebracht had mogen worden. “Feit is dat de belangrijkste getuige een man is die gelogen heeft in het Congres”, zegt hij over Michael Cohen, de oud-advocaat van Trump die centraal staat in de zwijggeldaffaire. Justitie zal hard moeten maken dat zijn getuigenis nu wel waarde heeft.

New Yorker Don Cini, een van Trumps grootste fans in de stad, zegt dat hij van plan is bijna dagelijks voor de rechtbank te gaan staan. Hij zwaait met een vlag waar ‘Trump 2028' op staat. Dat is een vroege steunbetuiging aan een eventuele presidentscampagne van Donald junior, de zoon van de oud-president, verduidelijkt hij. Op een tweede vlag staat ‘Trump of de dood’.

Cini is hier voor zijn politieke held, maar ook een beetje voor zichzelf: de vlaggen die hij richting de rechtbank zwaait zijn te koop. Hij vertelt iedereen die het wil horen over de website waar ze te bestellen zijn. Daar is hij ook te boeken als gids voor een tour langs Trump-vastgoed in de stad.

Hij denkt dat vervolging Trump alleen maar zal helpen bij zijn poging opnieuw gekozen te worden als president. “Of hij nu veroordeeld wordt or niet, Trump wint”, verklaart Cini. “Ik verwacht dat hij, zolang dit proces duurt, elke dag een kwart procent stijgt in de peilingen.”