Belastingdienst heeft omstreden risicomodel in gebruik zonder voltooid onderzoek

De "cultuur' binnen de belastingdienst" is inderdaad niet gezond omdat die ieder jaar miljoenen moet bezuinigen en tevens onder druk wordt gezet om wat te doen aan de zowat ingeburgerde fraude die jarenlang geaccepteerd werd.
Die risicomodellen worden gebruikt omdat het een onmogelijke taak is geworden om iedere aangifte afzonderlijk te onderzoeken. Maar een belastingaangifte is per definitie persoonlijk.

Persoonlijk vind ik het ook helemaal niet verkeerd om te kunnen constateren dat bepaalde bevolkingsgroepen zich bovengemiddeld schuldig maken aan bepaalde dingen omdat je daar als overheid en maatschappij iets mee moet.
Hoe daar dan mee omgegaan wordt is helaas dan weer een typisch voorbeeld hoe onze maatschappij niet meer bestaat uit mensen maar uit statistieken.
En dat is dan meteen ook de reden waarom ik met een rode, sportief uitziende auto meerdere keren aan de kant ben gezet voor controles en met een grijze familiemobiel nooit.

orde op zaken te stellen binnen de belastingdienst. Daarbij hoort dan ook dat de koppen van de verantwoordelijken gaan rollen. Dat betekent voor mij niet wegpromoveren, maar oneervol ontslag!

Orde op zaken stellen is prima maar het probleem zit 'm niet in de mensen maar in het beleid.
Het is onrealistisch om steeds minder middelen te verstrekken en tegelijkertijd steeds meer resultaat te verwachten.

Een bedrijf kan in dit geval ook een ZZP'er zijn, dan is het ineens weer heel persoonlijk.

Het is niet alleen de belastingdienst die weer geen problemen heeft met mogelijke illegale praktijken, maar zo ook een minister die vindt dat dit moet kunnen. Immers dat risico is blijkbaar acceptabel.

Wat voor precedent zet dit voor bedrijven, die kunnen ook maar aanrommelen terwijl men weet dat het mogelijk niet mag? En als CEO kan ik dan gewoon een mea culpa doen, geen probleem blijkbaar?

Dat dit gebeurd in landen zoals Mozambique of Suriname kan ik begrijpen, maar dit is toch Nederland onwaardig. Je zult ook maar gestemd hebben voor D66, crimineel zijn is helemaal ok.

Wanneer de modellen achteraf (nog steeds) niet aan de wet voldoen, is de cultuur binnen de belastingdienst wel heel er rot.

Als je het mij vraagt is dit 'overheid breed beleid' en niet specifiek belastingdienst. Als er kritische vragen gesteld worden is er altijd het excuus dat er een 'zwaarwegender' belang boven gaat, maar dus ook een eventuele wet.

Overheidsdiensten moeten gewoon betrouwbaar zijn en je moet er gewoon van uit kunnen gaan dat die de regels van de wet kennen en niet overtreden.

Dit soort voorbeelden, dan nu in geval van de belastingdienst zorgt ervoor dat het vertrouwen zoals over gesproken wordt breed in de media op een ongekend dieptepunt zit. Nog zorgelijker is dat de betrokken ambtenaren zich hierin niet herkennen en denken dat de wet op hen niet van toepassing is.

Ik ben van mening dat als dit niet veranderd je niet kan spreken dat Nederland een 'rechtstaat' is. In een rechtstaat zie ik dat de wet leidend is en niet enkel wanneer het de overheid uitkomt.

Ik ben met je eens dat overheidsdiensten betrouwbaar moeten zijn, maar dat geldt uiteraard ook voor burgers.

Als iedereen zich braaf aan de regels houdt is er niets aan de hand.
Als je modellen gaat leren met statistische data waar onder andere je afkomst in is opgenomen en er wordt op een zeker moment een duidelijk aantoonbare trend zichtbaar dat mensen met een bepaalde afkomst veel vaker bij fraude betrokken zijn, dan is de conclusie dat je mensen met die afkomst vaker of misschien altijd gaat controleren.
Hier moeten de goeden onder de kwaden lijden. Aangezien ze allemaal dezelfde afkomst hebben zou je ook kunnen zeggen dat ze elkaar hier op moeten aanspreken en dat het probleem dan vanzelf oplost. Echter vind men dat dit een taak is voor de overheid.

De overheid moet van alles, maar als de methoden mensen niet aanstaat mag het niet.
De belastingdienst zou in dit geval geen gegevens m.b.t. afkomst in de gegevens mogen opnemen waarmee de modellen zoeken naar patronen. Uiteindelijk mag er zoveel niet meer dat geen trends meer uit de dataset zijn te halen en daarmee is de dataset waardeloos geworden. 100% controle is niet mogelijk, dan moeten we accepteren dat er meer fraude wordt gepleegd.

