GroenLinks-PvdA verloor bij verkiezingen stem arbeider

Het lukte GroenLinks-PvdA bij de verkiezingen in november niet goed om kiezers te trekken die zichzelf tot de 'arbeidersklasse' rekenen, melden onderzoekers op basis van het Nationaal Kiezersonderzoek (NKO). Mensen die veel belang hechten aan het klimaat, wisten de linkse combinatie wel te vinden.

"De PvdA is historisch gezien de 'arbeiderspartij' met een verwijzing naar de arbeidersklasse in haar naam", schrijven de onderzoekers van de Radboud Universiteit en de Universiteit Utrecht op het politicologenblog StukRoodVlees. In 2010 was de PvdA voor het eerst niet meer de partij die de arbeider het meest aansprak. In 2023 is volgens de wetenschappers "heel duidelijk geworden" dat deze groep vaker stemt op een radicaal-rechtse dan een linkse partij.

Partijen kunnen volgens de onderzoekers kiezers trekken als zij sterk worden geassocieerd met bepaalde onderwerpen. Als het gaat over klimaat denken mensen al snel aan GroenLinks-PvdA, die daardoor een zogeheten 'issue owner' is. Op het onderwerp wonen heeft de linkse combinatie deze positie verloren. Bij de verkiezingen in 2021 keken kiezers bij dit onderwerp het eerst naar de PvdA. Maar bij de laatste verkiezingen had de VVD deze positie overgenomen.

Kiezers denken vooral aan de SP als zij armoede en zorg belangrijk vinden. Bestaanszekerheid wordt het meest in verband gebracht met NSC. Dat neemt overigens niet weg dat kiezers armoede, wonen, zorg en bestaanszekerheid nog steeds - zij het in mindere mate - ook associëren met GroenLinks-PvdA.