Midden-Oostenblog
NOS NieuwsAangepast

VS: bouwen van haven bij Gaza kan tot 60 dagen duren

In dit blog houden we je op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in het Midden-Oosten.

Hier vind je een overzicht van onze belangrijkste verhalen. Hier lees je de betekenis van een aantal veelgebruikte termen.

liveblog gesloten

'Bouwen van haven bij Gaza kan tot 60 dagen duren'

Het zal enkele weken tot mogelijk twee maanden duren voordat de haven die de VS bij Gaza wil aanleggen operationeel zal zijn. Dat zegt een Pentagon-woordvoerder. Ook zegt hij dat er bij de bouw zo'n duizend Amerikaanse militairen betrokken zullen zijn.

De Amerikanen willen een haven aanleggen bij Gaza om over zee humanitaire hulp het land in te krijgen. Dat maakte president Biden afgelopen nacht bekend in zijn jaarlijkse toespraak in het Amerikaanse parlement, de State of the Union.

Volgens de woordvoerder van het Pentagon wil de VS zo'n twee miljoen maaltijden per dag aan de Palestijnen in Gaza verstrekken. Meerdere landen zouden van de haven gebruik kunnen maken. Op de rol van Israël en hoe de noodhulp binnen de Gazastrook verspreid zal worden, ging de woordvoerder niet in. Verdere details moeten volgens hem nog worden besproken met partners in het Midden-Oosten.

Bekijk hier wat Biden precies zei over de aanleg van de haven bij Gaza:

Biden bevestigt bouw tijdelijke haven bij Gaza

'Nederland niet betrokken bij dodelijke voedseldropping Gaza'

Nederland is niet betrokken bij de dodelijke voedseldropping in Gaza, zegt een woordvoerder van het ministerie van Defensie tegen de NOS. Volgens de woordvoerder is er vandaag wel een Nederlandse dropping geweest, maar zijn er geen indicaties dat daarbij doden of gewonden zijn gevallen. Het is onduidelijk welk land of welke landen er wel bij betrokken zijn.

Eerder vandaag werd bekend dat er bij een voedseldropping boven het vluchtelingenkamp Al-Shati, ten westen van Gaza-stad, vijf mensen om het leven zijn gekomen. Ook raakten zeker tien mensen gewond. Volgens nieuwszender Al Jazeera ging de parachute die werd gebruikt om de hulpgoederen uit de lucht te laten vallen niet open.

Op deze beelden van vandaag is te zien hoe hard de hulppakketten uit de lucht kunnen vallen. Het is niet duidelijk of dit ook de locatie is waar de vijf mensen zijn omgekomen. Op sociale media gaan verschillende video's rond.

Hulppakketten vallen hard uit de lucht in Gaza

Tientallen pro-Palestijnse demonstranten aangehouden in Den Haag

Tientallen pro-Palestijnse demonstranten zijn aangehouden in Den Haag. Ze blokkeerden een kruispunt naast het Tweede Kamergebouw. De politie laat via X weten dat de groep inmiddels van het kruispunt is gehaald en dat de weg weer is vrijgegeven voor verkeer.

Afgelopen dinsdag was er in de entreehal van de Tweede Kamer een pro-Palestijnse demonstratie. Toen werden leuzen geroepen als "From the River to the Sea, Palestine will be free". De Tweede Kamer heeft afspraken gemaakt met de burgemeester van Den Haag om sneller te kunnen ingrijpen als er demonstraties in het Kamergebouw worden gehouden.

Pro-Palestijnse demonstranten blokkeren het kruispunt naast de Tweede Kamer.

GL-PvdA noemt komst president Israël uitermate pijnlijk

De aanwezigheid van de Israëlische president Herzog bij de opening van het Nationaal Holocaust Museum in Amsterdam dit weekend is "uitermate pijnlijk", schrijft Tweede Kamerlid Piri van GroenLinks-PvdA. Zijn komst overschaduwt volgens haar de opening van "dit belangrijke museum". Ook vindt ze dat demissionair premier Rutte de Israëlische president moet aanspreken "op zijn rol en verantwoordelijkheid voor de gruwelijkheden in Gaza".

Het Nationaal Holocaust Museum wordt zondag geopend door de koning. Herzog vertegenwoordigt daar de Nederlandse overlevenden die na de Tweede Wereldoorlog naar Israël emigreerden, zegt het Joods Cultureel Kwartier waar het nieuwe museum onder valt.

De Israëlische president kwam de laatste maanden internationaal meerdere keren in opspraak. Zo zei hij kort na de Israëlische inval in Gaza, na de aanval van Hamas in Israël, dat hij geen onderscheid maakt tussen burgers in Gaza en strijders van Hamas. "Een hele natie is verantwoordelijk", zei hij. Zuid-Afrika nam die uitspraak op in de aanklacht in de genocidezaak tegen Israël voor het Internationaal Gerechtshof in Den Haag.

SGP-Kamerlid Diederik van Dijk haalde gisteren juist uit naar tegenstanders van de komst van de president van Israël. "Hoe gewetenloos ben je om de vertegenwoordiger van het thuisland voor alle mensen die de Holocaust overleefden, te willen weren bij opening van een Holocaustmuseum?"

'Zeker vijf doden bij luchtdropping hulppakketten in Gaza'

In Gaza zijn zeker vijf mensen om het leven gekomen bij het droppen van hulppakketten vanuit de lucht, melden onder andere Al Jazeera en CNN. Ook zouden er tien mensen gewond zijn geraakt. De pakketten vielen in het vluchtelingenkamp Al-Shati ten westen van Gaza-stad, meldt een journalist ter plaatse aan CNN. De nieuwszender zegt dat het incident is bevestigd door een arts.

Al Jazeera meldt dat de parachute die werd gebruikt om de hulpgoederen uit de lucht te laten vallen, niet openging. Daardoor vielen de dozen met hulppakketten op mensen die zich hadden verzameld om de pakketten op te halen. Het is niet duidelijk welk land of welke landen bij de droppings betrokken waren.

De afgelopen weken droppen steeds meer landen hulp vanuit de lucht, omdat via land amper hulpgoederen Gaza binnenkomen. Israël wil controleren wat er in de hulpvrachten zit en voorkomen dat de hulp bij Hamas terechtkomt.

Luchtdroppingen van voedselpakketten zijn een druppel op een gloeiende plaat, zag correspondent Daisy Mohr die meeging met zo'n vlucht:

Mee op voedseldropping boven Gaza, 'druppel op een gloeiende plaat'

Gazanen hebben weinig vertrouwen in plan voor aanleg haven

Sommige Gazanen hebben weinig vertrouwen in het Amerikaanse plan om een haven aan te leggen in Gaza, om zo over zee humanitaire hulp te kunnen bieden. Ze willen liever dat Amerika stopt met het leveren van wapens aan Israël die worden gebruikt voor de oorlog tegen Hamas.

De Amerikaanse president Biden kondigde het plan vannacht aan in zijn jaarlijkse toespraak tot het Amerikaanse parlement, de State of the Union. Hij benadrukte in zijn toespraak zijn standpunt dat Israël het recht heeft om achter Hamas aan te gaan, maar hij sprak zich tegelijkertijd uit voor meer hulp aan de Gazanen.

Bekijk hier hoe Palestijnen in Gaza reageren op het plan van de VS:

'In plaats van praten over een haven, kan de VS beter stoppen met de wapens voor Israël'

Israël 'verwelkomt' zeecorridor van Cyprus naar Gaza

Israël verwelkomt de humanitaire zeecorridor tussen Gaza en Cyprus die dit weekend in werking moet treden. Dat zegt een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken op X. Hij benadrukt wel dat er veiligheidschecks moeten worden uitgevoerd op de lading van schepen, "in overeenstemming met de Israëlische maatstaf".

