Met twee forse pakketten aan voorwaarden reisden afgevaardigden van de provincie, de gemeente en een groep burgers woensdag in alle vroegte naar Den Haag. Daar overhandigden de Zeeuwen de papieren aan demissionair minister Jetten (Klimaat en Energie). De provincie maakte het ene eisenpakket en honderd inwoners van Borssele het andere.
In beide eisenpakketten valt te lezen dat Zeeland niet zit te wachten op koeltorens, bovengrondse elektriciteitskabels of het verdwijnen van natuurgebied als er straks daadwerkelijk nieuwe kerncentrales bij komen. Daarbij moeten veiligheid en transparantie het hele proces centraal staan, aldus de Zeeuwen.
De voorwaarden die de inwoners van Borssele opstelden gaan verder in detail dan die van de provincie: bijvoorbeeld een concreet plan voor eindberging van kernafval, restwarmte benutten, respect voor de zondagsrust, financiële voordelen voor huishoudens en aparte huisvesting voor werknemers.
Emma van Bergeijk is klimaatverslaggever
Eisen serieus genomen, maar minister kan geen garantie bieden
Burgemeester van Borssele Gerben Dijksterhuis is naar eigen zeggen trots op de 39 voorwaarden. "Ik denk dat ze haalbaar zijn", zegt hij tegen NU.nl. Dijksterhuis heeft goede hoop dat de minister de Zeeuwen tegemoetkomt. "Het kan niet zo zijn dat onze regio er enorm veel energie in steekt om constructief bij te dragen, maar dat daar vervolgens niets mee gebeurt."
Het is nog maar de vraag of het ministerie van Economische Zaken en Klimaat alle voorwaarden mee kan nemen. Dat erkent Jetten woensdag ook bij de overhandiging van de voorwaarden. Een aantal daarvan is moeilijker mee te nemen dan andere, bijvoorbeeld dat Zeeland geen nieuwe hoogspanningsmasten wil. Uit recent onderzoek van TenneT blijkt dat het bestaande net al tegen de grenzen aanloopt.
De minister beloofde aan de Zeeuwen dat hij de voorwaarden "goed zal bestuderen" en dat hij deze nog voor de zomer bespreekt met het de rest van het demissionaire kabinet. "Het is mijn verantwoordelijk deze eisen serieus te nemen", aldus Jetten.
Het Rijk beslist uiteindelijk over de locatie voor de kerncentrales: de voorwaarden van de regio zijn niet bindend. Dat is ook Benjamin van der Spek uit Terneuzen niet ontgaan. Hij demonstreerde voor het Tweede Kamergebouw tijdens de overhandiging van de voorwaarden aan de minister.
Hier wonen mensen!, stond op het protestbord van Van der Spek. "Het is een wassen neus. De provincie en gemeente kunnen alleen adviseren", zegt hij. "In de tussentijd weten wij niet waar we aan toe zijn en dat is frustrerend."
Komen er nieuwe kerncentrales in Nederland?
Dat onderzoekt het kabinet nu. Het Zeeuwse Borssele werd in 2022 aangewezen als voorkeurslocatie als de nieuwe kerncentrales er komen. Op dit moment bekijkt het ministerie of dat wel kan in de Zeeuwse plaats, waar sinds de jaren zeventig de enige kerncentrale van Nederland huist. Als alternatieve locatie wordt de Maasvlakte onderzocht. De knoop wordt volgend jaar doorgehakt.