Studie: Populaire vastentrend in verband gebracht met 91 procent grotere kans op hart- en vaatziekten
De momenteel wijdverbreide vastenmethode vormt mogelijk een fors risico voor het hart. Het onderzoek kent echter een aantal onzekerheden.
Veruit de meeste mensen die aan intermittent fasting ofwel periodiek vasten doen, hanteren de 16:8-methode.
Je stopt dan met eten om 20.00 uur ’s avonds en eet je volgende maaltijd pas om 12.00 uur de volgende dag. Dat is dus 16 uur vasten gevolgd door 8 uur waarin je mag eten.
De groeiende populariteit van periodiek vasten is grotendeels te danken aan de vele onderzoeken die erop duiden dat je er sneller mee afvalt dan met traditionele diëten – en dat het zelfs je bloedsuikerspiegel en cholesterolgehalte kan verlagen.
Maar nu duidt een onderzoek over meerdere jaren erop dat intermittent fasting schadelijke gevolgen kan hebben voor de gezondheid op de lange termijn.
In dit onderzoek werden het voedingspatroon en de hartgezondheid van meer dan 20.000 mensen tussen 2003 en 2018 gevolgd.
Te vroeg om conclusies te trekken
Uit het onderzoek van de Shanghai Jiao Tong University kwam naar voren dat degenen die de 16:8-vastenmethode volgden een 91 procent grotere kans hadden om te sterven aan hart- en vaatziekten dan degenen die 12 tot 16 uur per dag aten.
Het gaat hier echter om een observationele studie, die niet de oorzaak kan verklaren maar alleen een trend kan vaststellen.
Het is daarom nog te vroeg om harde conclusies te trekken, want de verhoogde kans om te sterven aan hart- en vaatziekten kan mogelijk ook verklaard worden door andere risicofactoren.
Toch kwam het voor de onderzoekers als een grote verrassing dat de trend onder 20.000 mensen zo duidelijk was, zegt hoofdauteur Victor Wenze Zhong tegen Wetenschap in Beeld.
‘Op basis van eerder onderzoek hadden we verwacht dat degenen die de vastenmethode jarenlang volgden een lager risico zouden hebben om te sterven aan hart- en vaatziekten,’ zegt Zhong, hoogleraar en hoofd van de afdeling Epidemiologie en Biostatistiek aan de Shanghai Jiao Tong University.
Hart- en vaatziekten veroorzaken wereldwijd meer dan 30 procent van alle sterfgevallen. Samen vormen deze aandoeningen veruit de grootste doodsoorzaak ter wereld.
Wat zegt de wetenschap over het overslaan van het ontbijt?
De wetenschap rond het ontbijt is complex en niet helemaal eenduidig. Over het algemeen is er geen duidelijk voordeel van wel of niet ontbijten, zolang de algehele kwaliteit van het voedingspatroon hoog is:
- Er is geen duidelijk bewijs dat het overslaan van het ontbijt op zich leidt tot gewichtstoename of juist -afname. Het hangt af van de totale voedselinname per dag.
- Onderzoek van de Ohio State University heeft aangetoond dat mensen die het ontbijt overslaan vaak belangrijke voedingsstoffen missen, zoals vitamine A, B1, B2, B3, C en D. Deze mensen hebben ook de neiging om gedurende de dag meer suiker en koolhydraten te consumeren.
- Sommige onderzoeken duiden erop dat het overslaan van het ontbijt ontstekingen en oxidatieve stress kan verminderen en helpt tegen een hoge bloeddruk. Langere vastenperioden kunnen ook autofagie bevorderen – het proces waarbij het lichaam beschadigde cellen verwijdert. Dit kan potentieel de kans op bepaalde vormen van kanker verminderen.
- Ontbijtkeuzes zijn afhankelijk van de individuele levensstijl en gezondheidsbehoeften.
Hoewel het onderzoek niet kan verklaren waarom vasten het risico op dodelijke hart- en vaatziekten kan verhogen, doen de onderzoekers een voorzichtige suggestie.
‘We kunnen nog niet verklaren wat de trend veroorzaakt, maar we zagen dat mensen die de 16:8-vastenmethode volgden minder spiermassa hadden dan mensen die langere perioden van de dag aten,’ vertelt Zhong aan Wetenschap in Beeld.
Het is belangrijk om onze spiermassa te behouden. Talrijke onderzoeken hebben een verband aangetoond tussen een lage spiermassa en een hoger risico op overlijden aan onder andere hartziekten.
Moet je stoppen met vasten?
Wetenschap in Beeld vroeg Zhong of hij mensen op basis van de studie zou afraden om 16 uur per dag te vasten.
Hij benadrukt dat het nog te vroeg is om een specifieke aanbeveling te doen, maar merkt op dat zo’n groot onderzoek wel wijst op mogelijke risico’s voor degenen die de 16:8-methode jarenlang volgen.
‘Je moet heel voorzichtig zijn als je van plan bent om langere tijd periodiek te vasten – met name 8-uurs vasten. Op basis van de bevindingen in deze studie lijkt het belangrijker te zijn wat je eet dan wanneer je eet,’ aldus Zhong.