Plan voor levering abortuspillen aan vrouwen in het buitenland lijkt te stranden

De initiatiefnota van GroenLinks-PvdA om het Nederlandse artsen makkelijker te maken abortuspillen te leveren aan vrouwen in het buitenland, lijkt te stranden. Een meerderheid van de Tweede Kamer, waaronder de formerende partijen PVV, VVD en NSC, heeft grote bezwaren. „Zouden wij het accepteren dat ons beleid wordt overruled door andere Europese landen?”, vroeg NSC-Kamerlid Daniëlle Jansen.

Het is het tweede progressieve voorstel in korte tijd dat dreigt te sneuvelen. Vorige week riep NSC het demissionaire kabinet op de Transgenderwet, die het voor trans personen makkelijker moet maken hun officiële geslacht te wijzigen, in te trekken. Het zou volgens de partij veel te makkelijk worden om een ander geslacht te kiezen.

„Ook in Nederland waait er een conservatieve wind”, constateerde D66-Kamerlid Wieke Paulusma maandag. „Ik maak me grote zorgen over een volgend kabinet.”

Het voorstel van GroenLinks-PvdA beoogt via digitale consulten abortuspillen te laten voorschrijven, waardoor vrouwen uit met name Polen in het beginstadium van hun zwangerschap niet meer naar het buitenland hoeven te reizen of via omwegen hoeven te bestellen. Abortuspillen moeten nu via andere landen worden verstuurd en komen niet altijd (op tijd) aan. Het zeer katholieke Polen heeft een strenge abortuswetgeving.

Op dit moment mogen artsen in Nederland geen medicatie voorschrijven zonder een patiënt zelf fysiek te hebben gezien. Juist dat bleek maandag een belangrijk argument voor Kamerleden om tegen het voorstel te zijn. Ze vrezen dat artsen niet goed kunnen controleren of vrouwen niet onder druk worden gezet om abortus te plegen. Ook denken de Kamerleden dat de vrouwen slechtere fysieke en emotionele nazorg zullen krijgen. Verder zouden artsen slechter kunnen beoordelen hoe ver de zwangerschap is gevorderd als een vrouw langer zwanger is dan ze beweert, kan een abortuspil gevaarlijk zijn. „Abortuszorg is meer dan het toedienen van medicatie”, vatte Kamerlid Sophie Hermans (VVD) de kritiek samen.

Lees ook ‘Je was er vroeg bij, hè’ - wat je ziet als je een week meekijkt in een abortuskliniek

Diplomatieke betrekkingen

Gevreesd wordt ook dat het opsturen van de pillen erin resulteert dat tegen de artsen een Europees opsporingsbevel wordt uitgevaardigd door een ander land, wat Nederland in een lastige positie zou brengen. Ook kunnen diplomatieke betrekkingen met andere Europese landen beschadigd raken, omdat Nederland zich dan zou bemoeien met het (zorg)beleid van andere landen, zeggen veel partijen in de Kamer.

Het kabinet deelt die zorgen. Het voorstel „kan leiden tot het verwijt van inmenging in interne aangelegenheden en gevolgen hebben voor de bilaterale relatie met de betreffende EU-lidstaten”, schreef oud-minister Kuipers (VWS, D66) vorig jaar. Daarom werd besloten het besluit om het beleid aan te passen door te schuiven naar een volgend kabinet.

Initiatiefnemer Corinne Ellemeet diende het voorstel vorig jaar in, maar is na de verkiezingen in november verdwenen uit de Kamer. Haar partijgenoot Elke Slagt-Tichelman nam de verdediging van het plan over. Dat verliep niet makkelijk. Ze zei dat Nederland zich met het plan niet met de abortuszorg in andere landen bemoeit, maar het voor Nederland zelf goed regelt en dat buitenlandse vrouwen daar gebruik van mogen maken. Ze zei ook dat artsen zelf kunnen beslissen of ze willen meedoen. Maar ze liet ook weten zich zorgen te maken: „We beseffen dat dit voorstel echt op de grens zit van mogelijke diplomatieke gevolgen. En dat we de zorgen van artsen niet kunnen wegnemen.”

Voor de SGP, samen met de ChristenUnie ook tegenstander, was het wel duidelijk. Kamerlid Diederik van Dijk noemde het voorstel „schandalig”: „Nederland heeft de ruimste abortusgrens van de Europese Unie. Dat vraagt eerder om reflectie dan om zendingsdrang”.

Lees ook Vanuit Nederland abortuspillen voorschrijven aan Poolse vrouwen? Dat moet kunnen, vindt GroenLinks