Er moet dus uiteindelijk een wet komen waarbij privacy minder "waard" wordt naarmate je als burger de wet overtreedt.

Ik vind bijv. dat een landelijke DNA database moet worden aangelegd, waarin van alle baby's en mensen die op andere wijze het land binnenkomen een DNA sample wordt gelogd .
Zodra er een zedenmisdrijf als een verkrachting of een moord heeft plaatsgevonden mag deze database worden geraadpleegd om de dader te achterhalen. De dader heeft, wat mij betreft, geen recht meer op privacy zodra deze de keuze heeft gemaakt de wet op zo'n zware manier te overtreden.
Daarbij wil ik wel opmerken dat het DNA bewijs moet aansluiten op ander bewijs. Alleen een verdwaalde haar op een slachtoffer van een verkrachting is onvoldoende om iemand te veroordelen.
Die haar kan in een bus of trein of in het langslopen zijn overgedragen. Een druppel bloed of sperma is dan weer een ander verhaal. Die vliegen meestal niet "zomaar" op andere mensen. Deze tellen als bewijs dus zwaarder. Zo zou er een punten systeem moeten zijn waarbij een minimum aantal punten nodig is om iemand überhaupt als verdachte te kunnen classificeren. Dat geldt dus ook voor de belastingdienst.

Als je bijv. een klein foutje maakt in een aangifte, krijg je 2 punten. Die blijven 5 jaar geldig. Doe je 5 jaar hetzelfde heb je 10 punten en wordt er serieus onderzoek naar je gestart. 5 jaar dezelfde fout "per ongeluk" maken is best raar en vereist extra uitleg.

Ik ben wel voorstander om het systeem helemaal op de schop te gooien. Het aantal toeslagen tot een absoluut minimum terug te brengen en uit te gaan van een systeem waarbij uitgegaan wordt dat iedereen werkt. Niet werken kan alleen als het ook echt niet kan. Er is werk genoeg in NL en toch zitten er mensen die (bijna) niets mankeren gewoon thuis. Veel daarvan houden onder de streep nog meer over dan mensen die wel werken ook. Dat vind ik een hele verkeerde zaak. Iedereen die dat kan draagt bij en de mate waarin is afhankelijk van je inkomen al moet het niet zo zijn dat iemand die 100k per jaar verdiend 10x meer afdraagt dan iemand die 10k per jaar verdiend. Werken moet lonen.

Dit is een argument wat natuurlijk vaak wordt gebruikt. Maar dat is alleen het geval als je kijkt naar absolute cijfers. Uiteraard kijk je naar relatieve cijfers. Als er 200 aygo’s worden aangehouden, en 500 verlaagde golfjes. Dan zou je verwachten dat als in 1 aygo drugs ligt, er in 2,5 golfje drugs ligt. Als echter blijkt dat in 30 golfjes drug liggen, is het dus schijnbaar toch een indicator.

[Reactie gewijzigd door ITsEZ op 19 maart 2024 00:09]

Wie zegt dat andere groepen niet gecontroleerd worden.
Fictief voorbeeld: stel er worden 20 allochtonen gecontroleerd waarvan 4 blijken fraude te hebben gepleegd en 10 autochtonen waarvan 1 fraude heeft gepleegd. Dan plegen de allochtonen procentuel meer fraude en klopt je risico profiel dus. Er zit geen zelf versterkt effect aan, je bent effectiever bezig.

Als echter blijkt dat bij autochtonen 2 fraude hebben gepleegd dan moet je je aanpak her evalueren.

Edit: ter verduidelijking, ik bedoel hier niet "allochtoon" als criterium maar als een bepaalde groep uit ongerelateerde legale criteria toch naar voren komt. Dit kan ook een andere groep zijn.

[Reactie gewijzigd door Rogers op 19 maart 2024 00:26]

En dan wil ik wel weten waarom een Marokkaan zich nog geroepen zou moeten voelen om wél iets bij te dragen aan de maatschappij?

Wat een onzin.
Nederlanders voelen zich ook niet per definitie 'geroepen om iets bij te dragen aan de maatschappij'.
De meesten passen zich aan en doen hun dingen zonder daarin positief of negatief op te vallen.
Er zijn gewoon redenen waarom specifiek Marokkanen vaker negatief in het nieuws komen en dat wordt niet veroorzaakt door de Marokkanen die zich wel aangepast hebben en zich gewoon gedragen zoals de gemiddelde Nederlander, maar die daar wel last van hebben en dus net zo'n grote hekel aan die specifieke groep 'slechte' Marokkanen hebben.

