Maand na het vonnis van de rechter is het nog steeds te vol in Ter Apel, dwangsom gaat richting drie ton

Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) en de gemeente Westerwolde spraken ooit af dat er in het aanmeldcentrum bij het dorp Ter Apel maximaal tweeduizend asielzoekers zouden verblijven. Door de opvangcrisis in Nederland werd dat aantal vorig jaar vrijwel elke dag overschreden. Dat leidde tot onveilige situaties in het centrum en stijgende overlast in het nabijgelegen dorp.

Herhaalde beloftes van staatssecretaris van Justitie en Veiligheid Eric van der Burg om zijn uiterste best te doen opvang op andere plekken te regelen, bleken onvoldoende effect te hebben. De gemeente won daarop vorige maand een kortgeding bij de rechter: voor elke dag dat er meer dan tweeduizend mensen in het aanmeldcentrum zijn, moet het COA 15.000 euro aan Westerwolde betalen.

Door een noodmaatregel ging dat enkele dagen goed. Het COA bracht nieuw aangekomen asielzoekers onder in de noodopvang op het festivalterrein in Biddinghuizen, die op dat moment eigenlijk al bezig was te sluiten. Sinds Biddinghuizen echt dicht moet, lukt het COA dat ook niet meer. Sinds zaterdag 9 maart zijn er elke dag weer meer dan tweeduizend mensen in Ter Apel, soms zelfs meer dan 2.200.

De vooruitzichten zijn ook niet gunstig. Behalve Biddinghuizen moet ook de grote tijdelijke opvanglocatie bij Nijmegen (1200 mensen) eind april leeg zijn. ,,Oproepen aan gemeenten en provincies voor nieuwe opvangplekken leveren nauwelijks wat op”, stelt een COA-woordvoerder.

Wel gaat maandag (weer) een noodopvang in Leeuwarden open, 250 mensen kunnen dan slapen in een congrescentrum in Leeuwarden. De botenbeurs die daar was, is net afgebroken. In Breda verbrak COA haar belofte om de laatste tweehonderd asielzoekers in een noodopvang in een evenementenhal uiterlijk 19 maart naar andere locaties over te brengen. ,,Helaas blijkt nu dat het ministerie en COA deze afspraken niet zijn nagekomen, omdat er geen andere plekken beschikbaar zijn”, reageerde het stadsbestuur in Breda.

Ondertussen melden zich elke week weer zo'n duizend nieuwe asielzoekers bij het aanmeldcentrum in Ter Apel. Die cijfers liggen fors hoger dan vorig jaar in deze periode. In 2023 kwamen er in de eerste elf weken 7.800 nieuwe asielaanvragen binnen. In de eerste elf weken van 2024 zijn dat er al 10.500.

Het hogere aantal nieuwe asielzoekers en het voortdurende tekort aan opvangplekken zorgt er dus voor dat de gemeente Westwolde al dagenlang elke dag 15.000 euro kan claimen bij het COA. De rechter bepaalde dat die teller pas stopt bij 1,5 miljoen euro. Een woordvoerder van de gemeente meldt dat de gemeenteraad nog niet heeft gesproken over een eventuele besteding van het geld.