In een klein restaurant aan de Oudedijk in Rotterdam zit een vriendengroep aan een lange tafel. Twaalf mannen, tussen de veertig en vijfenzestig jaar. Feyenoordsupporters. Ze vieren de verjaardag van de oudste. Er vloeit flink wat bier, de groep wordt steeds luidruchtiger. De eigenaar is zenuwachtig. Er zitten ook andere gasten in het restaurant die misschien wel een rustig dinertje voor ogen hadden. Hij drentelt heen en weer.
De vorige week overleden primatoloog Frans de Waal had het tafereel ongetwijfeld met grote interesse bekeken. Direct had hij het alfa-mannetje geïdentificeerd in de vriendengroep. Die blonde vent daar. Hij heeft het gezag zijn maten tot rust te manen. Dat doet hij niet. Integendeel, hij zweept ze op. Kijk, hij begint een Feyenoordlied te zingen. Een ander kan harder. De man ernaast nog harder.
Vrouwen zijn anders met vriendinnen dan mannen met vrienden, zei De Waal vaak. Hij had dat al gezien in de chimpansee-kolonie in Arnhem aan het begin van zijn lange carrière. De vrouwtjes maken onderling liefst geen ruzie. Het zijn peacekeepers. Mannetjeschimps zijn peacemakers. Dat gaat bij mensen net als bij chimpansees. Mannen kunnen vrienden zijn én ruziemaken. De volgende dag weten ze niet meer waar het over ging.
Het lijkt fijn en empathisch, zo’n vrouwenvriendschap zonder competitie en rivaliteit. Maar er is een keerzijde: o wee als het misgaat. Een ruzie bijleggen is voor vrouwen weer veel lastiger. Die koesteren lang wrok en vergeten nooit.
In de mensenwereld moeten op werk en school die twee groepen samenwerken. „Een interessant experiment voor primaten”, zei De Waal daarover. „Zonder vaste rolverdeling. Niet op basis van familierelaties of verzorging van kinderen. Het gaat best goed, die gemengde teams.”
Best goed. En soms gaat het mis. Dan stelt een groep mannelijke leden van het Utrechts Studenten Corps een ‘bangalijst’ op met oordelen over seksuele prestaties en uiterlijk van het Utrechtse vrouwencorps. Met foto, adres en telefoonnummer. Je moet het maar verzinnen. Het corpsbestuur was geschokt. Het zal wel. Waarom duiken die bangalijsten dan telkens weer op?
De ouders van de vrouwen om wie het gaat, gaan aangifte doen. Prima. Maar kunnen die vrouwen niet veel beter zélf actie ondernemen? Zich keihard en dominant opstellen. Zijn ze meteen minder slachtoffer. Pak de mannen bij de slurfjes, zet ze midden in de sociëteit en bedenk leuke klusjes voor ze. Zo leuk dat ze nóóit meer een bangalijst verzinnen. En leden van andere corpsen ook niet. Om een advies van De Waal aan vrouwelijke leiders te citeren: „Altijd hiërarchisch doen als je met mannen omgaat. ‘Jij doet dit en jij dat. En jij daar, jij houdt je kop!’ Mannen willen duidelijkheid. Het zijn net honden, haha.”