Dat zijn tevens bedrijven en geen privépersonen. Deze reactie slaat dus volkomen nergens op.

We hebben in Nederland meer dan een miljoen eenmanszaken. De scheiding tussen privépersoon en eenmanszaak is heel dun in Nederland. Tot voor kort kon uit het btw-nummer zelfs het bsn-nummer afgeleid worden. Iets wat nog steeds niet goed rechtgezet is en nog steeds een risico vormt.

Ik zat vooral te denken aan ZZP-ers, toen ik het schreef. ZZP-ers hebben het zwaar in Nederland. Hen is gouden bergen beloofd, maar die zijn later voor het grootste deel weer afgepakt. En nu beslissen Van Huffelen en Van Rij nog eens voor hen dat als het risicomodel hen onterecht aanmerkt als fraudeur, die ZZP-ers dat zullen accepteren.

Ik krijg dan zo'n idee van: misschien moet je het eerst eens aan die ZZP-ers gaan vragen, in plaats van gewoon maar te beslissen dat ze het wel zullen accepteren.

Natuurlijk zullen ze het accepteren. Want het gaat om de Belastingdienst tegen hen. Als ze het NIET accepteren, dan is er toch niemand die hen hoort.

En daar is dan inderdaad wel een link met de toeslagenaffaire: niemand hoorde de slachtoffers. Totdat het helemaal uit de hand was gelopen en er veel maatschappelijke schade was ontstaan.

Dit is niet hetzelfde als de toeslagenaffaire. Maar het is er wel analoog aan. Ook hier zullen onschuldige slachtoffers onterecht door over het randje gegooid worden.

Politici zijn (terecht) vrijwel alleen verantwoording verschuldigd aan de kiezer. Als je kiezer een beleid wil waarbij honden worden doodgeschopt kan die politicus dat dus verkondigen en invoeren. Daarna is het wet en niet meer verboden.

Met dit bedoel ik dat er nog steeds omstreden dataverwerkingsmiddelen ingezet worden bij de overheid. Het is al een aantal jaar duidelijk dat het problematisch is en met zeer grote voorzichtigheid ingezet moet worden (doordat bijvoorbeeld een rechter de overheid heeft moeten dwingen programma's stop te zetten). Maar toch worden die modellen ingezet, met mogelijk verstrekkende gevolgen. Daarom wil ik niet eens het minimale delen met onze overheid, maar absoluut niks.

De bevolkingsgroei lijkt vanaf 2014 door migratie te komen. Zonder dat zouden we krimpen.

Dat geloof ik wel, maar migratie is niet hetzelfde als asielzoekers.
Veel van mijn collega's zijn expats en die veroorzaken geen stereotyperende problemen. Ik denk dat ze netto een behoorlijk nuttige bijdrage aan de maatschappij bieden.
Maar: die expats hebben/krijgen financieel ook de middelen om de huizenprijzen lokaal omhoog te drukken.
Een oplossing kan zijn ze minder financieel voordelen te geven, maar dan komen ze in goedkopere woningen terecht, waardoor juist die in vraagprijs toenemen. En dat wil je nou net niet ...

Ik zou denk ik meer inzetten op boeren uitkopen. Dat doet nu financieel pijn, maar zorgt wel voor fysieke ruimtewinning en een gunstiger saldo wat betreft stikstof. Want ik denk dat de huizenmarkt ook een behoorlijke impact heeft op de afstudeerders. Die zitten namelijk allemaal met restschulden en hebben geen alternatief: huren begint pas bij €1.000 in een grote stad en dan is 40 vierkante meter niet eens slecht.
Ik ken zelfs een geval van iemand die maximaal heeft geleend tijdens de studie, zodat er een pot geld beschikbaar is om überhaupt te kunnen overbieden, wat de norm is in de huidige huizenmarkt.

Gezinnen worden niet kapot gemaakt door een model. Gezinnen worden kapot gemaakt omdat mensen met een beetje macht blind vertrouwen op de uitkomst van een model zonder dat ze deze überhaupt begrijpen of dat ze gedwongen worden door mensen met nog meer macht om te handelen alsof dat wat het model zegt de absolute waarheid is, dit omdat wij met zijn allen zo idioot dom zijn om mensen van dit kaliber deze macht te gunnen omdat we liever stemmen op mensen met een mooi verhaal en slechte intenties dan iemand met goede intenties maar misschien niet zo'n mooi verhaal.

Gevangenisstraffen voor wie? De ambtenaren? De ministers die verantwoordelijk zijn? Of voor de kiezers die voor dat beleid stemden en maar niet leren?