Een ooggetuigeverslag uit het parlement in Londen

In de zes maanden dat ik correspondent in Londen ben, heb ik talloze parlementaire debatten live op televisie gevolgd. Nog nooit ben ik binnen geweest. Vandaag dient, samen met een tiental andere pas verhuisde buitenlandse journalisten, als kennismaking.

8:40

In een aanzwellende regenbui meld ik mij bij de gewapende agent die de wacht houdt voor de Cromwell Green-ingang van Westminster. Daarna loop ik naar een beveilingsloge. Overjas uit. Jasje van mijn pak uit. Riem uit. Tas door de scanner. Zelf door de beveilingspoortjes. Nog een keer fouilleren. Terwijl tientallen bezoekers met mij het ritueel ondergaan, houden agenten met semi-automatische wapens toezicht. De beveiliging is zeer streng. Een televisiescherm meldt het huidige dreigingsniveau: severe (ernstig, red.). Dat is al jaren zo, zegt een medewerker van het Lagerhuis monter als ik haar er naar vraag.

14:30

We hebben een rondleiding achter de rug, stonden in de groene banken van het Lagerhuis en de rode van het Hogerhuis. We gebruikten een late lunch met enkele Lagerhuisleden in het ledenrestaurant. We spraken over de Brexit en bewonderden het magnifieke uitzicht over de Theems. Na de lunch ontmoeten wij een lord. Hij praat lang over ingewikkelde procedures. Ik schrik op van hard en aanhoudend geschreeuw. Gek, denk ik. We zitten minstens driehonderd meter van het pleintje waar soms gedemonstreerd wordt. Dat zou je niet moeten kunnen horen. Een minuut later zie ik door het raam de eerste politiehelikopters boven Big Ben cirkelen. Sirenes loeien.

Lees ook: Heel de wereld veroordeelt weerzinwekkend geweld

14:45

„We zitten in lock-down. Blijf in deze kamer”, zegt een staflid van het Hogerhuis. Op sociale media en in de gangen van het Hogerhuis gaan wilde geruchten: een schietpartij, een bus zou tientallen mensen op de brug hebben aangereden, een man met een geweer en mes zou binnen zijn. Wat er precies aan de hand is, weet ik niet. Dat het goed mis is, is overduidelijk.

sikorskiradek Radosław Sikorski A car on Westminster Bridge has just mowed down at least 5 people. https://t.co/tdCR9I0NgJ 22 maart 2017 @ 14:47

Volgen

15:15

Rumoer in het Lagerhuis, zie ik via het parlementaire kanaal. De voorzitter schorst de vergadering en meldt dat er een gewelddadige incident aan de gang is. Mocht het inderdaad een aanslag zijn dan is over timing goed nagedacht. Op woensdag is het topdrukte in het parlement. Het is de dag dat iedereen aanwezig is voor Prime Minister’s Questions, het vragenuur waarbij de premier snel, ad rem en adequaat moet reageren op een spervuur aan vragen van Lagerhuisleden. Het is een van de belangrijkste rituelen van de Britse politiek en het absolute hoogtepunt van de parlementaire week. Er komen niet alleen 650 Lagerhuisleden op af, maar ook geïnteresserde bezoekers en klassen met schoolkinderen. Voor het parlement is het altijd druk, met lobbyisten op weg naar afspraken, met ambtenaren, met duizenden toeristen. In ons vergaderzaaltje wordt snel opgemerkt dat het ook precies een jaar na de aanslagen in Brussel is: 22 maart 2016. Er is nog geen bewijs, maar iedereen denkt hetzelfde: dit is een terroristische aanslag.

Lees ook: Een onderminister spoedde zich naar een gewonde politieagent en gaf hem mond-op-mond beademing.

16:00

Gebonk op de deur. We moeten meekomen. De kantoren stromen leeg. Een vrouw in spijkerbroek, gympen, fleecetrui, bivakmuts, helm en met een semi-automatisch wapen om haar schouders begeleidt ons naar een binnenplaats. Het parlement stroomt leeg. Koks, schoonmakers, lords en ministers kijken beduusd om zich heen. Eerst was iedereen gespannen. Maar nu is iedereen kalm. Na verloop van tijd knopen mensen gesprekjes aan. De aanslag heeft een bijzonder effect: iedereen is gelijk. Mannen die op het hoogste niveau beleid maken hebben het net zo koud, moeten net zo nodig plassen, zijn net zo zenuwachtig als mannen die de pannen boenen in het restaurant.

