Rokers boven de 60 die al tientallen jaren meer dan een pakje per dag roken, kunnen hun kans op longkanker nauwelijks verkleinen door te stoppen met roken. Dat zegt gezondheidswetenschapper Carlijn van der Aalst, universitair hoofddocent van het Erasmus MC. "Bij te veel mensen in deze groep is longkanker al niet meer te voorkomen."
"We zien mensen die meedoen aan ons onderzoek die tien of vijftien jaar nadat ze zijn gestopt alsnog longkanker krijgen als gevolg van het roken", zegt Van der Aalst.
Stoppen altijd beter
Wat wél helpt is de ziekte vroeg ontdekken, door mensen die lang gerookt hebben iedere twee jaar te scannen op longkanker. En al maakt stoppen op latere leeftijd nauwelijks verschil in de kans op longkanker, stoppen met roken is ook voor deze groep aan te raden, omdat een behandeling beter aanslaat als je niet meer rookt en de levensverwachting na een behandeling hoger is bij mensen die zijn gestopt.
Van der Aalst coördineert een Europees proefbevolkingsonderzoek, waaruit blijkt dat het vijf tot tien keer succesvoller is om eens per twee jaar een CT-scan te doen bij de doelgroep, dan om deze groep te helpen stoppen met roken. "Longkanker wordt vaak pas ontdekt als er klachten zijn, en dan is het bijna altijd al uitgezaaid. De overlevingskansen zijn dan klein", aldus Van der Aalst.
Op dit moment is slechts een kwart van de patiënten die de diagnose longkanker krijgen na vijf jaar nog in leven. Als de ziekte vroeg wordt ontdekt, is deze juist relatief gemakkelijk te genezen.
Alleen voor rokers
Afgelopen jaar kregen ruim 14.000 Nederlanders de diagnose longkanker en per jaar overlijden zo'n 10.000 mensen aan de ziekte. Als longkanker in een eerder stadium wordt ontdekt, kan dat 1100 sterfgevallen per jaar voorkomen. Als ook jongere rokers gescand zouden worden, kan dit zelfs oplopen tot 2500 per jaar. Doordat de scans gericht kunnen worden uitgevoerd onder de risicogroep, blijven de kosten binnen de perken.
Van der Aalst: "Een bevolkingsonderzoek met CT-scans heeft alleen zin voor mensen die tot de risicogroep behoren. Want de kans dat je als niet-roker longkanker krijgt is erg klein."
In het Europese onderzoek zijn tot nu toe zo’n 11.000 rokers en ex-rokers gescand. In Nederland alleen moeten dat er 12.500 worden, van wie bijna de helft al langere tijd gestopt zal zijn. Of er in Nederland een permanent bevolkingsonderzoek gaat komen, is nog niet bekend: op dit moment werkt de Gezondheidsraad aan een advies, in opdracht van voormalig minister van Volksgezondheid Ernst Kuipers.
Hoewel de hoop voor 60-plussers dus grotendeels gevestigd is op de CT-scan, blijven ook antirookcampagnes nog steeds belangrijk. Van der Aalst: "Het is hard nodig om te zorgen dat jongere mensen niet ook in deze risicogroep terechtkomen."
In deze video zie je waarom roken, de 'meest dodelijke drug', nog steeds legaal is:
