Ook op deze Paaszondag geen profane boodschappen. Dan lezen we uit De Heilige Schrift, Het Boek zonder welke er geen Westerse beschaving was. Vandaag lezen we verder in de eerste brief van de apostel/oudste (presbyter) Johannes.

Die gaat over het feit dat de Zoon in de wereld kwam, om ons het goede voorbeeld te geven.

Maar hoe moet je nu ‘heb de wereld niet lief’ lezen? Je kunt daar een gnostisch wereldbeeld in zien, maar ook de aloude jammerklacht van mensen die geloven dat je als christen geen plezier meer mag maken. Johannes lijkt juist op te roepen tot een moedige levenshouding, omdat je met ‘de wereld’ in conflict zult komen.

Demiurg versus God de Vader en de Zoon
Johannes lijkt de brief te schrijven omdat er bij de eerste christelijke gemeentes verwarring over de uitleg van De Leer bestaat. Die verwarring zou nog eeuwen voortduren. De belangrijkste tegenpool van de vroege kerk zouden de zogenaamde gnostici vormen. Gnosis staat voor geheime kennis, die alleen door ingewijden echt wordt verstaan.

Degenen die het verstaan zijn dus verder op de geestelijke ladder van Verlichting.

De wereld is gemaakt door de Demiurg, wereldschepper, een soort halfgod. Vroege gnostici als Marcion van Sinope zagen de god van de joden, JHWH als demiurg. In die stoffelijke wereld werden mensen als een soort gevallen engelen (nephilim) geworpen, vanuit een oorspronkelijke geestelijke staat waarin alles ‘één’ is.

Mensen werden dit/dat, valse identificaties die samenhangen met begrenzingen.

Alsof de ‘godenzonen’ uit Genesis gevangen raakten in beperkingen, die ze niet kenden voordat ze het met de dochters van de mensen deden. De Griekse goden op de Olympus met hun al te menselijke eigenschappen kun je dan ook zo zien, als Nephilim. Dus meer dan als wat sprookjesfiguren van bijgelovige Grieken die De Verlichting niet doorleefden.

In die visie is je lichaam daarom de kerker van de ziel die in dat lichaam verzeild raakte, en waar je uit bevrijd moet worden. Dat kan via ascese, de Yogi doen het via Yoga. Maar er zijn ook stromingen die het bedrijven van de grootste liederlijkheid verkiezen. Denk daarbij aan satanisten als Aleister Crowley, die dus in een millennia-oude traditie stonden die tot Babylon teruggaat.

Er moet dus een tijd van hoger bewustzijn komen, en Jezus vertoonde dan dus een hoogste graad van bewustzijn, Verlichting. Net als andere wereldleraren, zoals de Mahdi of de Maytreya.

Hun voorbeeld is dan Lucifer, de Lichtbrenger die in opstand komt tegen de demiurg. Die bevrijdt mensen uit onwetendheid waar de Demiurg/wereld ze inhoudt.Lucifer was ook het voorbeeld van de theosofen, die naamgever werd aan hun Lucifer Publishing Company, nu Lucis Trust: Spirituele evenknie van De Verenigde Naties.

Theosofie is weer de basis van de New Age. Saul Alynski draagt zijn bijbel voor politiek activisten, Rules for Radicals (1971) ook op aan Lucifer, de eerste rebel. ‘Die won tenminste zijn eigen koninkrijk’…

De Begeerte van het Vlees
Lichaamsverzaking is dan een vorm van wereldverzaking. In de gnostische kijk op Jezus is de Zoon ‘een’ christus, die mensen laat zien hoe ze uit die mentale kerker bevrijd kunnen raken. Wanneer je de Johannes-brief leest en de passages over ‘de wereld’, dan kun je daar ook best een gnostisch wereldbeeld in teruglezen:

12Ik schrijf u, lieve kinderen, want de zonden zijn u vergeven omwille van Zijn Naam.
13Ik schrijf u, vaders, omdat u Hem kent Die er vanaf het begin is. Ik schrijf u, jonge mannen, omdat u de boze hebt overwonnen. Ik schrijf u, kinderen, omdat u de Vader kent.

