Oud-medewerker Mammoet voor de rechter in corruptiezaak: ‘Niet het handigste dat ik ooit gedaan heb’

Ruim zeventig scheepswrakken voor de kust van Mauritanië, vier ton op een Zwitserse bankrekening en een schapenfokkerij in Argentinië. Het zijn niet de ingrediënten voor een vergezochte spionagefilm, maar van een corruptiezaak waarbij volgens justitie de internationale reputatie van Nederland op het spel is gezet.

Het draait allemaal om de 61-jarige Else de J., oud-medewerker van het Nederlandse bergingsbedrijf Mammoet Salvage. Hij was vijftien jaar geleden als commercieel manager betrokken bij een grote opdracht voor het bergen van scheepswrakken bij het Noord-Afrikaanse Mauritanië. De wrakken hinderden de scheepvaart.

Met de opdracht was meer dan 25 miljoen euro gemoeid, voor een groot deel betaald door de Europese Unie. Grofweg 3 miljoen euro hiervan kwam terecht bij het bedrijf van een Mauritaanse tussenpersoon, Meyloud L., die lokaal de weg kende en onder meer de beveiliging regelde voor Mammoet.

Volgens de aanklager sleepte hij deze lucratieve deal met Mammoet binnen met dank aan De J., naar wiens Zwitserse bankrekening hij heimelijk vier ton overmaakte als tegenprestatie. Grove corruptie, meent de officier van justitie. ‘Dergelijk handelen raakt de integriteit van de Nederlandse bergingssector en draagt bij aan corruptie in het buitenland.’

Steekpenningen

De strafzaak, maandag behandeld in de rechtbank Rotterdam, komt voort uit een breder onderzoek naar dochterondernemingen van het grote Nederlandse familiebedrijf SHV. Vijf van deze dochters, waaronder Mammoet Salvage, schikten in 2021 voor 42 miljoen euro. Op die manier ontliepen ze vervolging voor omkoping, valsheid in geschrifte en het schenden van economische sancties. Zo zou Mammoet jarenlang een Iraaks parlementslid steekpenningen hebben betaald voor toegang tot de Iraakse minister van Olie.

Ook het feit dat Mammoet meer dan 3 miljoen euro betaalde aan een Mauritaanse tussenpersoon riep vragen op. Uiteindelijk besloot justitie het bedrijf hiervoor niet te vervolgen. In de omkopingszaak rond Else de J. treft het Nederlandse bedrijf volgens de aanklager evenmin blaam. Mammoet wist namelijk van niks.

Zeker is dat Meyloud L. in totaal meer dan 400 duizend euro op de rekening van De J. heeft gestort. Hij deed deze stortingen telkens binnen een paar dagen nadat hij een betaling van Mammoet had binnengekregen, constateert de officier van justitie. Ook betaalde hij bijna 40 duizend euro voor een verbouwing aan het huis van De J.

Toch hadden de betalingen volgens de verdachte, die sinds een paar jaar in Argentinië woont en maandag niet aanwezig was, niets met Mammoet van doen. De twee mannen kenden elkaar al voordat het bedrijf scheepswrakken ging bergen in Mauritanië en investeerden samen in een Argentijnse schapenfokkerij, verklaart hij.

Financiële instabiliteit

Direct geld naar Argentinië overmaken was geen optie, gezien de financiële instabiliteit van dat land, daarom deed Meyloud L. dit via de Zwitserse bankrekening van De J. Zijn advocaat Maaike Coenen bestrijdt bovendien dat haar cliënt de macht had om L. aan een lucratieve deal met Mammoet te helpen. Volgens haar was het een van de directeuren die de knoop hierover doorhakte. Ze vraagt vrijspraak.

‘Toegegeven, het was niet het handigste dat ik ooit gedaan heb’, zegt De J. in een verklaring, voorgelezen door Coenen. Spijt ‘als haren op mijn hoofd’ heeft hij. Op zijn minst had hij zijn baas even kunnen melden dat hij honderdduizenden euro’s ontving van een man met wie hij ook zaken deed namens Mammoet.

De zaak heeft een zware wissel op zijn leven getrokken. Buren keken hem met de nek aan, de Rabobank weigerde hem een hypotheek te verstrekken: belangrijke redenen om naar Argentinië te verhuizen, waar zijn vrouw ook vandaan komt. Daar werkt hij tegenwoordig voor een Amerikaans bergingsbedrijf. Angst voor de afloop van de strafzaak houdt hem ’s nachts uit zijn slaap, zegt hij. En dat al jarenlang, want de huiszoeking waarbij twaalf agenten ‘alles overhoop haalden’ vond plaats in 2017.

De officier van justitie vindt ook dat de zaak lang heeft voortgesleept. Reden om geen gevangenisstraf te eisen, maar ‘slechts’ een boete van 10 duizend euro. Daarbovenop moet De J. de ruim vier ton betalen die hij als smeergeld zou hebben ontvangen. Dat zou een zware klap zijn, want het vermogen van De J. is niet al te florissant, waarschuwt zijn advocaat. Zijn investering in de Argentijnse schapenfokkerij bleek namelijk een financiële mislukking.

Op 9 april doet de rechtbank Rotterdam uitspraak.