ROTTERDAM

De verschijning en verdwijning van de mysterieuze zuiplap in de Wijnhaventoren

Baron Von Tuzzi en het torentje waar hij verbleef
Baron Von Tuzzi en het torentje waar hij verbleef © Rijnmond
Rotterdam is begin jaren tachtig in de ban van een geheimzinnige baron. Hij woont in de Wijnhaven en heeft overduidelijk een alcoholprobleem. Wie is de zonderling voor wie treinreizigers zo graag bij het raam willen zitten?
Mensen die begin jaren tachtig vanuit het zuiden met de trein Rotterdam binnen glijden, duiken niet de donkere spoortunnel in, zoals nu. Nee, ze blijven bovengronds. Ze passeren de Oranjeboomstraat met z’n krappe balkons vol wasgoed, de stoere Hefbrug en het levendige Noordereiland. Daarna volgt de Wijnhaven, waar het altijd een rommeltje is. De roestige schepen die er liggen, varen eigenlijk nooit meer uit.
In die haven staat een torentje, waar op een dag zomaar een mysterieuze man zijn intrek neemt. Het is een soort kluizenaar, maar nog jong genoeg om een geliefde te kunnen zijn. Hij is geen hippie, geen zwerver, maar een statig figuur. Niet ultiem knap, maar zeker ook niet lelijk. En hij heeft een krachtig profiel. “Hij is een denker”, concludeert kunstenares Anne Mieke Backer als ze hem ziet.
Backer loopt op dat moment tegen de dertig en voelt zich nogal verloren. Wat moet ze met het leven? Wat moet ze met zichzelf? En wat moet ze in hemelsnaam met de liefde? Oké, ze heeft een handvol minnaars. “Maar misschien”, overpeinst ze, “is het hebben van minnaars juist een factor die het alleen-zijn versterkt.”

‘Die man wordt daar krankjorum’

Vanuit een rijdende trein is de man in de Wijnhaventoren precies zeven seconden te zien. Dat is lang genoeg om hem steeds wat beter te leren kennen. Vanuit hun coupé zien reizigers de nieuwkomer verhuisdozen uitpakken. Een dag later is hij bezig om een rolgordijn op te hangen. Ze komen erachter dat hij een tijdje een duif als huisdier heeft en van schaken houdt. Net als van alcohol. Want na verloop van tijd stapelen de drankflessen rond het torentje zich op. Soms ligt de man op een oude canapé zijn roes uit te slapen. Wel vreemd dat hij altijd een zijden halsdoek draagt trouwens. Waarom zou dat zijn?
De baron heeft bezoek. En dat leidt tot een omhelzing, ziet fotograaf Pieter van Oudheusden.
De baron heeft bezoek. En dat leidt tot een omhelzing, ziet fotograaf Pieter van Oudheusden. © Pieter van Oudheusden
Met kerstmis tuigt de torenbewoner een boom met lichtjes en ballen op. En als hij ziek is, zie je hem de hele dag in pyjama, met in de vensterbank een fruitschaal vol sinaasappels. Fascinerend, vinden de forenzen. In de trein wordt soms bij Dordrecht al gekibbeld over de vraag wie er bij het raam mag zitten. Omdat je dan straks het beste zicht hebt op wat zich afspeelt in de toren.
Ook buiten de trein houdt de man mensen bezig. Van taxichauffeurs, die haar naar de Wijnhaven brengen, leert Anne Mieke Backer dat hij een baron is. Uit Oostenrijk. Een ingenieur die treinbewegingen bestudeert. Een van de chauffeurs beweert zelfs dat hij hem in z’n wagen heeft gehad. Met overduidelijk een scheut alcohol teveel op. “U moet hem zien als een beest in een kooi in Diergaarde Blijdorp die elke dag mensen voorbij ziet stromen”, zegt de taxichauffeur. “Die man wordt daar krankjorum natuurlijk.”
Rond de toren scharrelt ook steeds vaker een fotograaf met een polaroidcamera. Het is Pieter van Oudheusden, die snippers uit het leven van de baron op een dromerige manier in beeld brengt.

Medicijn tegen eenzaamheid?

En dan, op een avond, flakkert er kaarslicht in de Wijnhaventoren en staat er een wijnkoeler op tafel. De kluizenaar heeft een smoking aangetrokken en tegenover hem zit een vrouw. Wie o wie is de lady in red die bij Von Tuzzi (‘Fantasie’) op bezoek is? Het zal Anne Mieke Backer toch niet zijn?
Heeft ze eindelijk gevonden wat ze zoekt? Troost in tijden van stress? Gezelschap als medicijn tegen haar eenzaamheid? En wat gebeurt er als Von Tuzzi verdwijnt, even plots als hij is ooit is opgedoken en op de zwartgeblakerde toren alleen nog de woorden ‘DROOM UW DROOM’ staan?
Anne Mieke Backer met haar boek bij het oude brugwachterstorentje in de Wijnhaven.
Anne Mieke Backer met haar boek bij het oude brugwachterstorentje in de Wijnhaven. © Rijnmond
De Gedroomde Vriend is een uitgave van Stichting Historische Publicaties Roterodamum. Je kunt het boekje vinden op de leestafels van Rotterdamse cafés en kopen in sommige boekhandels. Foto’s van de man in de Wijnhaventoren zijn tot begin juni 2024 te zien in het Chabotmuseum, tegenover Boijmans van Beuningen. De sterk uitvergrote polaroids zijn gemaakt door de Rotterdamse fotograaf Pieter van Oudheusden. Ze zijn ook te koop in Galerie Weisbard van Hugo Borst.

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl