Italië is de grootste begunstigde van het post-Covid-economisch herstelfonds van de EU, met €191,5 miljard aan subsidies en leningen om te beheren en te besteden. De regering van premier Giorgia Meloni staat onder druk om de uitgaven van het fonds en de deadlines voor de voltooiing van projecten te halen.

De politie zei dat de vermeende fraude werd uitgevoerd door een criminele vereniging, waaronder professionals met ervaring in het aanvragen van overheidsfinanciering, die hielpen bij het veiligstellen van geld voor projecten ter waarde van tientallen miljoenen euro’s die bedoeld waren om het concurrentievermogen en de digitalisering van Italiaanse bedrijven te verbeteren.

De financiële politie reconstrueerde verdachte transacties en identificeerde “het witwassen van enorme illegale winsten, uitgevoerd via een complex netwerk van fictieve bedrijven, slim opgezet in Italië, Oostenrijk, Slowakije en Roemenië”, aldus de Italiaanse financiële politie in een verklaring.

De groep gebruikte een “verfijnd witwasapparaat … met behulp van geavanceerde technologieën zoals cloudservers in niet-coöperatieve landen, crypto-assets en kunstmatige intelligentie om valse documenten te produceren.”

De afgelopen tien jaar zijn misdaadsyndicaten steeds bedrevener geworden in het overhevelen van door de EU verdeelde middelen voor ontwikkeling en wederopbouw. Criminele organisaties hebben zich losgemaakt van traditionele inkomstenstromen zoals afpersing en diefstal, en zijn overgegaan op het in eigen zak steken van EU-subsidies die een lucratiever en betrouwbaarder inkomstenstroom opleveren.

De operaties van donderdag vinden plaats in heel Europa, met betrokkenheid van politiekorpsen in Slowakije, Roemenië en Oostenrijk, en het Europees Openbaar Ministerie (EPPO).

Het aantal fraudeonderzoeken met betrekking tot het EU-herstelfonds is in 2023 enorm gestegen, schrijft het EOM – dat verantwoordelijk is voor het onderzoeken en vervolgen van misdaden tegen de financiële belangen van het blok – in zijn  jaarverslag.

Vorig jaar zijn er meer dan 200 fraudeonderzoeken geopend met betrekking tot de EU-brede RRF-geldpot, die ruim € 800 miljard waard is. In 2022, toen de uitbetaling van het geld zich nog in de beginfase bevond, werden slechts vijftien onderzoeken gestart. Onderzoeken in verband met herstelfondsen vertegenwoordigen nu ongeveer 15 procent van alle fraudeonderzoeken die door het EOM worden afgehandeld.

Italië staat onder bijzonder toezicht van openbare aanklagers vanwege het beheer van het herstelfonds, met 179 lopende onderzoeken naar het gebruik van het geld.

Fraudeurs uit het hele blok richten in bijna een kwart van alle gevallen op de radar fictieve bedrijven op of kopen overheidsfunctionarissen om, aldus de aanklagers van het blok in het rapport.