'Gökmen T. wilde angst zaaien met tramaanslag, maar hij bereikte het tegenovergestelde'

Het is een komen en gaan van mensen in Hartje van Kanaleneiland, de activiteitenruimte aan de Marshalllaan in de Utrechtse wijk. Een vrouw brengt twee zakken met zelfgebakken broodjes naar Karim, voor de Iftar vanavond. "Mooi hè", glimlacht Tycho. "Dat soort dingen gebeurt de hele tijd door tijdens de ramadan."

Sinds een jaar of vijf weet Tycho ("liever geen achternaam") goed hoe het eraan toegaat tijdens de vastentijd. Jaarlijks deelt hij met medesupporters Iftar-maaltijden uit en ook FC Utrecht draagt af en toe bij. Moslims uit Kanaleneiland mogen soms op uitnodiging naar de wedstrijden van de club en toen er na de aardbeving in Marokko geld werd ingezameld door wijkbewoners deed ook FC Utrecht een donatie.

Vóór die "inktzwarte bladzijde" in de geschiedenis van Utrecht, zoals Karim de dag van de aanslag noemt, hadden de twee nooit contact. Hoewel Tycho tien jaar in Kanaleneiland heeft gewoond, kende hij Karim – boegbeeld uit de wijk – helemaal niet. En op de tribunes bij FC Utrecht waren er niet veel mensen uit de Marokkaanse gemeenschap te vinden. "Er heerste altijd een beeld dat supporters extreemrechts zijn. Maar de connectie tussen de twee groepen is nu gelegd. Eerst zat er één Marokkaan in onze voetbalgroep, nu zijn dat er zeven. Dat lijkt misschien niet heel veel, maar je komt er niet zomaar tussen bij ons."

Hoe wrang het ook is, het is dankzij de tramaanslag dat de twee elkaar zo gevonden hebben. Tijdens een stille tocht liepen er twee groepen met een groot spandoek door de stad. 'Utreg buigt nooit', stond er op het doek van de voetbalsupporters. 'Moslims vrede met de mensheid, u en wij nakomelingen van Adam', was er op het doek van moslims uit Kanaleneiland te lezen. Het moment dat de twee groepen samenkwamen, was voor velen een "kippenvelmoment", dat een kleine maand later zelfs werd genomineerd voor een tolerantieprijs.

Beiden zullen ze die ene dag nooit vergeten, 18 maart 2019. "Ik was voor onderzoek in het ziekenhuis", vertelt Karim. Tot het telefoontje van zijn vrouw kwam, er zou een aanslag in de moskee zijn. "Ik moet nu weg, kijk maar naar het nieuws", deelde hij de artsen nog mee. Nergens kon hij de wijk in, uiteindelijk lukte het om via de Rooseveltlaan bij de moskee te komen. "Er stonden daar allemaal zwaarbewapende agenten met mitrailleurs. Ik heb er nu nog koppijn van. Ik denk er nog vaak aan, ik kom iedere dag langs die plek."

Niet de moskee, maar de tram bleek het doelwit van de schutter. Het is Gökmen T., zo blijkt later op de dag uit een opsporingsbericht van de politie. Zowel Tycho als Karim kennen hem. Karim nog uit zijn tijd in Lombok en Tycho juist weer van lang geleden, toen hij in Kanaleneiland woonde. "Hij was altijd zo vriendelijk. Ik kon het niet met elkaar rijmen." Hoe hij zich voelde die dag? "Ik ben een emotieloze eikel, ik ken eigenlijk alleen boos of blij. Die dag was ik vooral boos. En bezorgd. Ik was aan het werk, mijn vrouw had een afspraak bij het UWV, het gebouw zit vlak bij de plek van de aanslag. Ik wist niet of ze met de tram was gegaan en ik kreeg haar niet te pakken. Achteraf bleek ze al binnen bij haar afspraak te zijn, gelukkig."

Dat er vier mensen stierven die dag, vinden ze vreselijk. Maar ze zijn het er roerend over eens dat Gökmen met zijn daad vooral het tegenovergestelde heeft bereikt van wat hij beoogde. "We zijn er sterker uitgekomen, er is juist meer saamhorigheid en respect", vindt Karim.

Tycho: "Hier in de wijk wel ja, in de rest van de wereld helaas niet."