De zelfrijdende auto's van Waymo zijn bezig aan een opmars in de Verenigde Staten. In tegenstelling tot concurrent Cruise, dat te veel brokken maakte en onlangs van de weg werd gehaald, krijgt de spin-off van Google juist groen licht voor uitbreiding.
Ze wekken de nodige weerstand op bij andere verkeersdeelnemers en hebben voor tal van aanrijdingen en verkeersblokkades gezorgd. Toch zie je de volledige elektrische robottaxi's nu in vrijwel elke straat van San Francisco rondzoemen.
De inwoners van de stad, beroemd om zijn bruisende technologiesector, zijn daar intussen aan gewend. Maar voor de buitenstaander blijft het een gek gezicht. Een auto met niemand achter het stuur, die zich ogenschijnlijk moeiteloos door het verkeer manoeuvreert. Het doet je toch even argwanend opkijken, zeker op momenten dat er geen passagier in de auto zit.
Ernstig ongeval
Tot voor kort waren er twee aanbieders: Waymo en Cruise. Maar een ernstig verkeersongeval op maandag 2 oktober blijkt de druppel voor Cruise, onderdeel van General Motors. Een voetganger wordt die avond aangereden door een auto met bestuurder en belandde door de klap voor één van de zelfrijdende auto's van Cruise.
De robottaxi slaagt er niet in om de vrouw tijdig te detecteren. Ze wordt daardoor enkele meters meegesleept en raakt zwaargewond.
Drie weken later zijn alle zelfrijdende auto's van Cruise van de weg gehaald. Ook blijkt dat het bedrijf beelden van het ongeval heeft achtergehouden. Cruise raakt zijn vergunning voor chauffeurloos rijden voor onbepaalde tijd kwijt, wat het bedrijf doet besluiten tot het terugroepen van zijn ruim 950 robottaxi's.
Vier grote steden
Hoe anders vergaat het Waymo. Dat bedrijf maakte deze maand bekend dat het, na San Francisco en Phoenix, dit jaar uitbreidt in nog twee grote steden: Los Angeles en Austin. Ook heeft het bedrijf toestemming gekregen voor zijn robottaxidiensten in nog eens 22 steden ten zuiden van San Francisco.
"Teleurstellend, maar niet verrassend", zegt Aditya Bhumbla. De 27-jarige inwoner van San Francisco strijdt voor een autoluwere stad en ziet zelfrijdende auto's niet als een vooruitgang. "Met zelfrijdende auto's gaan we compleet de verkeerde richting op. Het zijn niet betere auto's die zorgen voor meer verkeersveiligheid, maar mínder auto's."
Verkeersveiligheid is een groot thema in San Francisco. In 2022 vielen 39 verkeersgerelateerde doden in de stad, het hoogste aantal sinds 2007 (cijfers 2023 nog niet bekend).
Bhumbla werkt zelf als softwareontwikkelaar in de techsector. "Ik ben niet tegen technologie, maar dit lost geen enkel probleem op. Botsingen blijven gebeuren."
Hij wijst op de beloftes die taxi-apps Uber en Lyft (beide net als Waymo en Cruise opgestart in San Francisco) ooit deden. "Zij spiegelden ons een ideale wereld voor, zonder privéauto's. Maar ze hebben alleen maar meer mensen uit het openbaar vervoer gehaald, en in auto's gestopt. Waymo is het volgende hoofdstuk van deze fantasiewereld."
Ruim 500 zelfrijdende auto's
Ondertussen ziet Waymo zijn vloot alleen maar groeien sinds het baanbrekende besluit van 10 augustus dat betaalde ritdiensten 24 uur per dag mogen worden aangeboden in San Francisco.
Het wagenpark van Waymo bestaat nu uit ruim 500 zelfrijdende auto's, laat het bedrijf weten aan RTL Z. Daarvan rijden er 250 door San Francisco, zo'n 200 in Phoenix en de rest verspreid over Los Angeles en Austin, waar sinds kort wordt getest.
Waar Cruise snel opschaalde, zegt Waymo te kiezen voor een 'zorgvuldige en stapsgewijze' uitbreiding waarbij het 'nauw samenwerkt' met lokale ambtenaren. Dat moet voor minder ongelukken zorgen.
Ook wil het de taxi-dienst toegankelijk houden door te werken met wachtlijsten voor nieuwe klanten. "Dat voorkomt lange wachttijden voor ritten en gebrekkige dienstverlening", zegt Waymo-woordvoerder Christopher Bonelli.
Project van Google
Waymo is opgericht in 2009 als een project van Google. Het bedrijf zegt in die 15 jaar nu ruim 16 miljoen kilometer volledig autonoom te hebben gereden.
De laatste prestaties van zijn zelfrijdende auto's? Navigeren door parkeergarages, het kunnen keren op de weg in meerdere stappen ('straatje keren') en rijden op de snelweg. Ook werkt een Waymo-team aan rijden in uitzonderlijk weer, zoals sneeuw.
Diepe zakken
Ondanks het technologische succes, zijn er grote twijfels over het verdienmodel van zelfrijdende auto's. Alphabet (het moederbedrijf van Google) heeft nooit publiek gemaakt hoeveel geld het in Waymo heeft gestoken, maar duidelijk is dat het gaat om meerdere miljarden.
Dat het project peperduur is, blijkt ook uit de 5,5 miljard dollar die het bedrijf de afgelopen jaren heeft opgehaald bij externe investeerders.
"Zelfs als je een veilige autonome taxi kan maken, blijft het een ongelooflijk dure technologie", zegt autosectoranalist Mike Ramsey van onderzoeksbureau Gartner. "Chauffeurs zijn niet zo duur vergeleken met de ontwikkelkosten, plus het runnen van een autonoom wagenpark. De bedrijven die succesvol willen worden, moeten heel geduldig zijn en over diepe zakken beschikken."
Daarbij: hoe groot is de markt precies? Cruise-moederbedrijf General Motors sprak in 2020 over een potentiële markt van 8 biljoen dollar. Onrealistisch voor zeker de komende 50 jaar, zegt analist Ramsey. De mondiale autoindustrie, dus elke auto die wereldwijd wordt verkocht, heeft nu een waarde van ongeveer 3 biljoen dollar.
Ramsey verwacht dat de voornaamste groei in autonoom rijden de komende tien jaar vooral ontstaat in de markt van reguliere personenauto's. Daarin voegen fabrikanten steeds meer zelfrijdende functies toe aan hun auto's. Onder meer Tesla en Mercedes zijn daar intensief mee bezig.
Bekijk ook: Dit is waarom de zelfrijdende auto hier nog niet rondrijdt
Wederopstanding voor Cruise?
Of en in welke vorm Waymo's concurrent Cruise op termijn terugkeert, is de vraag. Cruise-topman Kyle Vogt staat onder grote financiële druk. Zijn bedrijf draaide vorig jaar een operationeel verlies van 3,5 miljard dollar, en het jaar daarvoor 3,2 miljard.
Moederbedrijf GM ontsloeg in december 24 procent van het personeel van Cruise (zo'n 900 banen) en heeft het budget voor 2024 met een miljard dollar verlaagd. Het bedrijf zou desondanks mikken op een terugkeer in een nieuwe Amerikaanse stad, mogelijk Houston of Dallas.
Vogt blijft desondanks optimistisch over een toekomst waarin zelfrijdende auto's het standaardvervoersmiddel in de stad zijn. Hij is ervan overtuigd dat ze uiteindelijk leiden tot veiligere wegen, zei hij tegen The Washington Post. "Perfectie bestaat niet als het om autorijden gaat."