EU-commissievoorzitter Von Der Leyen kondigde deze week een plan aan om de komende tijd voedsel en andere hulpgoederen via Cyprus naar Gaza te verschepen. Er wordt onder meer gekeken naar installaties in de haven van Larnaca. Van daaruit is het bijna 400 kilometer varen naar Gaza. Vandaag staat er een proef gepland, zei voorzitter Von der Leyen vanochtend. Het betreft een pakket met voedsel.

Het project is een samenwerking tussen de Europese Commissie, Duitsland, Griekenland, Italië, Nederland, Cyprus, de Verenigde Arabische Emiraten, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. Verdere details, zoals hoeveel noodhulp er wordt verscheept via de corridor, zijn nog niet bekend.

Ollongren: marineschip Tromp blijft een maand in de Rode Zee

Het marineschip Zr.Ms. Tromp blijft ongeveer een maand op de Rode Zee. Gisteren werd al duidelijk dat het kabinet het fregat naar de Rode Zee wil sturen en demissionair minister Ollongren lichtte dat vandaag toe. Eind deze maand moet het schip operationeel zijn.

Het Nederlandse luchtverdedigings- en commandofregat moet schepen beschermen tegen luchtaanvallen. In de Rode Zee worden schepen onder vuur genomen door Houthi's uit Jemen. De Houthi's zeggen schepen aan te vallen die banden hebben met Israël.

Zr.Ms. Tromp

Ook Britten willen helpen bij tijdelijke haven Gaza

Ook het Verenigd Koninkrijk gaat een bijdrage leveren aan de tijdelijke haven die in Gaza zal worden gebouwd. Dat zegt de Britse minister Cameron van Buitenlandse Zaken op X.

Hij roept Israël tevens op om meer vrachtwagens met hulpgoederen toe te laten, "want dat is de snelste manier om hulp te leveren". Palestijnse hulporganisaties deden soortgelijke oproepen. "Luchtdroppings en tijdelijke havens zijn geen realistische en langdurige oplossingen voor de hongernood in Gaza", zegt bijvoorbeeld Medical Aid for Palestinians (MAP) tegen Al Jazeera.

De Amerikaanse president Biden maakte de plannen voor de bouw van de haven gisteravond bekend bij zijn jaarlijkse toespraak State of the Union. Ook Nederland zegt dat het een bijdrage wil leveren.

Rol Rode Kruis bij haven nog onduidelijk

Een woordvoerder van het Rode Kruis weet nog niet of de organisatie betrokken zal worden bij de tijdelijke haven in Gaza, maar benadrukt dat elke hulp welkom is. "De nood is gigantisch. Er moeten medicijnen, water en voedsel naar binnen. Nu eten mensen daar diervoer, cactusbladeren en gras."

Vanwege de grote nood betreurt de woordvoerder het dat er eerst een nieuwe haven wordt aangelegd. "Er staan vrachtwagens bij de grens die zo snel mogelijk naar binnen moeten. Het moet niet over een paar weken, maar nu."

De woordvoerder kan zich geen andere voorbeelden herinneren waarbij op een dergelijke manier hulp werd geboden. "Als wereldwijde hulporganisatie zien we dat het toch het beste en snelste werkt om hulpgoederen te leveren via grote vrachtvliegtuigen, en vervolgens via vrachtwagens of kleinere auto's als een gebied slecht bereikbaar is."

Von der Leyen: proef zeecorridor start vandaag

Vandaag staat een eerste proef gepland met een humanitaire zeecorridor tussen Cyprus en Gaza, zei Europese Commissie-voorzitter Von der Leyen op een persconferentie in Cyprus. De bedoeling is dat de corridor ergens in dit weekend van start gaat. Het is een samenwerking tussen Cyprus, de Europese Unie, de Verenigde Arabische Emiraten, de Verenigde Staten en "andere cruciale partners", aldus Von der Leyen.

President Nikos Christodoulides van Cyprus zei dat zijn land vanaf oktober onophoudelijk aan het plan heeft gewerkt. "Dit is het unieke perspectief dat Cyprus de Europese Unie brengt", zei hij in een verwijzing naar de ligging van het eiland: dichtbij Israël en Gaza.

Von der Leyen en de Cypriotische president Christodoulides bij de persconferentie

'Kolonisatie door Israël in schokkend recordtempo'

De Israëlische kolonisatie van bezet gebied gaat in "een recordtempo en op schokkende wijze" door, zegt de mensenrechtenchef van de Verenigde Naties, Volker Türk. Hij noemt het uitbreiden van de Joodse kolonies in bezette Palestijnse gebieden een oorlogsmisdaad. "Ze maken het praktisch onmogelijk dat er een Palestijnse staat komt."

De VS zei eerder ook dat de kolonies in strijd zijn met het internationaal recht en heeft Israël opgeroepen om op te treden tegen de "extremisten". Israël blijft echter Palestijnse grond koloniseren en vervolgt en verdrijft Palestijnen in die gebieden.

Op de bezette Westelijke Jordaanoever zijn volgens cijfers van de VN bijvoorbeeld tussen oktober 2022 en oktober vorig jaar 24.300 nieuwe woningen voor Joodse kolonisten gebouwd. Sinds 2017 waren dat volgens de VN nooit zo veel.

Meer uitleg over de kolonisatie kan je lezen in dit artikel:

Nederland wil bijdrage leveren aan tijdelijke haven

Nederland wil een bijdrage leveren aan een tijdelijke haven voor humanitaire hulp aan Gaza. Demissionair minister Ollongren van Defensie zegt dat "we ons in elk geval zullen aansluiten bij de groep landen die hieraan meewerkt", verwijzend naar de aankondiging die de Amerikaanse president Biden deed in zijn State of the Union.

Ze zei daarbij dat de aanleg van een haven "natuurlijk niet de snelste manier is om hulp in Gaza te krijgen en die hulp is eigenlijk nu nodig". Het is een goed initiatief, vindt ze, en Nederland doet er graag aan mee, "maar er is meer nodig". Welke bijdrage Nederland kan leveren, is nog niet duidelijk. Dat moet nog worden besproken.

VN: grondoffensief in Rafah mag niet gebeuren

Een Israëlisch grondoffensief in Rafah zou een "enorm verlies aan mensenlevens" betekenen. Daarvoor waarschuwt een woordvoerder van de Verenigde Naties. "Dit zou niet mogen gebeuren."

"Als Israël zijn militaire offensief zou lanceren in Rafah, waar 1,5 miljoen mensen onder onmenselijke omstandigheden ontheemd zijn geraakt, zou dat een enorm verlies aan mensenlevens met zich meebrengen en het risico op verdere wreedheden nog meer vergroten", zegt de woordvoerder.

Israël heeft de afgelopen weken de luchtaanvallen op de zuidelijke stad opgevoerd. Premier Netanyahu heeft ook een offensief aangekondigd, maar het is nog onduidelijk wanneer dat begint.

Ook vannacht zijn er luchtaanvallen op de stad uitgevoerd:

  • Reuters
    Rafah na nieuwe luchtaanvallen
  • Reuters
    Rafah na nieuwe luchtaanvallen

Israël: gericht geschoten bij hulpincident wegens dreiging

Israël zegt dat er vorige week is geschoten bij een hulpkonvooi in Gaza omdat Palestijnen een bedreiging vormden voor Israëlische militairen. Volgens het land blijkt uit een intern onderzoek dat er niet is geschoten op het hulpkonvooi, maar enkel op "verdachte mensen die een bedreiging vormden voor de militairen". Het leger zegt dat daarbij gericht is geschoten.

Meer details over het interne onderzoek zijn niet naar buiten gebracht. Volgens de Palestijnse autoriteiten kwamen vorige week 115 mensen om het leven toen militairen het vuur openden tijdens de verstrekking van voedselhulp. Nog eens 750 mensen raakten gewond. De Verenigde Naties veroordeelden het geweld van Israël en drongen aan op een onafhankelijk onderzoek.

