Radar noemde energiemaatschappij HEM terecht energiecowboys met wurgcontracten

Dat heeft de rechtbank Lelystad vorige week bepaald. HEM was naar de rechter gestapt omdat het programma van AvroTros in 2022 in diverse uitzendingen en artikelen aandacht besteedde aan klanten die onder valse voorwendselen zeer ongunstige energiecontracten bij HEM afsloten.

Die uitlatingen zouden volgens HEM ten onrechte een beeld van een malafide onderneming schetsen. Maar volgens de rechtbank heeft Radar de scherpe teksten op alle punten goed onderbouwd en is ‘zonder twijfel’ zo een misstand aan de kaak gesteld.

Radar zegt in een reactie zeer verheugd te zijn met de uitspraak, en dat de mailbox van het programma ‘naar aanleiding van het vonnis alweer is volgestroomd met nieuwe klachten over de energiemaatschappij’. In de uitzending van maandagavond wordt besproken welke kansen de uitspraak biedt voor gedupeerden.

Een woordvoerder van HEM laat weten dat advocaten van het bedrijf de uitspraak nog bestuderen. ‘Waar het beter moet, zullen we verbeteren. Maar op een aantal punten zijn we het niet eens met de uitspraak en we kijken nu of we daartegen willen opkomen in een hoger beroep.’

Ongebruikelijke contracten

De uitzendingen en berichten waarvoor HEM Radar had gedagvaard, zijn van 2022. HEM verkocht toen veelal telefonisch zeer ongebruikelijke ‘vaste variabele contracten’ waarvan het tarief elke maand kon wijzigen, maar waar mensen wel vijf jaar aan vastzaten. Het is een type contract dat een rationeel handelend persoon nooit zou tekenen.

In één uitzending vertelt een melkveehouder hoe hij dat toch deed. Hij werd telefonisch overrompeld door een verkoper die hem een een vijfjaarcontract aanbood met een lager maandbedrag dan de 1.850 euro die hij op dat moment betaalde. De medewerker van HEM vertelde alleen niet dat dat voorschot exclusief btw was en de tarieven flexibel. In de maanden daarna stegen de maandelijkse kosten naar 2.700 euro. Als de boer zou opzeggen, moest hij een boete van 24.000 euro betalen.

Het was tot 31 mei vorig jaar verboden voor energiebedrijven om consumenten hoge opzegboetes in rekening te brengen. De gedupeerden uit de Radar-uitzending zijn vooral kleine ondernemers.

Sinds 1 juni is het niet meer mogelijk om vaste energiecontracten met een variabel tarief te verkopen. Energiebedrijven mogen consumenten wel opzegboetes in rekening brengen. Sindsdien komen de klachten over HEM dus ook van particulieren die vastzitten aan contracten met extreem hoge tarieven.

Misbruik van prijsplafond

Autoriteiten vrezen dat HEM vorig jaar misbruik heeft gemaakt van het prijsplafond. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland besloot, lopende een onderzoek, 5,7 miljoen euro niet uit te keren die HEM aan voorschotten zou ontvangen in het kader van het prijsplafond.

Daarnaast heeft de Autoriteit Consument en Markt HEM onder verscherpt toezicht geplaatst. Als HEM de financiënen en de administratie niet snel op orde brengt, dreigt de toezichthouder de vergunning van het energiebedrijf in te trekken.

HEM, dat volgens ingewijden zeker tienduizend klanten heeft, ontkent stellig dat het misbruik heeft gemaakt van het prijsplafond. ‘De onthouding van die 5,7 miljoen euro heeft daar ook niets mee te maken’, stelt de woordvoerder. Hij zegt verder dat er bij het bedrijf ‘nooit sprake is geweest van woekerwinsten’.

De bedrijfsvoering zou inmiddels alweer op punten verbeterd zijn. ‘We hebben goed contact met de ACM.’

Waarschuwing

Dat de ACM zich nog altijd zorgen maakt, blijkt uit de waarschuwing vorige maand. HEM rekent ‘uitzonderlijk hoge kosten’ voor contracten die het verkocht via telefonische werving, schrijft de toezichthouder in een persbericht.

Afgelopen jaar probeerde de ACM een bedrijf waarvan het vond ‘dat het buitengewoon hoge tarieven in rekening bracht’ maximumtarieven op te leggen. Maar daarvoor floot de rechter de ACM terug.

Mede naar aanleiding van de HEM-klachten pleiten zowel de Consumentenbond als de Autoriteit Consument en Markt voor een verbod op de telefonische verkoop van energiectontracten.