Een duurzaam parkeerdek geeft de olifanten in Amersfoort een warm verblijf
Waar mensen de verwarming nog een graadje lager kunnen zetten, kunnen dieren niet zomaar tegen een koudere omgeving. Voor dierentuinen is verduurzamen daarom een lastige opgave. In Amersfoort proberen ze het, met een zonnecarport.
Het is goed toeven in het Schildpaddenhuis van DierenPark Amersfoort. Een kolonie van tien reuzenschildpadden ligt er ontspannen bij. Warmtelampen en rubberen strokengordijnen, die de kou buitenhouden, zorgen voor een aangename temperatuur: minimaal 22 graden. Dat zijn dezelfde omstandigheden als in hun natuurlijke habitat op Aldabra, een atol op de Seychellen. Ook een rondhuppelende fazantduif is op de warmte afgekomen.
De groep trage reptielen is een van de grootverbruikers van stroom in de dierentuin. Met name de warmtepomp vraagt aardig wat energie om het glazen verblijf subtropisch warm te houden. Een deel van die stroom wordt sinds kort opgewekt door een zonnecarport op het dak van de parkeergarage buiten het park.
“Hier liggen 522 zonnepanelen, die wekken samen per jaar 250.000 kilowattuur op”, zegt Clemont Struik, duurzaamheidsmanager van het dierenpark. Drie rijen van stalen constructies dragen de blauwe vlakken, die geen last hebben van de schaduw van bomen. Omgerekend zouden de panelen genoeg stroom kunnen leveren voor honderd huishoudens.
2,8 miljoen huishoudens
Dat klinkt vanzelfsprekend, om zonnepanelen te plaatsen op een plek met zo min mogelijk schaduw, maar in DierenPark Amersfoort is het een uitdaging om die te vinden. Struik wijst om zich heen. “Het park ligt tussen de bossen. Als er panelen liggen op onze verblijven of restaurants, dan vangen die te weinig uren zon.”
En dus was de bovenste verdieping van de parkeergarage, het hoogste punt van het park, de meest logische optie. Er gaat geen ruimte verloren, omdat de auto’s gewoon onder de panelen kunnen parkeren. “In Nederland zijn er een paar honderd van dit soort parkeergarages waar je een zonnecarport op zou kunnen zetten”, zegt Jens van der Laan, vanuit het bedrijf GroenLeven verantwoordelijk voor de totstandkoming van de carport.
De helft van alle publieke parkeerplaatsen in Nederland is geschikt om met zonnepanelen te overkappen, blijkt onder meer uit onderzoek van milieuadviseur CE Delft. Samen zou dat goed zijn voor 8 miljard kilowattuur, genoeg energie voor 2,8 miljoen huishoudens.
Een eenvoudige oplossing
Parkeergarages zonder dak zijn vaak zo gebouwd, dat er een extra verdieping op kan. Door de sterke fundering is het relatief eenvoudig om een zonnecarport op het bovenste dek te plaatsen. Maar, zo benadrukt Van der Laan, niet iedere ondergrond is geschikt voor zo’n overkapping. Ook de prijs kan een obstakel zijn. “Door het staal is een zonnecarport tot 40 procent duurder dan wanneer je panelen op een dak legt.”
Ook voor het dierenpark betekende dit een forse investering. Subsidies kreeg de zoo niet, maar volgens directeur Astrid Wassenaar moet juist een dierentuin zich inzetten voor een duurzame wereld. “Als je aan kinderen uitlegt waarom dieren en natuur zo belangrijk zijn, dan is er ook een verantwoordelijkheid om zelf te verduurzamen.”
Het liefst zouden Wassenaar en duurzaamheidsmanager Struik nog meer doen, maar net als woningen en bedrijfspanden lopen ook dierenverblijven tegen het volle stroomnet aan. Dat is ook de reden waarom niet het hele parkeerdek een nieuwe overkapping heeft, maar slechts de helft. “Nu wekken we direct op voor het park. Bij meer panelen zouden we terug moeten leveren aan het net, maar dat kan niet”, licht Struik toe.
Een dierentuin verbruikt net zoveel als honderden huishoudens
Op zonnige dagen kan de carport het hele park, van friteuses tot olifantenverblijf, voorzien van stroom. Maar gemiddeld wekken de panelen zo’n 15 procent van de totale energiebehoefte op. Het hele park verbruikt in een jaar 1600 megawatt, hetzelfde als bijna 700 huishoudens.
“Je zou het dierenpark kunnen vergelijken met een bedrijventerrein, waarbij alle verblijven aangesloten zijn op hetzelfde net”, zegt Wassenaar. “Dat betekent dat, net zoals bij mensen, nog niet alle dieren een duurzamer verblijf kunnen krijgen.”
Zo zijn het Schildpaddenhuis en het Rijk der Reuzen (de olifanten) van het gas af, maar bij de nieuwe Chimpanseevallei lukt het nog niet om de apen duurzaam warm te houden. “We zitten echt aan het plafond van wat we mogen en kunnen afnemen”, legt Struik uit.
Hoe blij ook met het duurzame parkeerdek, voorlopig zal de volgende grote verduurzamingsslag op zich laten wachten. Directeur Wassenaar: “Als park willen we heel graag verder verduurzamen, maar door het stroomnet is het niet zeker of we altijd kunnen afnemen. De schildpadden kunnen namelijk niet tegen een graadje kouder.”
Lees ook:
Na landbouwgrond is nu de parkeerplaats de energiebron van de toekomst
Het dubbel benutten van grond wekt interesse, blijkt uit de bouw van zonnedaken boven parkeerplaatsen. ‘De landelijke potentie is enorm.’