14Ik heb u geschreven, vaders, omdat u Hem kent Die er vanaf het begin is. Ik heb u geschreven, jonge mannen, omdat u sterk bent en het Woord van God in u blijft en u de boze hebt overwonnen.

Johannes zijn waarschuwing kun je dan ook gnostisch interpreteren. God de Vader staat tegenover ‘de wereld’, het vlees:

15Heb de wereld niet lief en ook niet wat in de wereld is. Als iemand de wereld liefheeft, is de liefde van de Vader niet in hem.
16Want al wat in de wereld is: de begeerte van het vlees, de begeerte van de ogen en de hoogmoed van het leven, is niet uit de Vader, maar is uit de wereld.
17En de wereld gaat voorbij met haar begeerte; maar wie de wil van God doet, blijft tot in eeuwigheid.

Net als in het boeddhisme moet je dan dus je verlangens afsterven. Want in verlangen ligt ‘het lijden’, en wie niks meer verlangt die lijdt dus ook niet meer aan de wereld. Zoals je ook geen oorlog meer krijgt tussen ‘landen’, wanneer je het concept natiestaat maar afschaft.

Wereldverzaking geeft je lucht en moed
De andere uitleg van ‘heb de wereld niet lief’  kan uitmonden in een veel gehoorde jammerklacht, van mensen die met tegenzin christen zijn, of zo niet (meer) genoemd willen worden. Ze stellen dan dat je als christen geen leuk leven mag hebben en dat je eigenlijk niks mag.

De wereld liefhebben associeer je dan met levenslust, het leven liefhebben. Wereldverzaking lijkt dan doodsdrift, saaiheid, uitgebluste gecapituleerde mensen die een gebrek aan energie en talent religieus willen vermommen.

Alles dat leuk is en plezier geeft is dan juist zonde. En achter iedere boom schuilt een duivel die je van God wil wegleiden, als een vorm van twee millennia oud complotdenken dat je in een kramp doet schieten. Wanneer je ‘De navolging van Christus’ leest door Thomas a Kempis kom je ook in zo’n wereldverzakend beeld van mens en leven terecht.

Je kunt dat lezen als ‘het is allemaal eigenlijk maar een illusie’, het ware leven wacht als je dood bent zo lijkt het dan. Dan kom je terecht bij een Prediker-achtige kijk op dit aardse tranendal waarin je iedereen zult verliezen die je dierbaar is, tot je ook je eigen lichaam aflegt.

Een andere manier om deze tekst te lezen, is dat wereldverzaking je juist moediger maakt in het leven. Je houdt er dan niet meer krampachtig aan vast. Je hoeft geen control freak te zijn die gelooft dat hij de wereld moet ‘verbeteren’, want uiteindelijk is God de Vader de baas.

Je enige opdracht is dan om voor het Goede, Ware en Schone te staan met De Zoon als voorbeeld. Zelf goede voorbeeld zijn. Weten dat je dan bagger van ‘de wereld’ over je heen krijgt. Maar dat desondanks toch doen.

De antichrist komt
De interpretatie van wereldverzaking als een oproep tot moed, lijkt meer op de werkelijke bedoeling van Johannes aan te sluiten. Immers, met de komst van De Zoon is er een Nieuwe Tijd aangebroken. Een tijd van Geestelijke Strijd, waarin de Antichrist zich probeert te vestigen. Dus het wordt zeker niet ‘saai’ als christen. Je moet als het ware ‘gewapend’ de wereld in waar je continue gevloerd kan worden door tegenkrachten:

18Kinderen, het is het laatste uur; en zoals u gehoord hebt dat de antichrist eraan komt, zijn er ook nu al veel antichristen gekomen, waaruit wij weten dat het het laatste uur is.
19Zij zijn uit ons midden weggegaan, maar zij waren niet uit ons; want als zij uit ons geweest waren, dan zouden zij bij ons gebleven zijn. Maar het moest openbaar worden dat zij niet allen uit ons zijn.

Er zijn dus blijkbaar in de vroege christengemeenschap mensen geweest, die een andere leer verkondigden. Bijvoorbeeld gnostici die Jezus ‘een’ christus noemen, zoals je bij Boeddhisten de komst van de Maytreya kunt verwachten, en bij anderen weer de Mahdi.

