Primeur in Twente: eerste automatische drone van de politie mag zelfstandig vliegen

Een grote, grijze box op het terrein van Twente Airport schuift langzaam open. Daarbinnen, midden op een platform, staat een futuristisch apparaat dat lijkt op een kruising tussen een drone en een mini-vliegtuig. Links en rechts op de vleugels knipperen groene en rode ledlampen. Het is een aangepaste drone van het merk Avy.

"Wat je ziet is een drone die er meer uitziet als een vliegtuig. Hij heeft vleugels met een spanwijdte van 2,5 meter breed en propellers zoals we een drone kennen", legt Remco Aagtjes geduldig uit. Bij de politie is hij projectleider van de automatische drone. "Met die propellers kan hij verticaal opstijgen en landen. En juist omdat hij vleugels heeft kan de drone heel lang vliegen met één accu batterijlading." Een drone die opstijgt en vervolgens zelfstandig van A naar B vliegt, zonder dat de dronepiloot het toestel nog in het zicht heeft.

En daar draait het allemaal om. Want vliegen met de drone uit zicht - Beyond Visual Line of Sight zoals dat heet - dat mogen drones hier nog niet. Tot nu dan. Want de politie heeft een ontheffing gekregen van de Inspectie Leefomgeving en Transport om rondom de thuishaven van de drone op Twente Airport in een straal van zes kilometer testvluchten uit te mogen voeren. Zonder dat de piloot de drone nog kan zien. De drone vliegt de route dus zelfstandig en keert na afloop weer terug naar zijn dockingstation.

Het is een unieke pilot, de automatische politiedrone. Henk Fokkens, programmanager innovatie van de landelijke politie, vertelt dat die twee jaar geleden is gestart. Met de ontheffing op zak, breekt een volgende fase aan. "Wij zijn de eerste instelling sowieso binnen Nederland, maar bij de politie ook binnen Europa, die nu een ontheffing heeft gekregen", vertelt Fokkens. "Dus we schrijven hier historie. We doen dit experiment uiteindelijk voor de politie in heel Nederland."

Dat gekozen is voor de locatie Twente is niet zonder reden. Een dergelijke test met een drone die ver wegvliegt, in de buurt van drukke luchthavens zoals Schiphol, brengt meer risico’s met zich mee. Ook al vliegt de automatische drone niet hoger dan 120 meter. Twente is een ideale omgeving, zegt Remco Aagtjes: "Op dit moment vliegen we zes kilometer rondom Twente Airport omdat dat in drone termen sparsely en unpopulated gebied is." Met andere woorden: "Daar lopen vooral koeien, schapen en is het bosgebied. Dat maakt dat de risico's op de grond nog zo laag mogelijk zijn."

Want ondertussen wordt er dus wel verder getest. De politie wil zo snel mogelijk luchtbeelden kunnen hebben van incidenten op de grond, zodat sneller en effectiever hulp geboden kan worden. Aagtjes: "Dus we hoeven niet meer te wachten tot een piloot met een politiebus op de plaats is aangekomen. De drone vertrekt al tegelijkertijd met voertuigen over de weg en kan veel sneller."

In één streep met een kleine honderd kilometer per uur kan de drone veel sneller op locatie zijn van een ongeval. Ook kan effectiever gezocht worden naar bijvoorbeeld vermiste personen. Mocht dat toevallig het geval zijn in het gebied waar de automatische drone nu zelfstandig mag vliegen, dan kan die meteen worden ingezet. En zelfstandig wil niet zeggen dat het toestel maar wat doet. "Er is altijd, en dat is ook voorgeschreven, nog een piloot beschikbaar die meekijkt met het toestel of het goed gaat", zegt Henk Fokkens.

Projectleider Remco Aagtjes verklaart: "Met de ervaring die we hier opdoen, gaan we proberen een vergunning te krijgen om steeds verder weg te mogen vliegen." Hij doelt dan ook op vliegen boven bewoond gebied. "De bedoeling is dat de drone op den duur gaat verhuizen naar Nijverdal, zodat we vanaf daar een gebied van ruim 20 kilometer rondom Nijverdal kunnen gaan bedienen qua hulpverlening."

Zover is het voorlopig nog niet. De politie heeft weinig baat bij haastwerk, waardoor het project in gevaar kan komen. Zo wordt er ook overlegd met burgerpanels. Het gaat allemaal stapje voor stapje. Maar dat de drone nu automatisch een stuk weg mag vliegen, noemt de politie wel een grote stap. Zeg maar gerust een mijlpaal.

Mocht u rondom Twente Airport binnenkort een drone zien met politielogo’s op de vleugels, dan weet u nu waarmee u van doen hebt. Fokkens: "De drone kan alleen camerabeelden maken." En die beelden zullen volgens de politie alleen worden gemaakt en voor 28 dagen bewaard, van de plek waar een incident is voorgevallen. "Hij heeft geen pepperspray aan boord en kan ook niet schieten. Het is geen James Bond-drone."