ALS is een verschrikkelijke ziekte, die nog altijd dodelijk is. En waarvan nog steeds niemand de oorzaak weet. Maar wetenschappers denken nu iets gevonden te hebben: er lijkt een verband te zijn tussen buitenhobby’s, zoals golfen en tuinieren, en de ziekte bij mannen.
Daar kwamen onderzoekers van de Universiteit van Michigan achter na uitgebreide interviews met vierhonderd ALS-patiënten en driehonderd gezonde mensen, die vooral gingen over niet-werkgerelateerde activiteiten. De onderzoekers ontdekten dat er een duidelijk verband is tussen een groot aantal buitenhobby’s en een verhoogd risico op de progressieve spierziekte ALS (amyotrofische laterale sclerose). Het verband werd echter enkel bij mannen gevonden, al kan dat komen omdat er simpelweg te weinig vrouwen aan de studie deelnamen.
Hobby en werk
“We weten uit eerder onderzoek welke risicofactoren tijdens het werk verband houden met een verhoogd risico op ALS, zoals productiewerk in bepaalde industrieën. Ons nieuwe onderzoek laat zien dat ook hobby’s waar mensen veel tijd aan besteden kunnen bijdragen aan een grotere kans op de ziekte”, zegt hoofdonderzoeker Stephen Goutman uit Michigan. “Deze kennis is de eerste stap om de risicofactoren te verminderen. Hopelijk kunnen we deze inzichten uiteindelijk inzetten om de kans op ALS te verkleinen.” Het gaat vooral om bepaalde buitenactiviteiten. “Het is belangrijk dat er in de toekomst verder onderzoek wordt gedaan naar deze recreatieve activiteiten in de context van ALS-preventie, diagnose en behandeling.”
Golfen en tuinieren
Met name golfen in de buitenlucht lijkt de kans op ALS te vergroten. Mannen die regelmatig over een golfbaan liepen, hadden drie keer zoveel kans op ALS als niet-golfers. Maar ook tuinieren, houtbewerken en jagen leiden tot een hoger risico op de vreselijke ziekte. Althans bij mannen, bij vrouwen is geen enkele link tussen hobby’s en ALS gevonden. “Het is verrassend dat de risicofactoren die we hebben geïdentificeerd alleen lijken te gelden voor mannen”, vertelt Goutman. “Hoewel het goed zou kunnen dat deze activiteiten ook het ALS-risico bij vrouwen vergroten, was het aantal vrouwen in onze studie te klein om tot die conclusie te komen.”
Pesticiden
De vraag is natuurlijk hoe het kan dat zoiets onschuldigs als golfen de kans op ALS kan vergroten. De wetenschappers denken dat pesticiden de boosdoener zijn. Hun resultaten sluiten aan bij de groeiende hoeveelheid bewijs, die aantoont dat blootstelling aan gifstoffen allerlei schade kan aanrichten. Zo worden pesticiden al langer in verband gebracht met de ziekte van Parkinson, die relatief veel voorkomt bij boeren die met bestrijdingsmiddelen werken.
Hobby’s als golfen en tuinieren kunnen volgens Goutman dezelfde soort risico’s met zich meebrengen, omdat er veel pesticiden worden gebruikt om bijvoorbeeld het gras op de golfbaan zo perfect mogelijk te maken. Een eerdere studie wees er al op dat professionele golfers en hoveniers meer risico lopen op ALS.
Formaldehyde
Uitgebreide studies naar de gevolgen van houtbewerking wijzen uit dat blootstelling aan formaldehyde er mogelijk voor zorgt dat de kans op het ontstaan van ALS later in het leven stijgt. “Ons doel is om te begrijpen welke beroepen en hobby’s het ALS-risico vergroten, omdat het identificeren van deze activiteiten de eerste stap is naar preventie”, legt onderzoeker Eva Feldman uit. “Voor een ziekte als Alzheimer weten we dat een lijst van factoren – waaronder roken, obesitas en plaque in de slagaderen – het risico met 40 procent kan verhogen. Ons doel is om een soortgelijke lijst op te stellen voor ALS om zo een routekaart te creëren om het risico te verminderen.”
Maar moet je als fervent golfer, tuinier of houtbewerker nu opeens een andere hobby gaan zoeken? Nee, zowel Goutman als Feldman zeggen dat het voor artsen te vroeg is om patiënten te adviseren met deze activiteiten te stoppen. Maar het is zeker geen slecht idee om het gebruik van pesticiden in de tuin op een laag pitje te zetten.
