Ook als je geen tv kijkt, verbruikt het apparaat stroom
Wifi-apparatuur staat vaak dag en nacht aan. Dat kost tientallen euro’s (onnodige) energie per jaar. Tijd om de stekker eruit te trekken, of de eco-modus in te stellen.
De hele dag hebben de slimme tv, wifi-router en mediabox op dit moment gewacht. Na een lange werkdag klinkt de sleutel in de voordeur, gevolgd door wat gestommel in de gang en een lamp die aangaat. Eén druk op de afstandsbediening en ze kunnen aan de slag: de eindeloze digitale wereld ontsluiten. Van populaire serie tot kookprogramma of voetbalwedstrijd, binnen enkele seconden stemmen de apparaten af op het programma naar keuze.
Het gemak van die snelle oproepbaarheid kost veel energie, net als de apparaten zelf trouwens. Volgens energiegids.be verbruiken modems jaarlijks gemiddeld 85 kilowattuur, decoders zo’n 50 kilowattuur. Een decoder heet ook wel tv-ontvanger, mediabox of settopbox, het ‘kastje’ waarmee je digitale tv kunt kijken.
Routers, wifiversterkers, spelcomputers en decoders zijn bovendien grote sluipverbruikers. Ook in stand-by verbruiken ze vaak veel energie. Enpuls, een voormalig onderdeel van netbeheerder Enexis, heeft in 2020 het sluipverbruik gemeten bij zestien eengezinswoningen. Een modem bleek jaarlijks gemiddeld 14 tot 15 euro aan onnodige energie te kosten, een wifi-versterker zo’n 5 euro. Als een spelcomputer 20 uur per dag sluimert, kost dat gemiddeld 13 euro per jaar. Een interactieve tv op stand-by: 46 euro per jaar.
De precieze prijs van sluipverbruik hangt natuurlijk af van de energieprijs en het type energiecontract. De Enpuls-onderzoekers rekenden met een stroomprijs van 22 eurocent per uur. De huidige stroomprijs ligt (iets) hoger. Maar ook apparaten verschillen in benodigde sluimerenergie. Zo verbruikt een Xbox One in de connected stand-by modus bijvoorbeeld twee keer zoveel energie als de Playstation 4.
Energieverbruik per decoder
De Belgische telecomwaakhond BIPT onderzocht eind vorig jaar het energieverbruik van relatief nieuwe wifi-apparatuur. Het verbruik van de modems varieerde van 76 tot 113 kilowattuur, waarbij de nieuwste modellen het zuinigst waren. Het jaarverbruik van de decoders varieerde van 14 tot 48 kilowattuur. De zuinigste decoder verbruikt dus maar liefst drie keer minder energie dan de (energie)dorstigste.
BIPT raamde de energiekosten van modem en decoder gemiddeld op 50 euro per jaar. Als je ze ’s nachts uitzet, bespaar je zo twee tientjes per jaar. Dat lijkt misschien weinig, maar opgeteld voor verschillende apparaten tikt het best aan. Schattingen over het totale sluipverbruik per huishouden schommelen rond de 100 euro per jaar.
De energiebehoefte van wifi-apparatuur bij consumenten staat overigens in schril contrast met het verbruik van de industrie zelf, constateerde de telecomwaakhond. “Het totaalverbruik van de modems wordt door het BIPT geschat op 470 gigawattuur en dat van de settopboxen op 148 gigawattuur, wat gezamenlijk neerkomt op 618 gigawattuur. Dit is nipt groter dan het gezamenlijk elektriciteitsverbruik van de drie grootste operatoren (608 gigawattuur).”
De Mediabox XL kwam in opspraak
Telecomoperators hebben volgens BIPT geen prikkel om het verbruik van wifi-apparatuur te verminderen, omdat de kosten voor hun klanten zijn. Neem de Mediabox XL van VodafoneZiggo, die twee jaar geleden in opspraak kwam. Middenin de energiecrisis bleek dat de tv-ontvanger in stand-by tien keer zoveel energie gebruikte als die van concurrent KPN, terwijl VodafoneZiggo zich wel liet voorstaan op de duurzame prestaties. In het ergste geval kostte het apparaat volgens de Consumentenbond 225 euro per jaar bij 20 uur per dag in stand-by. Inmiddels is VodafoneZiggo de Mediabox XL aan het uitfaseren.
Voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal raadt dan ook aan om goed op het verbruik én de stand-by modus van tv’s en decoders te letten. In sommige gevallen gebruikt een decoder in rust namelijk even veel energie als de tv. De eco-stand-by kan schelen, al verschilt dat per decoder.
Je kunt je afvragen of je überhaupt een decoder nodig hebt. Als je tv via de kabel of satelliet kijkt, kun je de ingebouwde tv-ontvanger direct op de coax-kabel aansluiten. Een andere optie is om tv te kijken via de app, of een mediaspeler zoals Apple TV of Chromecast. Dan vervang je de decoder door een ander apparaat, dat zuiniger is. En als je niet precies weet hoe energie(on)zuinig de wifi-apparatuur is, is er nog de slimme stekker, die het verbruik van een apparaat doormeet.
Sluipverbruik van de tv
Met tv’s is het ook oppassen. De ‘gewone’ stand-by is meestal energiezuinig, maar dat geldt niet voor de snelle-startfunctie of het aanhouden van de netwerkverbinding. Tv’s met die functies gebruiken volgens Milieu Centraal in rust evenveel energie als een 32-inch tv in energieklasse F die 4 uur per dag aanstaat. Europese regels hebben zulk sluipverbruik intussen sterk aan banden gelegd, maar die regels gelden alleen voor nieuwe apparaten. Oude apparaten kunnen nog steeds ongemerkt veel stroom slurpen.
Uiteindelijk is het natuurlijk het zuinigst om het apparaat helemaal uit te zetten, al duurt het dan even voordat het weer is opgestart. “Als je dat vervelend vindt, kun je gebruik maken van een tijdschakelaar,” adviseert Joanneke de Jongh van Milieu Centraal. “Je kunt instellen dat de decoder aangaat een half uur voordat je tv wilt kijken.” Dan kost die druk op de afstandsbediening toch net wat minder energie.
De rubriek ‘Groene Gids’ beantwoordt praktische vragen over milieubewust(er) leven.
Heeft u een vraag? Mail naar groenegids@trouw.nl