Waarom zou je als ouder je kinderen nog tegen mazelen en polio vaccineren als de ziektes weinig lijken voor te komen?
"Die ziektes komen niet vaak meer voor. Maar dat komt juist doordat er op grote schaal wordt gevaccineerd. Als je stopt of mindert met vaccineren, steekt de ziekte weer de kop op. Dat gebeurt nu dus met mazelen. Dat zou ook met bijvoorbeeld polio gebeuren als je daarmee stopt."
"Die ziekteverwekkers zijn niet van de aardbodem verdwenen. Dat is alleen met pokken gebeurd. Het pokkenvirus is rond 1980 uitgeroeid, en dan kan er wel gestopt worden met vaccineren. Dat is ook gebeurd. Bij mazelen en polio zou uitroeiing theoretisch ook kunnen, maar dat kan alleen als de vaccinatiegraad wereldwijd extreem hoog is. Dat is nu helaas niet zo."
Leveren vaccinaties bij kinderen op oudere leeftijd gezondheidsschade op? Onder onze lezers gaat het verhaal rond dat er aluminium in de vaccinaties zit en dat er een verband is met aandoeningen in het autismespectrum.
"Nee, er zijn geen negatieve langetermijneffecten van vaccinaties bekend. De veiligheid van vaccins wordt voortdurend onderzocht door bijwerkingencentrum Lareb, door het RIVM en door academische centra. Daaruit blijkt dat vaccins die nu en in het verleden zijn gebruikt op de korte en de lange termijn veilig zijn voor kinderen en volwassenen."
"Dat betekent niet dat er geen bijwerkingen zijn. Die zijn er wel, maar meestal mild, zoals koorts, pijn en roodheid op de injectieplek. Dat komt bij ongeveer 1 op de 20 tot 300 vaccinaties voor. Best vaak dus, maar ze zijn kortdurend en niet ernstig. Een enkele keer - 1 op de 500 tot 2.000 keer, dus 0,2 tot 0,05 procent - kan het ernstiger zijn, bijvoorbeeld koortsstuipen. En zeer zelden - minder dan 1 op de 100.000 keer - ernstig, zoals anafylactische shock. De kans op complicaties bij een infectie met mazelen of kinkhoest is vele malen groter."
"Het aluminium in sommige vaccins is zeer veilig en heeft geen verband met autisme. Dat geldt trouwens ook in het geval van het mazelenvaccin, waarover die mythe ook de ronde doet. Het is al vele malen met wetenschappelijk onderzoek ontkracht. Het mazelenvaccin bevat geen aluminium. De aluminiumverbinding wordt al ongeveer honderd jaar in vaccins gebruikt. Als het gevaarlijk was, zou er niet worden geprikt."
Kan je ondanks een vaccinatie nog wel ziektes als kinkhoest, mazelen of bof krijgen?
"Ja, dat kan, maar de kans dat je het krijgt na vaccinatie is veel kleiner. Vaccins beschermen meestal voor tussen de 70 en bijna 100 procent. In het geval dat de bescherming aan de lage kant is, dus 70 procent, komen er in een ongevaccineerde groep van bijvoorbeeld 1000 personen 100 ziektegevallen voor, terwijl dit aantal in een gevaccineerde groep 30 zou zijn. Er zijn in dat geval 70 ziektegevallen voorkomen."
"Heel soms kan een vaccin dus niet of slecht 'aanslaan', bijvoorbeeld doordat je immuunsysteem niet optimaal werkt op het moment van vaccineren. Dan maak je na vaccinatie bijvoorbeeld te weinig antistoffen aan en ben je niet of slecht beschermd. Daarnaast is het zo dat de bescherming in de loop van de tijd meestal afneemt. De gevormde antistoffen verdwijnen langzaam, waardoor je na een tijd tot onder het beschermingsniveau daalt. Het kinkhoestvaccin beschermt enkele jaren, dus wordt die vaccinatie een aantal keren herhaald bij kinderen."
Kan een vaccinatie tot ongevoeligheid voor bepaalde stoffen leiden, zoals bij antibiotica?
"Nee, de werking van geneesmiddelen worden voor zover bekend niet beïnvloed na vaccinatie. Dat verwacht je ook niet, omdat antibiotica direct op bacteriën aangrijpen en vaccins het immuunsysteem activeren. Andersom kan wel: geneesmiddelen die het immuunsysteem remmen, zorgen ervoor dat vaccins minder goed werken."
Heeft het zin om als volwassene alsnog vaccinaties te halen die je als kind niet hebt gehad?
"Dat hangt een beetje van de ziekte af. In principe is het niet nodig, omdat je als volwassene wat minder ziek wordt van sommige ziekteverwekkers, doordat je al bent geïnfecteerd zonder ziek te worden, of doordat de kans dat je geïnfecteerd raakt kleiner is. Een mazelenvaccinatie heeft dan niet zoveel zin."
"Voor reizen naar Afrika, Pakistan en Afghanistan kun je je wel laten vaccineren tegen het poliovirus, omdat het virus daar nog rondgaat. Voor kinkhoest kun je je als volwassene wel laten vaccineren als je hele kleine kinderen hebt. Volwassenen worden niet heel ziek door een kinkhoestinfectie, maar ze kunnen wel zeer jonge kinderen ongemerkt besmetten, en die kunnen dan erg ziek worden of overlijden."
"Verder zorgt de vergrijzing voor een nieuwe groep kwetsbare volwassenen: ouderen. Omdat het immuunsysteem minder goed gaat werken als we ouder worden - ongeacht of je nou veel of weinig bent gevaccineerd. Het is voor deze groep zeer aan te raden om deze vaccins tegen onder andere griep en pneumokokken te halen."