Een groepje middelbare schoolmeisjes die er gespannen uitzien worden afgeleid door minister David Davis, zijn map met Brexitplannen, inclusief tabbladen met teksten als ‘No Deal Scenario’ en ‘EU Budget’, stevig onder zijn oksel geklemd.

16:15

Het besef dringt door dat hier vlakbij mensen zijn gedood. Mensen die wellicht, net als wij vanochtend uitgestapt zijn bij het metrostation, die toen ook baalden dat het regende, die hoopten dat het vanmiddag droog zou zijn omdat anders de Jubilee-lijn zo overvol is. Een zeer ervaren Lagerhuislid zegt dat hij onmiddellijk moest denken aan de aanslagen van vroeger. Hij bedoelt niet bommen die op 7 juli 2005 afgingen in Londen, maar de terreurgolf daarvoor. Het is saillant, de afgelopen dagen is er door het overlijden van Martin McGuinness veel aandacht voor IRA-geweld van de jaren zeventig en tachtig. In 1984 probeerde de IRA premier Thatcher te doden door het hotel in Brighton waar zij met haar Tories een congres hield op te blazen.

Nu, in 2017, is het hart van Britse politiek opnieuw doelwit. Premier Theresa May was nimmer in gevaar wordt gefluisterd, maar ze moest wel hals over kop in veiligheid gebracht worden.

16:45

De juffen van een basisschoolklas worden bezorgd. Hun leerlingen, van een jaar of negen, worden bang. Eerst speelden ze nog vrolijk met elkaar. Nu slaat de verveling toe en kijken ze om zich heen. Ze zien de agenten met geweren, ze horen de helikopters. Een agent probeert de juf gerust te stellen. „Deze kinderen zijn onze absolute prioriteit. Hun veiligheid komt voor de veiligheid van iedereen hier. Zij zullen, zodra mogelijk, als eerste hiervandaan geëscorteerd worden, eerder dan de politici”, zegt hij. De juffen zijn gerustgesteld.

mgarschagen Melle Garschagen Mijn reportage voor @nrc van morgen is geschreven vanuit de kerkbankjes van Westminster Abbey. https://t.co/5b0qKlaBcl 22 maart 2017 @ 17:45

Volgen

17:00

Opeens lijkt de toestand te ontspannen. We mogen het gebouw weer in om te plassen. Vliegtuigen scheren weer die laag over de Theems op weg naar Heathrow. Het luchtruim is dus weer open. Ook beiert Big Ben, keurig op tijd. Aanslag of niet, anti-terreureenheden in de gangen van het eeuwenoude parlement of niet, de klokken luiden even onverstoorbaar als altijd.

Wij worden vanaf de binnenplaats naar Westminster Abbey gebracht. Voor het eerst zien wij wat buiten de muren van het parlement zich heeft afgespeeld. De grond ligt bezaaid met verbandrollen en medische apparatuur. Naast een brancard ligt iemand onder een wit laken. Overal staan ambulances. In Westminster Abbey is er koffie en thee. De beroemdste kerk van het land, waar de grootheden van de natie begraven liggen, waar vorsten huwden en de troon bestegen, is nu een opvangplaats.

Hier komen de verhalen los. Een schoonmaker vertelt hoe hij zonder enig besef een lege gang inliep. Opeens zag hij rode stip op zijn borst: de anti-terreureenheid checkte dezelfde gang en hield hem onder schot. Een twintiger vertelt hoe zij zag hoe Theresa May ingeklemd tussen tien beveiligers werd afgevoerd.

19:20

Een voorganger pakt de microfoon en vraagt of wij, duizend man sterk, in zijn kerk willen bidden. „Laat er vrede op aarde zijn”, besluit hij zijn gebed. „Amen…oh ja, de toiletten zijn aan het einde van de gang, linksaf. Dat vinden jullie vast ook heel belangrijk.”

Een hoge politiechef vertelt dat wij pas weg mogen als de politie klaar is met de straten om ons heen. „Dit is een plaats delict”, zegt hij. Ook moet iedereen een verklaring afleggen. Er klinkt gemor. Dit gaat uren duren. De politiecommandant:

„Ik vraag uw geduld. Dit is vervelend voor u, maar besef dat er families zijn die op dit moment begrafenissen voorbereiden.”

mgarschagen Melle Garschagen Eindelijk buiten. De dag eindigde heel Engels: in een keurige rij, waar niemand, zelfs na 4 uur wachten, voordrong.… https://t.co/LL6B4oQHlu 22 maart 2017 @ 21:03

Melle Garschagen on Twitter

“Eindelijk buiten. De dag eindigde heel Engels: in een keurige rij, waar niemand, zelfs na 4 uur wachten, voordrong. Verklaring afgelegd.”

Volgen