De vader van Sanda Dia, Ousmane Dia, heeft voor het eerst in Nederland zijn verhaal gedaan. Hij vertelde gisteravond bij Humberto hoe zwaar het de afgelopen jaren voor hem was om te zwijgen over de dood van zijn zoon: "Ik wilde niet dat iets tegen me werd gebruikt."
Sanda Dia overleed in december 2018 aan de gevolgen van een brute ontgroening bij Reuzegom: een elitaire, Belgische studentenclub met leden uit het milieu van advocaten, rechters, politici en artsen. Sanda, ingenieursstudent aan de Universiteit van Leuven, werd als nieuwkomer bij Reuzegom tot op het bot vernederd.
Sanda moest liters gin drinken waarna de kranen in zijn kamer werden dichtgedraaid, zodat hij zijn dorst niet kon lessen. Toen hij laveloos in de hoek lag, plasten de Reuzegommers over hem heen. Een dag later werd de jongen naar een blokhut gebracht, waar hij met twee andere 'schachten', zoals nieuwkomers worden genoemd binnen de vereniging, urenlang moest doorbrengen in een zelf gegraven kuil. Die was bovendien gevuld met ijskoud water.
Goudvissen en muizen eten
De jongens werden daar gedwongen om goudvissen en muizen te eten en grote hoeveelheden vissaus te drinken. Daardoor belandde Dia eerst in een coma: hij had een veel te hoog zoutgehalte in zijn bloed. Later kreeg hij een hartaanval, twee dagen daarna overleed hij in het ziekenhuis.
"Ze hebben mijn zoon afgemaakt, gemarteld", zei vader Ousmane gisteren in gesprek met Humberto Tan. Ousmane heeft lang niet willen horen of lezen wat er met zijn zoon was gebeurd. "Ik wilde mezelf beschermen, want Sanda was alles voor mij. Ik moest ook verder met mijn leven, ik wilde niet zien wat ze hadden gedaan om geen haat te krijgen tegen deze mensen, want ik ben geen haatmens. Maar toen ik het uiteindelijk zag, was ik kapot."
Ousmane is ervan overtuigd dat Sanda zo is behandeld vanwege zijn huidskleur. "Mensen zeggen van niet, maar ik denk van wel." Sanda voldeed volgens zijn vader aan geen enkele voorwaarde die de Reuzegommers hadden gesteld om bij de vereniging te mogen. "We hadden geen grote villa, geen oprit, geen zwembad, we leefden in een bescheiden appartement. Hij voldeed nergens aan op de aanmeldlijst, toch hebben ze hem toegelaten."
'Ze wilden dat hij op zou geven'
"Ze hebben hem gebruikt voor hun eigen belang. Ze wilden hem zo lang en hard straffen tot hij zelf op zou geven, zodat zij daarna konden zeggen: kijk, niet iedereen kan een Reuzegommer worden. En terwijl Sanda dood aan het gaan was, deden ze niets. Ze hebben alle signalen genegeerd, ze hadden de kans om te stoppen."
Bekijk een deel van het interview dat Humberto had met Ousmane, hieronder:
Vader Sanda Dia: 'Ze hebben mijn zoon afgemaakt'
Sanda was na de eerste ontgroeningsdag al niet meer in staat om zelf te lopen, hij moest worden meegesleurd door anderen. Dat zag ook een vrouw die voorbijkwam, vertelde Ousmane. "Zij zei: 'Stop met die jongen, hij is er zo slecht aan toe, breng hem naar het ziekenhuis.' Maar ze logen tegen haar en vertelden dat de ontgroening erop zat. Maar Sanda moest nog twee dagen door."
Alle achttien leden van Reuzegom die later voor de dood van Sanda terechtstonden, werden schuldig bevonden. Maar de straffen waren, zo vonden veel Belgen, laag: ze varieerden van geldboetes van 400 euro tot werkstraffen tot 300 uur.
'Mijn zoon vergeleken met een varken'
En dat doet Ousmane heel veel pijn, vertelde hij. Hij vergelijkt de straf met een straf die andere Reuzegommers in 2011 kregen. Toen kregen drie mensen van studentenvereniging Reuzegom 400 euro boete, omdat ze een varken bleekwater lieten drinken. Er werd een sigaret in z’n bek gestopt en een kogel door z’n kop geschoten. Het varken werd daarna geslacht. "De rechters hebben de waarde van mijn zoon gelegd naast de waarde van een varken. Hoe kan dat?"
"Het is het toppunt van onrecht, ik kan er geen andere woorden aan geven. Puur onrecht. Wij zijn volwaardige Belgen, maar toch zijn Sanda en ik niemand voor die mensen. Zo voelt dat."
'Ik heb nooit een sorry gevoeld'
Daarom voelt Ousmane niet zozeer haat tegen de Reuzegommers, het zijn 'kinderen die stommiteiten begaan', maar wel tegen hun ouders, advocaten en de rechters. "Die hebben mij pijn gedaan, maar die hebben ook de maatschappij pijn gedaan. Toen Sanda nog niet dood was, waren ze al bezig om sporen uit te wissen, appjes te verwijderen, de put waar Sanda in zat dicht te maken. En tijdens de zitting is er sorry gezegd, maar ik heb nooit een sorry gevoeld."
"Nee, tegen de kinderen heb ik dus geen haat. Ze hebben mijn zoon afgemaakt, maar ik heb geen haat tegen hen omdat ik zo niet ben. Maar tegen hun ouders zeg ik: jullie zal ik niet vergeven. Zij hebben bewust en alleen aan zichzelf gedacht."
Ousmane heeft inmiddels een boek uitgebracht waarin hij onder meer vertelt hoe hij probeert om te gaan met het gemis van Sanda. Humberto las gisteravond de laatste zin in dat boek voor: 'Er zijn veel goede mensen, in Antwerpen en daarbuiten, er zijn meer goede dan slechte mensen, laat ons dat nooit vergeten.'
