Bellen, vergaderen, gamen: al driekwart weggebruikers gebruikt mobiel achter het stuur

Dat blijkt uit een nieuw rapport van de SWOV, het nationaal wetenschappelijk instituut voor verkeersveiligheidsonderzoek, in opdracht van Interpolis. De verzekeraar laat het onderzoek iedere twee jaar doen. Het telefoongebruik is bijna 10 procent hoger dan zes jaar geleden. Campagnes die op de gevaren wijzen halen niets uit, althans: ze zorgen niet voor een daling. Boetes uitdelen werkt evenmin. Vorig jaar werden bijna 200.000 automobilisten en fietsers bekeurd voor bellen in het verkeer, 10 procent meer dan een jaar eerder. De boete is 1 maart verhoogd naar 420 euro voor automobilisten en 160 euro voor fietsers.

Achter het stuur wordt niet alleen gebeld. Bijna een op de vijf automobilisten gebruikt de telefoon om online te vergaderen tijdens de rit. Een op de acht fietsers speelt games tijdens het fietsen en in de auto maakt 11 procent zich daaraan schuldig, bijna vier keer meer dan zes jaar geleden. Een kwart van de automobilisten maakt foto’s en een op de drie fietsers schiet plaatjes tijdens de rit.

Interpolis sloeg al eerder alarm over het online vergaderen achter het stuur. Ook als dat gebeurt zonder camera is het veel gevaarlijker dan een handsfree telefoongesprek, omdat deelnemers vooral opletten wie er aan het woord is en wat er wordt gezegd als mensen door elkaar heen praten.

Adriaan Heino, verkeerspsycholoog bij Interpolis: ,,Mensen zijn te optimistisch en denken dat ze veilig aan het verkeer kunnen deelnemen terwijl ze hun telefoon gebruiken. We zien ook dat degenen die veel vertrouwen hebben in hun eigen vaardigheden, vaker hun telefoon gebruiken in het verkeer.’’

Het hoge percentage van mensen die weleens hun telefoon pakken tijdens de rit, wil niet zeggen dat ze dat altijd en overal doen, blijkt uit eerder onderzoek. Smartphonegebruikers schatten in of het rustig genoeg is om de telefoon even te pakken en een deel doet dat niet als bijvoorbeeld druk is op de weg.

Beginnende automobilisten tussen de 18 en 24 jaar pakken de telefoon het vaakst achter het stuur. En dat is reden voor grote zorgen want automobilisten in deze leeftijdscategorie hebben sowieso al een hoger ongevalsrisico, volgens de SWOV onder andere doordat hun hersenen nog volop in ontwikkeling zijn. Ook zijn ze nog niet zo goed in het herkennen van gevaar.

De politie controleert op automobilisten die bellen met de telefoon in de hand vanuit een touringcar (video):

Afgelopen jaren zijn er verschillende publiekscampagnes geweest om te wijzen op de gevaren van de mobiel in het verkeer, maar die konden het tij niet keren. Sterker: het aandeel volwassen fietsers en automobilisten dat hun mobielgebruik in verkeer niet als een probleem ziet, verdubbelde ten opzichte van 2021. Zo’n 40 procent van de automobilisten en fietsers vindt het eigen telefoongebruik geen probleem. Bij jongeren is dat bijna de helft. Heino: ,,Dit heeft onder andere te maken met zelfoverschatting. Mensen weten wel dat het gebruik van je mobiel in het verkeer gevaarlijk is, maar doen het toch omdat ze denken dat zíj het zelf wel veilig kunnen doen.’’

Heino vindt het verontrustend dat jongeren gewend raken om de telefoon al op jonge leeftijd ook in het verkeer te gebruiken. ,, Hoe meer jongeren daaraan gewend raken, hoe groter de kans dat ze dit ook op latere leeftijd blijven doen. De fietsers van vandaag zijn de automobilisten van morgen.’’