De burgemeester en politie van Ameland hielden er al dagen voor Sunneklaas rekening mee dat boze mensen de confrontatie aan zouden gaan met een cameraploeg van omroep PowNed. Op de plek waar het gebeurde, was de politie net weggereden, meldt de Leeuwarder Courant.
Op 5 december ging het mis op Ameland. Een team van de omroep trok naar het eiland om verslag te doen van het feest Sunneklaas, een lokaal feest waarbij geen mensen van buitenaf welkom zijn. Vervolgens werd de ploeg aangevallen, op hoge snelheid achtervolgd en geramd door een auto. En dat heeft PowNed gefilmd. "Ze sluiten ons nu in en ze proberen te remmen", zegt de verslaggever in de camera. "Het loopt hier echt uit de hand."
Uit stukken die de Leeuwarder Courant opvroeg via de Wet open overheid (Woo) blijkt dat de gemeente Ameland, de politie en het Openbaar Ministerie (OM) al bezig waren met de komst van verslaggevers. Ze vermoedden al dat het tot een confrontatie zou komen.
Toen PowNed met de boot op weg was naar het eiland, stonden er zeker vijf eilanders bij de haven klaar. De politie sprak ze aan, en vroeg wat de bedoeling was. Een agent schreef in een interne mail dat ze 'de spelregels van Sunneklaas zouden uitleggen'. "Wij hebben goede afspraken met de Amelanders op de veerdam gemaakt dat er geen geweld zou worden gebruikt. Dit werd ons toegezegd door hun woordvoerder."
De agenten besloten op gepaste afstand te blijven, 'er niet bovenop' te blijven staan. "Wij hebben ons gepositioneerd aan het bureau wat nog geen 2 minuten aanrijtijd naar de veerdam geeft." Op het moment dat de cameraploeg aankwam, was er geen agent in de buurt. "We hadden daar moeten staan", zegt de hoogste Friese politiebaas.
Voorbereidingen
Een wijkagent had geruchten opgepikt over een mogelijke confrontatie, waarop voorbereidingen werden getroffen. In een gespreksverslag staat: "Stel dat PowNed zich van tevoren meldt bij de politie. Dan kunnen ze om begeleiding vragen." Doen ze dat niet, dan volgt de politie alles van een afstand. "PowNed zoekt bewust het risico op (...) zij zijn in beginsel verantwoordelijk voor hun eigen veiligheid."
Ook wordt een noodbevel voorbereid. 'Mocht PowNed niet mee willen werken aan het vertrek na een confrontatie’, dan kan de politie daarmee mensen dwingen een gebied te verlaten. Dat middel werd uiteindelijk niet ingezet. Ook lag er al een concept-persverklaring klaar.
Advocaat Jens van den Brink heeft namens PowNed een klacht ingediend bij de politie-eenheid Noord-Nederland over het handelen van de politie.
Bewoners van Ameland doen traditiegetrouw geheimzinnig over wat er gebeurt tijdens het sunneklaasfeest (ook wel sunterklaas genoemd). Mannen gaan verkleed de straat op, vrouwen moeten binnenblijven. Een Amelander die het feest tot zijn 19de vierde, deed onlangs bij RTL Nieuws uit de doeken hoe de viering verloopt.
