Je hebt vroege vogels, die zweren bij een rondje door het park nog voor het ochtendgloren en avondmensen die het liefst na het avondeten naar de sportschool gaan. Misschien denk je op het eerste gezicht dat het allebei even gezond is. Maar volgens nieuw Australisch onderzoek is dat niet zo.
Althans, niet voor mensen met obesitas. De onderzoekers van de University of Sydney volgden bijna acht jaar lang zo’n 30.000 mensen. Voor degenen met ernstig overgewicht had sporten in de avond – dus tussen 18.00 uur en middernacht – de grootste gezondheidsvoordelen. De kans op voortijdig sterven en dood door hart- en vaatziekten was dan het kleinst, blijkt uit data van trackers die de deelnemers droegen. Hoe vaak mensen in de avond in actie kwamen was ook belangrijker dan hun totale hoeveelheid lichaamsbeweging op een dag.
Van traplopen tot schoonmaken
Kleinere studies kwamen ook al tot die conclusie, maar dit onderzoek kon gebruik maken van veel meer data, objectievere metingen van de fysieke activiteit en hardere gegevens, zoals vroegtijdig overlijden. Bovendien volgden de onderzoekers niet alleen langere sportsessies, maar ook korte hartslag verhogende lichaamsbeweging van drie minuten of meer, omdat eerder onderzoek al aantoonde dat dit erg goed is voor de gezondheid. “We maakten geen onderscheid tussen het soort activiteit. Het kon van alles zijn, van snelwandelen tot traplopen, maar ook hardlopen, werk of zelfs het huis schoonmaken”, legt onderzoeker Matthew Ahmadi uit.
De bevindingen sluiten aan bij eerder bewijs dat mensen met diabetes of obesitas die in de late avond al glucose-intolerant zijn, een deel van die intolerantie kunnen compenseren door fysieke activiteit ‘s avonds.
Veel goede data
Voor de studie zijn data van de UK Biobank gebruikt van een kleine 30.000 volwassenen van 40 jaar en ouder, die obesitas hadden bij het begin van het onderzoek. Van hen hadden er ook een kleine 3000 diabetes type 2. Op basis van hun metingen met de smartwatch, die ze zeven dagen lang 24 uur per dag droegen, werden ze ingedeeld in de ochtend-, middag- of avondcategorie wat betreft lichaamsbeweging. Daarna zijn deze mensen bijna acht jaar gevolgd. In die periode overleden er 1425 en meer dan 6000 deelnemers kregen hart- en vaatklachten.
Om te voorkomen dat andere factoren een rol zouden spelen, is gecorrigeerd voor leeftijd, geslacht, roken, alcoholgebruik, fruit- en groenteconsumptie, zitten, totale lichaamsbeweging, opleidingsniveau, medicijngebruik en slaapduur. Mensen met al aanwezige hart- en vaatziekten en kanker werden uitgesloten. Zo bleef een duidelijke dataset over. In combinatie met de lengte van de studie ontstond zo een robuuste analyse met sterke bevindingen.
In de avond aan de slag
Daaruit bleek dus dat mensen die het gros van hun lichaamsbeweging (waarbij de hartslag omhoog gaat) in de avonduren doen, grotere gezondheidsvoordelen ervaren dan wie ’s ochtends of ’s middags sport.
Professor Emmanuel Stamatakis is erg enthousiast over de bevindingen en de kwaliteit van het onderzoek. “Het is een opwindende tijd voor onderzoekers, omdat data die verzameld zijn door draagbare apparaten het mogelijk maken om met grote nauwkeurigheid de fysieke activiteit van mensen te volgen. Dit kunnen we eenvoudig omzetten in advies dat een belangrijke rol kan spelen in de gezondheidszorg. Hoewel we meer onderzoek moeten doen om een causaal verband vast te stellen, wijst deze studie er wel op dat de timing van lichaamsbeweging een belangrijk deel kan zijn van de aanbevelingen om obesitas en diabetes te behandelen en voor de preventieve gezondheidszorg in het algemeen.”
Eerder wees onderzoek van de Universiteit Leiden ook al uit dat ’s middags of ’s avonds sporten beter is voor je gezondheid. Mensen die de meeste beweging ‘s avonds kregen, hadden gemiddeld een 25 procent lagere insulineresistentie dan de mensen zonder een duidelijke piek in hun beweging over de dag. Daarbij geldt dat een hoge insulineresistentie gepaard gaat met een groter risico op diabetes. Onderzoeker Jeroen van der Velde verklaarde destijds aan Scientias.nl: “Studies laten zien dat veel processen in ons lichaam later op de dag een piek vertonen. Als we kijken naar onze spieren, dan lijken die laat in de middag op hun sterkst te zijn. Verder lijkt ons gedrag – als je kijkt naar slapen, eten, drinken en bewegen – het natuurlijke ritme te kunnen beïnvloeden. Als je dus in de middag of avond het meeste beweegt, is dat meer volgens het natuurlijke ritme van het lichaam dan wanneer je dat ‘s ochtends zou doen.”
