1. Wat gebeurde er ook alweer met de Fremantle Highway?
In juli vorig jaar brak brand uit aan boord van het 200 meter lange vaartuig toen het ten noorden van Ameland lag. Er viel één dode en meerdere mensen raakten gewond.
De Fremantle vervoerde ruim 3.700 auto's, waaronder bijna 500 elektrische. Zo'n 1.000 voertuigen waren nog in goede staat na de brand.
Baggeraar Boskalis heeft het schip naar de Groningse Eemshaven versleept. Twee maanden later werd de Fremantle richting Rotterdam vervoerd. Bij scheepswerf Damen Shiprepair in de Botlek volgden inspecties, reparaties en een gedeeltelijke ontmanteling.
Sloop- en bergingsbedrijf Koole is de huidige eigenaar van de Fremantle Highway. Voor het symbolische bedrag van 1 euro kocht het bedrijf het deels afgebrande schip van de Japanse eigenaar Luster Maritime. Koole wil de Fremantle doorverkopen en de opbrengst verdelen.
Volgens financieel directeur Jurgen Treffers van Koole zijn deskundigen van scheepswerf Damen aan boord geweest en hebben zij bevestigd dat het vaartuig in prima conditie is en gerepareerd kan worden. Damen wil niks kwijt over de staat van het schip zolang de rechter nog geen uitspraak heeft gedaan, meldt een woordvoerder aan NU.nl.
2. Waarom wil de eigenaar het schip verkopen aan China?
Koole wil het schip in China laten repareren en verkopen aan een de Chinese werf voor 11 miljoen euro. Het bedrijf heeft een deal met Luster Maritime. Koole krijgt de eerste 3 miljoen euro. De overige 8 miljoen wordt fiftyfifty verdeeld met de voormalige eigenaar.
Maar voordat er opnieuw gebouwd kan worden, moet ongeveer 6.000 tot 7.500 ton staal van het schip worden gedemonteerd in China, laat de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) weten. Dat is zo'n 40 procent van het totaalgewicht van het schip.
China is dan een aantrekkelijke bestemming, aangezien er in Azië een markt is voor gebruikt staal. Het ontmantelen levert in het algemeen zo'n 500 dollar per ton staal op. "In Europa kost het ontmantelen van schepen geld", zegt Albert Veenstra, hoogleraar Handel en Logistiek.
Volgens Koole kan het schip een tweede leven krijgen in China. Een nieuw autotransportschip kan wel 160 miljoen euro kosten en is bovendien schaars, liet de directeur eerder deze week weten.
3. Waarom geeft de inspectie geen toestemming?
De ILT beschouwt de Fremantle niet meer als schip, maar als afval. En afval mag niet zomaar de internationale grenzen over.
De Fremantle kan bijvoorbeeld niet meer zelfstandig varen, draagt de inspectie aan. Ook blijkt volgens de ILT uit de verkoopprijs van 1 euro dat het schip voor de vorige eigenaren geen nut meer had.
Verder is het duidelijk dat de duizenden tonnen staal die in China van het schip worden afgehaald, niet gebruikt gaan worden voor de herbouw. "Dan gaat het dus om afval", concludeert Veenstra. "Dat staal moet worden verbrand."
Het is een bijzonder geval, vindt de hoogleraar. "Iedereen weet dat het schip wekenlang is uitgefikt. Er ligt waarschijnlijk een hoop troep in en schroot, zoals de overblijfselen van afgebrande auto's. Mogelijk ook asbest."
De ILT beschouwt het schip dan ook als gevaarlijke afvalstof, en die mag niet naar landen buiten de Europese Unie worden vervoerd. Er geldt een uitzondering voor OESO-landen zoals Turkije. China valt hier niet onder.
4. Wat zijn de kansen voor de Fremantle Highway?
Vandaag buigt de rechter zich over de zaak. "Ik neig ernaar dat de inspectie gelijk gaat krijgen", zegt Veenstra. Gezien de uitzonderlijke situatie is het volgens hem goed dat er een gerechtelijke uitspraak over komt.
Als Koole zijn aanwinst inderdaad niet meer naar China mag laten vervoeren, blijven er andere plekken over waar het schip terecht kan, waaronder Rotterdam. Het gaat wel om een grote klus, benadrukt Veenstra. "De grootste sloopwerf in de buurt van Europa zit in Turkije."
Koole loopt het risico veel geld kwijt te raken aan de ontmanteling. "Koole heeft hier echt een risico genomen. Als het sloop- en bergingsbedrijf de Fremantle in Europa moet ontmantelen, gaat het daar gigantisch nat op."