Als jouw navigatiesysteem aangaat, gaan delen van je brein ‘uit’

Hersenscans tonen aan dat ons brein geen interesse meer heeft in de omringende straten als we een navigatiesysteem gebruiken.

Het hersengebied dat normaliter verantwoordelijk is voor de navigatie en het opslaan van informatie (zoals de gekozen route) blijkt nauwelijks actief te zijn als mensen een navigatiesysteem gebruiken. Het kan verklaren waarom mensen wanneer ze een navigatiesysteem gebruiken zich vaak niet exact kunnen herinneren hoe ze op de plaats van bestemming zijn gekomen, laat staan zonder navigatiesysteem de weg naar huis weten te vinden.

Simulator
Onderzoekers verzamelden 24 proefpersonen en gaven ze opdracht om in een simulator door het hart van Londen te navigeren. Eerst zonder en later met navigatiesysteem. Terwijl de proefpersonen daarmee bezig waren, werd hun hersenactiviteit gemonitord. De onderzoekers richtten zich daarbij op de activiteit in de hippocampus en prefrontale cortex. Het eerstgenoemde hersengebied speelt een belangrijke rol bij het navigeren en opslaan van informatie. De prefrontale cortex is belangrijk voor het plannen van acties en het maken van keuzes.

Taxichauffeurs

Eerder onderzoek toonde aan dat de hippocampus van taxichauffeurs in Londen letterlijk groeit wanneer ze de straten en herkenningspunten in het hart van de stad memoriseren. Dit nieuwe onderzoek suggereert dat chauffeurs die een navigatiesysteem gebruiken nauwelijks een beroep doen op hun hippocampus en dus waarschijnlijk ook het stratennetwerk in de stad niet leren kennen.

Hersenactiviteit
Wanneer de proefpersonen zonder navigatiesysteem hun weg moesten zien te vinden, schoot de activiteit in de hippocampus en prefrontale cortex regelmatig omhoog. Bijvoorbeeld wanneer ze uitkwamen op een kruising als Seven Dials: een knooppunt in Londen waar zeven straten samenkomen. Hoe meer opties mensen hadden, hoe groter de hersenactiviteit. Maar wanneer mensen zich lieten leiden door een navigatiesysteem zagen de onderzoekers de hersenactiviteit niet omhoog schieten. “Wanneer technologie ons vertelt waar we heen moeten gaan, reageren deze delen van het brein gewoon niet op het stratennetwerk. In zekere zin heeft ons brein dan geen interesse meer in de straten om ons heen.”

Het onderzoek geeft meer inzicht in wat er in ons brein gebeurt als we navigeren. Wanneer we geen navigatiesysteem hebben, stellen we onze hippocampus in Londen bijvoorbeeld flink op de proef, zo stellen de onderzoekers. De stad heeft namelijk een complex stratennetwerk waarin je op veel kruispunten heel veel opties hebt (in het geval van Seven Dials wel zeven). Anders is dat bijvoorbeeld in Manhattan (New York). Daar is het stratennetwerk vrij rechttoe rechtaan, waardoor je op de meeste kruispunten maar een paar opties hebt: rechtdoor, links of rechts. “De volgende stap voor ons laboratorium is een samenwerking met smart tech-bedrijven, ontwikkelaars en architecten om ruimtes te ontwerpen die gemakkelijker te navigeren zijn en een positieve invloed hebben op het welzijn,” vertelt onderzoeker Hugo Spiers. “Onze nieuwe resultaten stellen ons in staat om te kijken naar de indeling van een stad of gebouw en na te gaan hoe de geheugensystemen van ons brein daarop reageren. Zo kunnen we bijvoorbeeld kijken naar de indeling van verpleegtehuizen en ziekenhuizen om afdelingen te identificeren waar het met name lastig navigeren is voor mensen met dementie en deze mensen te helpen om daar hun weg te vinden. Op vergelijkbare wijze kunnen we nieuwe gebouwen ontwerpen die in beginsel al dementie-vriendelijk zijn.”

Bronmateriaal

"Satnavs 'switch off' parts of the brain" - University College London

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd