Naast het uitstellen van deze celstraffen mogen gedetineerden soms al op vrijdag naar huis als hun straf eigenlijk pas in het weekend of op maandag zou verlopen. De noodmaatregelen gelden sowieso voor de komende maanden. In juli kijkt demissionair minister Franc Weerwind (Rechtsbescherming) of ze kunnen worden opgeschort.
Vanwege personeelsgebrek kampt Nederland met een capaciteitsprobleem in gevangenissen. Er zijn momenteel 330 cellen niet in gebruik omdat er te weinig medewerkers van de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) zijn.
Weerwind nam in november ook al een ingrijpende maatregel. Sindsdien worden zogenoemde zelfmelders niet meer opgeroepen. Dat zijn mensen die zijn veroordeeld tot een celstraf en een oproep hebben ontvangen om zichzelf bij een gevangenis te melden. Het gaat niet om mensen die zijn veroordeeld voor celstraffen van twaalf jaar of langer.
Volgens Weerwind is het aantal veroordeelden dat nog niet naar de gevangenis hoeft, inmiddels gestegen tot zo'n tweeduizend mensen. Het is de bedoeling dat zij hun straf nog wel uitzitten.
Ministerie zoekt naar maatregelen voor lange termijn
Het ministerie wil met personeelswerving op de langere termijn de problemen oplossen, maar zoekt ook naar andere opties. Zo wordt gekeken naar mogelijkheden om gedetineerden hun straf vaker buiten een cel te laten uitzitten.
Dat kan bijvoorbeeld door meer gevangenen een deel van de straf op de Beperkt Beveiligde Afdeling te laten uitzitten. Dat is een afdeling waar gedetineerden worden geplaatst die in aanmerking komen om arbeid buiten de muren van een gevangenis te verrichten, als onderdeel van de re-integratie in de maatschappij.
Ook kunnen cellen ontlast worden door gedetineerden een laatste deel van de straf met een enkelband uit te laten zitten.