Geert, het heilige kruis na

Eindelijk kans op een echt extraparlementair kabinet.

Geert Wilders is weer eens uit de formatie weggelopen. De Jut en Jul van de formatie reageerden geschrokken. Ze willen olie op de golven gooien. De parlementaire pers denkt dat het een kwestie van tactiek is. Hier wordt komedie gespeeld. Als hij zijn gesprekspartners genoeg schrik heeft aangejaagd, keert hij weer terug.

Iedereen gaat ervan uit dat Wilders weer aanschuift. Maandagavond was een asielbeleid opgesteld, zo eng en zo harteloos als binnen de grenzen van de wet maar mogelijk was. Dat ging hem niet ver genoeg en nu is het wat hem betreft kiezen of delen.

Nu wacht hij tot Jut, Jul, Lientje en Pieter beleefd komen aankloppen met de vraag of hij asjeblief niet meer boos wil zijn en gewoon terugkeren. Dat zal nog wel lukken ook.

Toch zou het beter zijn als de onderhandelingspartners van hun kant een streep in het zand trekken. Als ze zeggen: "Geert, het heilige kruis na. We zijn dat eeuwige gedram en gezanik zat. We hebben ook genoeg van al dat getwitter, terwijl we toch met ons allen, met ons allen hadden afgesproken dat we X zouden mijden vanwege de radiostilte of zo. Je denkt dat je het recht hebt om alles en iedereen te schofferen maar je reageert als door een wesp gesproken als iemand je tegen spreekt. Geert, je kunt verder wat ons betreft de zenuwen krijgen en die anderhalf miljoen kiezers waarover je nu gaat schreeuwen ook. Je bent een lul. We hebben genoeg van je. Ga maar lekker twitteren aan de zijlijn en besef wel: dit land heeft achttien miljoen inwoners".

Door zijn vertrek heeft Wilders namelijk het terrein vrijgemaakt voor een echt extra parlementair kabinet. Het moet zelfs mogelijk zijn nu al een formateur te benoemen waarbij in het midden blijft of deze ook aantreedt als de volgende premier.

Zo langzamerhand is immers duidelijk geworden op welke punten men Kamermeerderheden kan vormen. Er ligt een hele stapel moties die voldoende informatie bieden om er een kabinetsbeleid op te baseren. Die gegevens kan de formateur als uitgangspunt nemen voor het formuleren van een regeringsbeleid dat kansen heeft de debatten in het parlement te overleven. De formateur zoekt er ministers bij die bereid zijn dit beleid na verkregen goedkeuring van een parlementaire meerderheid uit te voeren. Het lidmaatschap van een politieke partij doet er niet toe. Het gaat om de inzet en de wil er iets van te maken. Op deze manier zal een combinatie ontstaan die het hele spectrum van links en rechts bestrijkt. In de media zal dan ook geklaagd worden over het onmiskenbare feit dat het kabinet in zijn keuzes een onevenwichtige indruk maakt. Dat is helemaal niet erg. Het land staat voor grote crises en ongewone problemen die zich niet binnen de geijkte links-rechts-schema's laten oplossen. Het fundament van het kabinet is de inhoud van het beleid en niets anders, vooral geen partijen.

Het extraparlementaire kabinet moet van geval tot geval wisselende meerderheden zoeken in het parlement. Dat vereist flexibiliteit van de ministers en de bereidheid nu en dan bakzeil te halen.

Zo'n kabinet zou wel eens duurzamer kunnen blijken dan men nu denkt. Komt het toch ten val, dan kan het de Kamers ontbinden en het eigen beleid tot inzet van de verkiezingen maken.

Geert, het heilige kruis na!

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.

Beluister Het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: 75 jaar Navo.