Bij Johannes gaat het er maar om één, namelijk de gezalfde uit de profeten van de joodse traditie en hun JHWH:

20Maar u hebt de zalving van de Heilige en u weet alles.
21Ik heb u niet geschreven omdat u de waarheid niet kent, maar omdat u die kent, en omdat er geen leugen uit de waarheid is.
22Wie is de leugenaar anders dan hij die loochent dat Jezus de Christus is? Dat is de antichrist, die de Vader en de Zoon loochent.
23Ieder die de Zoon loochent, heeft ook de Vader niet.

Licht in de wereld of waakvlammetje
Bij Johannes is er dus maar één Christus (gezalfde), Jezus als Zoon van dé Vader. Met die keuze neemt hij afscheid van de gnostici. New Age-uitvinder Alice Bailey (die door een Tibetaanse meester zou zijn ingefluisterd) verwachtte ook ‘DE christusgeest’ die weer terugkomt als een soort Jungiaans Archetype.

Maar zij verwachten uitdrukkelijk niet dat er maar 1 Jezus is die Christus is en terugkomt, zoals je leest bij de voortzetting van Lucifer Publishing Company: Lucis Trust (Gevestigd bij de Verenigde Naties).

The Christ has been for two thousand years the supreme Head of the Church Invisible, the Spiritual Hierarchy, composed of disciples of all faiths. He recognises and loves those who are not Christian but who retain their allegiance to Their Founders—the Buddha, Mohammed and others.

Kijk, hier bij de Lucis Trust en New Age-founder Alice Bailey kom je terug in pure eeuwenoude gnostiek. Aan New Age is niets nieuws:

He cares not what the faith is if the objective is love of God and of humanity. If men look for the Christ Who left His disciples centuries ago, they will fail to recognise the Christ Who is in process of returning. The Christ has no religious barriers in His consciousness. It matters not to Him of what faith a man may call himself.

The Son of God is on His way and He cometh not alone. His advance guard is already here and the Plan which they must follow is already made and clear. Let recognition be the aim. Alice Bailey

De antichrist is veel ‘ruimdenkender’, meer ‘tolerant’, die stoot niemand voor het hoofd, de vriend van alle wereldreligies, gevestigd aan het United Nations Plaza:

He is that Great Being Whom the Christian calls the Christ; He is known also in the Orient as the Bodhisattva, and as the Lord Maitreya, and is the One looked for by the devout Mohammedan, under the name of the Imam Mahdi. He it is Who has presided over the destinies of life since about 600 B.C. and He it is Who has come out among men before, and Who is again looked for.

He is the great Lord of Love and of Compassion, just as his predecessor, the Buddha, was the Lord of Wisdom. …

He is the World Teacher, the Master of the Masters, and the Instructor of the Angels, and to Him is committed the guidance of the spiritual destinies of men, and the development of the realisation within each human being that he is a child of God and a son of the Most High. Alice Bailey

Met zo’n ‘bekrompen’ opvatting als bij de Apostel Johannes zul je dus in conflict komen met ‘de wereld.’

En dan heb je niks aan lafbekken die bij het minste of geringste zuchtje tegenwind meebuigen. Je kunt maar zover meebuigen tot je barst, en gelijkvormig aan ‘de wereld’ bent geworden. Vormloos. Reuk noch smaak. Geen zout der aarde, of licht in de wereld maar een waakvlammetje.

Ach, wat maakt het uit…, als je maar gelukkig bent, tolerant.

Al kun je natuurlijk ook tegenwerpen, dat je met starre (theologische) opvattingen nodeloos conflict veroorzaakt, en fanatisme aanwakkert. Je gaat te snel oordelen over anderen terwijl je aan jezelf genoeg hebt. Moet je redetwisten over 1 woordje, ‘de’ of ‘een’?…

Uiteindelijk draait het niet om het hebben van de juiste theologische bezweringen, maar om De Liefde. En dan zit je zomaar weer in het kamp van Alice (who the f is) Bailey. Daarover vervolgt Johannes zijn brief in  1 Johannes 3, die we volgende week bespreken.

Heb een goede zondag, en doe een duit in de collectezak als deze bespreking je iets leerde:

Donatie bedrag:

€

Doneren