omroep flevoland

Het huishoudboekje van de gemeente Almere staat er erg slecht voor. De provincie grijpt daarom in en Almere moet vóór de zomervakantie met concrete voorstellen komen om haar zorgelijke financiële situatie te verbeteren. Lukt dat niet, dan is het wat de provincie betreft code rood. Maar wat houdt dat ingrijpen eigenlijk in? Wordt de provincie dan bijvoorbeeld de baas van de stad?

De provincie is wettelijk verplicht om financiën van de zes Flevolandse gemeenten in de gaten te houden. Oud-gedeputeerde Jop Fackeldey weet wat dit betreft wat de rol van de provincie is en legt uit dat die voortdurend controleert of de inkomsten en de uitgaven van een gemeente op de lange termijn in evenwicht zijn.

Hoe werkt dat?
Wanneer een gemeente bij voortduring minder inkomsten en te veel uitgaven heeft, dan ontstaan er tekorten. Die kunnen betaald worden vanuit de buffer als de gemeente een gevulde spaarpot heeft. Is dat niet het geval, dan zijn bezuinigingen onvermijdelijk.

Volgens de provincie Flevoland is de spaarpot van de gemeente Almere leeg, de stad heeft grote moeite om de bezuinigingen door te voeren en de toekomstige inkomsten zijn onzeker. Daarom dreigt de provincie met ingrijpen.

"Als je een aantal jaren achter elkaar bent gewaarschuwd, van: pas op dit gaat niet de goede kant, ja dan is de provincie gewoon verplicht om op grond van de wet om in te grijpen", zegt Fackeldey.

Wat houdt financieel toezicht in?
Ingrijpen betekent niet dat de provincie direct gaat bepalen wat Almere al dan niet moet doen. "Zo ver zijn we niet", zegt Fackeldey, die de fases in dit traject als geen ander kan benoemen.

In eerste instantie krijgt Almere de tijd om zelf met oplossingen te komen. Zo bepalen het stadsbestuur en de gemeenteraad in Almere hoe de financiële problemen het best opgelost kunnen worden.

Dit bevestigt hoogleraar Bestuursrecht Herman Bröring: "Het is belangrijk dat de gemeente eerst intern gesprekken gaat voeren, ze kunnen zelf eerst besluiten dat ze het niet zo ver willen laten komen". De gemeente kan volgens Bröring ook zelf tot de conclusie komen dat de financiële problemen niet meer zelfstandig opgelost kunnen worden en dat ze de provincie toestaat om de beslissingen over te nemen.

Neemt de provincie meteen het stuur over?
In eerste instantie is de gemeente aan zet. Vervolgens moet de provincie gaan kijken of de aangedragen voorstellen deugen. Dat hoort ook bij het proces van het toezicht houden op de gemeente, zegt Fackeldey. Maar wanneer de gemeente niet in staat is om eigen problemen op te lossen, dan keurt de provincie de begroting van de gemeente niet goed.

Het gevolg is dat de gemeente alléén geld mag uitgeven als de provincie daar toestemming voor geeft. De gemeente is dus niet zelfstandig meer in haar uitgaven. Volgens Fackeldey is dat het laatste wat een gemeente wenst. Want elke gemeente wil eigen baas blijven.

Bröring zegt dat de provincie zich niet met elke kleine uitgave gaat bemoeien. "Over het algemeen gaat het eerst om grote uitgaven van de gemeente waar de provincie goedkeuring op moet geven."