Columnist Zihni Özdil vindt een extraparlementair kabinet, dat informateur Kim Putters een ‘programkabinet’ noemt, een goede eerste stap naar meer dualisme.
18-3-2024
Maar er verandert weinig als Kamerleden geen fatsoenlijke ondersteuning krijgen, schrijft hij.
Deze maand was het woord ‘moeder’ bijna geschrapt uit het Nederlandse bevolkingsregister. Bijna. Want een beleidsmedewerker van de SGP had de technische verzamelwet waarin dat besluit was weggemoffeld helemaal doorgelezen. Dat is eigenlijk raar.
Een technische verzamelwet is een wet waarmee in één keer heel veel wijzigingen worden aangebracht in bestaande wetten. Om ‘technische aanpassingen te doen, of om omissies in wetgeving te herstellen die naar verwachting zonder inhoudelijke discussie door het parlement zullen worden aanvaard’.
Daarom gaan ze als hamerstuk door de Tweede Kamer. Dus zonder debat. En de bijbehorende lappen tekst – meestal tussen de tien en twintig pagina’s – worden niet gelezen door Kamerleden of beleidsmedewerkers.
Die hebben het al meer dan druk genoeg.
MET GELUK KRIJG JE EEN EIGEN MEDEWERKER
In 1957 had de Tweede Kamer 150 zetels. In 2024 nog steeds. Ook al is de bevolking gestegen van 11 miljoen naar 18 miljoen.
Ook is er geen ander democratisch land in de wereld met zo weinig inhoudelijke beleidsondersteuning per parlementariër.
Met geluk heb je een beleidsmedewerker helemaal voor jezelf. Als je fractievoorzitter je dat gunt, tenminste. Want in Nederland ga je als Kamerlid niet eens over je medewerker. Nee, het budget daarvoor gaat naar het fractiesecretariaat. In feite naar je fractievoorzitter.
OPBOKSEN TEGEN HONDERDEN AMBTENAREN
Terug naar de SGP-medewerker die wel de technische verzamelwet las waarin heel geniepig zoiets fundamenteels als het schrappen van ‘moeder’ stond. Nu heeft de SGP-fractie drie Kamerleden en zeven beleidsmedewerkers. Ervan uitgaande dat ze eerlijk worden verdeeld, is dat 2,3 beleidsmedewerkers per Kamerlid. Nog steeds peanuts.
Weet u waarom? Omdat Kamerleden elke week moeten opboksen tegen ministers en staatssecretarissen, die honderden ambtenaren tot hun beschikking hebben. Zodra een debat op de agenda komt, gaan die honderden ambtenaren aan de slag.
Daar sta je dan als Kamerlid, met je één of hooguit twee beleidsmedewerkers. Het gevolg is dat de meeste Kamerleden vrijwel geen fundamentele slagkracht hebben. Je wordt systematisch gedwongen tot deze twee handelingen:
1. Als je iets wil bereiken, kies je een piepklein onderwerp uit het vuistdikke Regeerakkoord. En ga je als een ambtenaar pluizen in de begrotingssystematiek. Op zoek naar ‘dekking’. En vervolgens je best doen om het te regelen.
2. Uiteraard heb je ook ‘zichtbaarheid’ nodig als Kamerlid. Maar er is al een dichtgetimmerd Regeerakkoord. En je hebt nauwelijks beleidsmedewerkers. Wat blijft er dan over, qua politiek? Moties indienen! En screenshots van stemmingsuitslagen tweeten. Motie afgewezen? Schande dat die en die tegen hebben gestemd! Aangenomen? Kijk eens wat ik heb bereikt! Dat het dan bijvoorbeeld een betekenisloze ‘spreekt uit’-motie is, staat gelukkig niet op het screenshot.
SCREENSHOTDEMOCRATIE
Begrijpt u me niet verkeerd. Als Kamerlid deed ik dit ook. Je hebt geen keus. Daarom noem ik Nederland altijd bloedserieus een screenshotdemocratie. Wij zijn het enige parlement in de wereld met vijfduizend (!) ingediende moties per jaar. Ik garandeer u dat 95 procent ervan betekenisloos is.
Daarom vallen Pieter Omtzigt en zijn NSC alleen maar lof ten deel. Omdat ze bleven hameren op een extraparlementair kabinet. En omdat het erop lijkt dat dat er daadwerkelijk gaat komen.
Dat is een belangrijke stap in de richting van dualisme. Zeker in combinatie met een dun Regeerakkoord.
NIET BEKNIBBELEN OP ONZE DEMOCRATIE
De Tweede Kamer kan dan weer een politieke arena worden. Waarin Kamerleden daadwerkelijk iets durven te agenderen. Omdat ministers niet meer partijgebonden zijn.
Toch ik wil benadrukken dat een extraparlementair kabinet uiteindelijk zinloos zal zijn, als Kamerleden niet een hele batterij aan beleidsmedewerkers krijgen. Waar ze ook zelf over gaan.
Het mooist zou zijn als we het aantal Kamerleden ook fors verhogen.
Want onze democratie is veel te belangrijk om op te beknibbelen. En de waakzaamheid van ons parlement moet niet afhangen van een enkele workaholic-beleidsmedewerker van de SGP.
Elsevier
0 reacties :
Een reactie posten