Het is het laatste wapenfeit van de overleden Navalny: vijftien dagen voor zijn dood lanceerde hij het plan "At noon against Putin" (vrij vertaald: op het middaguur tegen de Russische president Vladimir Poetin).
Vanuit zijn geïsoleerde strafkolonie in Siberië mobiliseerde hij nog één keer zijn achterban om op zondag 17 maart, de laatste dag van de verkiezingen, te protesteren bij de stembureaus. Het idee is dat de demonstranten in de lange rijen niet te onderscheiden zijn van normale kiezers.
Na zijn dood namen Navalny's bondgenoten, onder wie zijn vrouw Yulia, het stokje over en zetten de oproep extra kracht bij. "Zelfs tot in de dood weet Navalny Poetin nog maximale schade aan te richten", zei oppositiepoliticus Maxim Reznik deze week tegen Politico.
Vrijdag bleek dat Navalny de Russische machthebbers inderdaad nog altijd achtervolgt. Het Kremlin kreeg lucht van de plannen om zondag te protesteren en riep mensen vrijdag op dat niet te doen. Wie toch de straat opgaat, riskeert te worden gearresteerd.
Groene vloeistof, molotovcocktails en brandend stemhokje
De eerste verkiezingsdag verliep al onrustig. Internationale media maakten vrijdag melding van tientallen incidenten bij stembureaus.
Op verschillende plekken wierpen mensen groene vloeistof in de stembussen. Ook dat is een verwijzing naar Navalny, die in 2017 werd aangevallen met groen ontsmettingsmiddel.
In Sint-Petersburg gooide een vrouw een molotovcocktail richting een stembureau, vermoedelijk om een verkiezingsposter te raken. In Moskou zette een vrouw een stemhokje in brand. Beide vrouwen werden opgepakt en riskeren een celstraf van vijf jaar wegens verkiezingsinmenging.
Elders werd vuurwerk bij een stembureau naar binnen gegooid. Toch spraken de Russische autoriteiten van een ordelijk verlopen eerste verkiezingsdag.
Volg de oorlog in Oekraïne
Milities verstoren verkiezingen in grensregio's vanuit Oekraïne
In de Russische grensregio's verstoorden aanvallen van gewapende milities vanuit Oekraïne het stemmen. De regio's Belgorod en Kursk waren het doelwit van droneaanvallen. In Belgorod kwam één persoon om het leven, meldde de lokale gouverneur vrijdag. Poetin gaf later op vrijdag aan dat de aanvallen niet ongestraft blijven.
Het zou gaan om Russische milities die tegen het Kremlin zijn en Rusland proberen binnen te dringen. Het Kremlin zei de aanvallen te beschouwen als pogingen van de Oekraïense regering om de Russische verkiezingen te dwarsbomen. Kyiv ontkent dat het de Russische milities steunt.
Wel beschouwt de regering van president Volodymyr Zelensky de Russische stembusgang als illegaal. Dat komt doordat Rusland ook stembureaus heeft geopend in de bezette Oekraïense gebieden Donetsk, Luhansk, Kherson en Zaporizhzhia.
In Kherson werden volgens stemautoriteiten gebouwen beschoten waarin stembureaus zijn gevestigd. Daarbij zouden ook gewonden zijn gevallen.
Poetin op weg naar vijfde termijn
Critici zien de presidentsverkiezingen als schijnverkiezingen. Naast Poetin zijn er amper tegenkandidaten toegestaan.
Oppositiekandidaten zijn opgesloten, vermoord of monddood gemaakt. De tegenpartijen die zijn overgebleven, durven geen kritiek op het Kremlin te uiten of zich uit te spreken tegen de Russische invasie van Oekraïne.
Het lijkt daarom vrijwel zeker dat Poetin hard op weg is om zijn vijfde termijn als president veilig te stellen. De 71-jarige Poetin is al sinds 1999 aan de macht als president of premier. Naar verwachting verlengt hij zijn regeerperiode na dit weekend tot 2030.
NUjij: Uitgelichte reacties