Sinds de Tweede Kamerverkiezingen is de PVV in een, voor de partij, vreemde situatie beland. In de Kamer doet het er plots toe wat de Kamerleden zeggen. Dat zal vanavond niet anders zijn. De Kamer debatteert dan over de oorlog in Oekraïne.
Elk woordje van PVV-Kamerleden wordt gewogen en beoordeeld door andere fracties. Het is het lot van de grootste partij. De VVD had zich deze rol de afgelopen jaren eigen gemaakt, maar voor de PVV is het nieuw. En dat is voor de Kamerleden zichtbaar wennen. De partij heeft jarenlang dwars gelegen tegen alle plannen van de laatste drie kabinetten-Rutte, ongeacht de inhoud. Maar nu moet Wilders laten zien dat er met hem valt samen te werken.
Die boodschap leek de afgelopen tijd nog niet helemaal te zijn aangekomen bij de andere PVV'ers. Opzienbarende uitspraken zorgden voor verbijstering in de rest van de Kamer. Volgens het nieuwe PVV-Kamerlid Joeri Pool speelt de regering "Russisch roulette" met de nationale veiligheid.
In plaats van het Russische geweld te veroordelen, vindt Pool dat uitgerekend Nederland met de steun een Russische aanval uitlokt. In het debat sprak hij van "voortdurende provocaties". Als die in reactie tot een aanval van Rusland komt, "zitten wij gigantisch in de problemen", zei de PVV'er begin februari tijdens zijn maidenspeech in het debat over de Defensiebegroting.
In de Kamer is het een ongeschreven regel dat nieuwe Kamerleden die voor het eerst in de plenaire zaal spreken niet onderbroken worden. Het was daarom aan Pools fractiegenoot, de ervaren Raymond de Roon, om de schade een week later in een ander debat te beperken.
PVV ziet Poetin als 'agressor', maar is tegen leveren F-16's
De uitspraak van Pool was "wat kort door de bocht". Het Kamerlid zou niet bedoeld hebben dat Nederland provoceert, maar dat Rusland acties als provocaties opvat. "Hij heeft zich wat ongelukkig uitgedrukt", aldus de Roon.
Echt geloofwaardig kwam het niet over bij de rest van de Kamer. Al sinds het begin van de oorlog in Oekraïne zetten partijen als D66, GL-PvdA en Volt vraagtekens bij het standpunt van de PVV. Wilders flirtte in het verleden met Rusland. Het journalistieke onderzoeksplatform Follow the Money bracht afgelopen najaar nog naar buiten dat er wel degelijk banden zijn tussen het Kremlin en de PVV, al ontkent Wilders dit.
Het doet niets af aan het feit dat Wilders de inval in Oekraïne van het begin af aan heeft veroordeeld. Hij noemt de Russische president Vladimir Poetin "de agressor". Maar de PVV is tegelijkertijd geen voorstander van financiële en militaire steun. "We sturen ons geld en Defensiematerieel zoals F-16's niet naar Oekraïne", valt te lezen in het verkiezingsprogramma.
Draai van Wilders met argusogen bekeken
Het standpunt wordt in de Kamerdebatten gedwee verdedigd door de PVV-Kamerleden, maar inmiddels lijkt Wilders een draai te maken. "De PVV is bereid om over iedere vorm van hulp te praten", schreef hij op 24 februari, de dag dat de oorlog precies twee jaar aan de gang was, op X.
Wilders verkocht het als toenadering in de richting van VVD, NSC en BBB. De internationale politiek is een van de onderwerpen waar een nieuw kabinet eensgezind en daadkrachtig moet optreden. In tegenstelling tot de PVV staan de drie andere formerende partijen pal achter de steun aan Oekraïne. Voor de VVD lijkt het zelfs een principekwestie.
Volg nieuws over de kabinetsformatie
De draai van Wilders werd met argusogen bekeken. In hetzelfde bericht keerde hij zich namelijk tegen het door het demissionaire kabinet gesloten veiligheidsakkoord van minstens tien jaar. De overeenstemming kan op grote steun rekenen in de Kamer en heeft overigens geen juridische binding.
Een paar dagen later stemde de Eerste Kamerfractie van de PVV tegen extra geld voor Oekraïne. Verder stemde alleen FVD tegen. Het was lang niet de eerste keer dat de partij van Wilders zich tegen een Oekraïne-motie keerde. De partij deed zelf ook meerdere voorstellen om de levering van militaire goederen te stoppen en de geldkraan dicht te draaien.
Ook de verklaring om Oekraïne "zolang dat nodig is" economisch en militair te blijven steunen, werd niet door de PVV ondertekend. 98 van de 150 Kamerleden zetten hun naam er twee jaar na de Russische invasie wel onder.
Door de dubbelzinnige houding van de PVV zal een groot deel van de Kamer de PVV'ers het vuur aan de schenen blijven leggen. Zo ook deze donderdag als de Kamer over de oorlog in debat gaat.
NUjij: Uitgelichte reacties