'Die Trump-muur vermoordt onze business'

Een prijskaartje is er moeilijk aan te hangen, omdat enorm veel factoren een rol spelen en nog geen knoop doorgehakt is over de bekostiging. Gaat Mexico gedwongen meebetalen, bijvoorbeeld in de vorm van een importbelasting? Duidelijk is dat de economische gevolgen hoe dan ook flink zijn. En ze zijn overwegend 'schadelijk', voorspelt Vanda Felbab Brown, expert in clandestiene economie aan instituut Brookings.

Er is één groep die beslist profiteert van de aanleg: Amerikaanse bouwbedrijven. De waarde van aandelen van aannemers die de regering Trump mogelijk inhuurt, steeg de dag na zijn verkiezing met 10 tot 12 procent.

Maar ook de detailhandelaren in de grensstreek met Mexico zouden weleens garen kunnen spinnen bij de bouwactiviteiten. Aannemers en hun werknemers die in de grensgebieden neerstrijken, betekenen in de bouwperiode immers veel klandizie voor de lokale detailhandel. De vraag naar hotelkamers en woningen zal toenemen, is de verwachting - wat de huizenprijzen in grensplaatsen de lucht in doet schieten.

Dat kan weleens voor het hele zuiden gelden, voorspelde investeerder Jean-Michel Wasterlain in vakblad Barron's. Er zal dankzij de enorme behoefte op de grens grote vraag ontstaan naar bouwvakkers en bouwmateriaal. Bouwkosten lopen zo op; huizen worden duurder. Aan de andere kant: grensplaatsen als Nogales leven van internationale handel tussen Mexico en de VS. Als de bedrijven die tomaten en auto-onderdelen importeren over de kop gaan dankzij de invoerbelasting van 20 procent die Trump heeft geopperd, vallen juist gaten op industrieterreinen en in kantoorgebouwen in het grensgebied.

Het is dus nogal van belang hoe de muur betaald wordt. Niet alleen voor de grensregio: in het hele land zijn 6 miljoen banen afhankelijk van handel met Mexico, volgens de Amerikaanse Kamer van Koophandel. Elke dag verhandelen Amerikanen en Mexicanen zo'n 1,6 miljard dollar aan producten aan elkaar. Het invoertarief waarmee Trump dreigt, raakt volgens experts vooral de Amerikaanse consument. Als bedrijven meer moeten betalen voor import van avocado's uit Mexico, betaalt de klant meer voor zijn guacamole.

Een andere optie, meent Trump: het geld dat Mexicanen in de VS naar huis sturen inhouden of belasten. Maar dat lijkt juridisch lastig, is niet waterdicht en lijkt niet genoeg. Mexicanen sturen per jaar bijna 26 miljard dollar naar familie. Schattingen over de bouwkosten voor de grensmuur lopen uiteen van 21,6 miljard (volgens het ministerie van Binnenlandse Veiligheid) tot 31,2 miljard (het Massachusetts Institute of Technology) - en dat is nog zonder kosten voor onderhoud en bewaking.

Levert die monsteruitgave dan in ieder geval banen op? Ja - de bouwconsultants van Gleeds Worldwide schatten dat zo'n 40.000 arbeiders nodig zijn. Ironisch genoeg moeten bouwbedrijven waarschijnlijk wel illegalen of Mexicaanse bouwvakkers inschakelen. In de VS bestaat al een tekort aan bouwpersoneel; legale bouwvakkers zijn helemaal moeilijk te vinden. In Texas heeft de helft van de werknemers in de sector niet de juiste werk- of verblijfspapieren, schatten activisten van het Workers Defense Project.

Aan Harvard gaat professor George Borjas ervan uit dat de instroom van laagopgeleide arbeiders uit Latijns-Amerika de afgelopen twee decennia de lonen van Amerikanen zonder middelbareschooldiploma met 3,1 procent heeft doen dalen. Stopt de muur die ontwikkeling? Dat is maar de vraag. Het grootste deel van de illegale immigranten die in 2014 aankwamen, twee derde, kwam volgens het Center for Migration Studies niet illegaal de grens over, maar arriveerde met een geldig visum en bleef nadat het verlopen was. Sinds 2007 komen bovendien al minder Mexicanen binnen dan er vertrekken. De Mexicaanse bevolking vergrijst, de economie staat er dusdanig goed voor dat jongeren in eigen land aan de slag kunnen.

Wat als Trump de Mexicaanse economie raakt, met een importbelasting die het land minder aantrekkelijk maakt voor investeerders, of het afromen van overschrijvingen van migranten?

Een zwakke Mexicaanse economie, waarschuwt expert Felbab Brown, schaadt Amerikaanse export, wakkert drugscriminaliteit verder aan en stimuleert juist méér Mexicanen om legaal of illegaal naar de VS te vertrekken.

Wie het nu al moeilijk heeft, voordat de muur wordt (af)gebouwd, is de befaamde laarzen- en hoedenzaak van David Moore in grensstad Nogales, Arizona. David's Western Wear trekt 40 procent minder klandizie dan voor de opkomst van Donald Trump, schat Moore. Normaal gesproken is 90 procent van zijn klanten Mexicaans - hoeden en laarzen zijn ook onder Mexicaanse ranchers populair. Maar de dagjesmensen uit het zuiden blijven de laatste maanden weg.

Met zijn anti-Mexicaanse retoriek heeft Trump aan een enorme waardedaling van de peso bijgedragen, wat winkelen over de grens voor Mexicanen peperduur heeft gemaakt. Moore vreest dat het alleen maar erger wordt, als Trump zijn plannen uitvoert. ,,Die muur, die vermoordt onze business."