Direct naar artikelinhoud
ReportageOpenbaar vervoer

Spotgoedkoop FlixBus legt het nog steeds af tegen de dure trein

In- en uitstappende reizigers voor de FlixBus achter het NS-station van Maastricht.Beeld HJ Hunter

Terwijl de Nederlandse Spoorwegen de treinkaartjes duurder willen maken, pendelen internationale busvervoerders zoals FlixBus voor dumpprijzen tussen Nederlandse steden. Is de intercitybus een serieuze vervanging voor de trein?

Met capuchon op, oordopjes in en opgevouwen over twee stoelen proberen meerdere mensen zich niet te veel uit hun slaap te laten halen. Het is een brakke nacht voor hen, sommige passagiers zitten al bijna tien uur in nachtbus van Zürich naar Amsterdam die deze maandagochtend vroeg Maastricht aandoet. Een behoorlijk verschil met de frissere, nieuw ingestapte passagiers. Die rijden alleen het laatste stukje mee: naar Eindhoven of het eindpunt van de lijn.

Ook Bas Kranendonk (34) gaat voor een binnenlandse rit met deze FlixBus. “Ik doe dit normaal niet zo vaak, maar ik vond het voor deze afstand makkelijk en voordelig.” Vooral dat laatste is waarom Kranendonk met de bus naar Amsterdam reist. “Mijn ticket kost 12 euro. Met de trein ben ik 30 euro kwijt voor een enkele reis”, vertelt hij bij de Maastrichtse FlixBus-halte, direct naast het treinstation.

Goedkope trajecten

Die lage prijs is waar het reizigers van FlixBus vaak om te doen is. Wie in Maastricht opstapt en in Eindhoven eruit gaat, een ritje van negentig kilometer, betaalt slechts 5 euro. Een treinreiziger betaalt in de tweede klas op hetzelfde traject 19,60 euro. Hoe komt het dat FlixBus zulke prijzen kan aanbieden?

Alle trajecten binnen Nederland zijn onderdeel van internationale buslijnen. Reizigers die het langst meerijden, dragen het grootste deel van de vervoerskosten. De vermoeide reiziger die al vanaf Straatsburg of Zürich in de bus zit, drukt de kosten voor het kaartje van Bas Kranendonk. Zo kan hij voor 12 euro het halve land doorkruisen.

Exacte cijfers over hoeveel mensen in Nederland gebruikmaken van binnenlandse FlixBus-ritten, kan het van oorsprong Duitse bedrijf niet geven. Volgens een woordvoerder ging het in 2022 om ‘meerdere honderdduizenden reizigers’.

Een Lelylijn op de weg

Inmiddels zijn er twintig bestemmingen in Nederland. De reistijden tussen die steden doen in sommige trajecten niet veel onder voor de trein. Bovendien zijn er directe verbindingen die op het spoor niet bestaan, bijvoorbeeld van Drachten naar Amsterdam: een Lelylijn op de weg.

Toch is binnenlands vervoer met FlixBus vooral een niche, vertelt Niels van Oort, universitair hoofddocent openbaar vervoer aan de TU Delft: “In een dubbeldekker passen negentig mensen en in een lange intercitytrein duizend passagiers. Van echte concurrentie met de trein zou ik niet spreken, maar het kan voor sociaal-recreatieve reizen uitkomst bieden.”

“Voor woon-werkverkeer is het aanbod te onzeker en te mager”, legt Van Oort uit. Op sommige plekken komt de bus slechts een paar keer per week en als de vraag afneemt, verandert FlixBus de trajecten. Van Oort: “Forenzen willen betrouwbaar vervoer met een hoge frequentie. Die zekerheid is erg belangrijk en die biedt FlixBus momenteel niet.”

“FlixBus is vooral aantrekkelijk voor internationale reizen als alternatief voor de trein of het vliegtuig. Alle binnenlandse reizen zijn bijvangst”, concludeert Van Oort.

Comfortabel in een bus?

Wie de trein niet alleen vanwege de prijs, maar ook uit ergernis vermijdt, kan zich afvragen of de FlixBus alle zorgen wegneemt. Tijdens de rit naar Eindhoven rijdt de bus bij Leende de file in. Ruim drie kwartier rolt de dubbeldekker in slakkentempo over de A2, voordat bij Maarheeze alles weer doorrijdt. Geplande reistijd: één uur en een kwartier. Uiteindelijk duurt de rit twee uur.

Een treincoupé in de ochtendspits kan benauwend zijn. Ook in de bus is niet alles optimaal. Sommige mensen zetten hun rugleuning maximaal naar achteren, snurken luid of laten passagiers meegenieten met een online gesprek. De Amerikaanse Juliana Vasconcellos (25) en haar Argentijnse partner Santiago Varre (26) stappen in bij Eindhoven. “We nemen één keer per week de bus van Eindhoven naar Amsterdam. Dezelfde dag reizen we nog terug”, vertelt Vasconcellos.

Het stel wil graag naar Amsterdam verhuizen en voor iedere bezichtiging nemen ze de bus. “Voor een retourtje met de trein zijn we samen 90 euro kwijt. De bus kost heen en weer 32 euro voor twee personen. Dat scheelt bijna 60 euro per bezichtiging”, berekent Varre.

Nadeel is dat ze soms wel vier uur moeten wachten tot de volgende bus terug naar Eindhoven. Vasconcellos: “Dan geven we soms toch weer geld uit aan eten, en vragen wij ons af wat we nou eigenlijk aan het doen zijn. Maar vaak scheelt het veel geld. Als je haast hebt, moet je dit niet doen. Maar financieel is dit het zeker waard.”

Welke binnenlandse FlixBus-routes zijn het populairst?

Amsterdam is het populairste vertrek- en aankomstpunt. Vanaf daar zijn de routes tussen Rotterdam, Den Haag, Groningen en Eindhoven het meest in trek. Daarna volgt Rotterdam met dezelfde steden als populairste bestemmingen.

Luister ook:

Hoe we de internationale trein terug kunnen krijgen

Video wordt geladen...

Lees ook:

ProRail begint grootste klus ooit aan spoornet: tot 2030 oponthoud

Het spoorwegnet is aan een grote opknapbeurt toe. Reizigers moeten de komende zes jaar rekening houden met hinder.

Duurzaam én goedkoop op vakantie in Europa? Ga met de bus

Een Flixbus naar Berlijn stoot zo’n tien keer minder uit dan een vliegtuig en zo’n acht keer minder dan een auto met twee personen. Hoe ga je duurzaam op vakantie met een touringcar, het ondergeschoven kindje in de discussie over duurzaam reizen?