Op deze beelden van vorige week zie je hoe gewonden worden binnengebracht in het ziekenhuis. "De bezetters bleven op ons schieten", zegt een van de gewonden:

Drukte in ziekenhuizen van Gaza

Met deze app willen vrachtschepen de Houthi's op afstand houden

Met een maritieme app proberen schepen die in de Rode Zee varen Houthi-rebellen op afstand te houden. Vrachtschepen die een link hebben met Israël of de Verenigde Staten worden daar al maanden aangevallen door de Houthi's. Schepen die geen link hebben met deze landen registreren hun schip in deze app; ze hopen dat de Houthi's de app ook in de gaten houden en zo zien dat zij geen doelwit hoeven te zijn van de aanvallen.

Vlak bij de haven van Djibouti vinden de meeste aanvallen plaats:

Met deze app willen vrachtschepen de Houthi's op afstand houden

VS: Houthi-raketten en drone uitgeschakeld

De Verenigde Staten hebben opnieuw aanvallen uitgevoerd tegen doelen van de Houthi-rebellen. In Jemen zijn vier antischeepsraketten en een drone vernietigd, zegt het Amerikaanse commandocentrum Centcom. Ook heeft de VS drie antischeepsraketten uitgeschakeld in de Golf van Aden, ten zuiden van Jemen.

De Houthi's voeren al sinds november aanvallen uit op schepen in de Rode Zee die een link hebben met Israël, het Verenigd Koninkrijk of de Verenigde Staten. Woensdag vielen daar voor het eerst doden bij.

Protest bij het Capitool

Tijdens de jaarlijkse toespraak van de Amerikaanse president Biden had een groep demonstranten zich verzameld bij het Capitool. Ze willen dat Biden meer druk op Israël zet om in Gaza een staakt-het-vuren te bewerkstelligen.

"President Biden moet stoppen met het spelen van zowel een brandweerman als een brandstichter in de genocide in Gaza", zegt bijvoorbeeld moslimorganisatie CAIR (Council of American-Islamic Relations) op X. Biden bevestigde in zijn toespraak dat de VS een haven opzet in Gaza voor humanitaire hulp. Maar de demonstranten benadrukken dat de VS tegelijkertijd nog bommen en geld aan de Israëlische overheid doneert.

Biden bevestigt in toespraak bouw tijdelijke haven in Gaza

De Amerikaanse president Biden heeft in zijn jaarlijkse toespraak tot het Amerikaanse parlement, de State of the Union, bevestigd dat de VS een haven gaat opzetten in Gaza om over zee humanitaire hulp te kunnen bieden. Dat besluit lekte al uit voordat Biden het Congres toesprak. Hij benadrukte in zijn toespraak zijn standpunt dat Israël het recht heeft om achter Hamas aan te gaan, maar hij sprak zich tegelijkertijd uit voor meer hulp aan de Gazanen.

"Deze oorlog heeft voor onschuldige burgers een grotere tol geëist dan alle eerdere oorlogen in Gaza tezamen. Meer dan 30.000 Palestijnen zijn gedood, van wie de meesten niet bij Hamas horen."

Bekijk hier hoe Biden de tijdelijke haven vannacht aankondigde:

Biden bevestigt bouw tijdelijke haven bij Gaza

Djibouti nu wachtkamer voor schepen en containers

De haven van de Oost-Afrikaanse republiek Djibouti profiteert van de aanvallen van Houthi-rebellen in de Rode Zee en de Golf van Aden. Het containervervoer door de Rode Zee is dit jaar met 30 procent afgenomen, in de haven van Djibouti is het juist drukker omdat het een wachtkamer voor schepen en containers is geworden.

Buiten de haven zie je schepen voor anker liggen, wachtend op hun moment om door te varen. "Meer schepen laden hier containers uit en besluiten dan wat ze doen," zegt de directeur tegen Afrika-correspondent Elles van Gelder. "Verder varen, wachten of toch omkeren. Ook slaan we containers nu langer op."

Nieuw liveblog

We houden je in dit blog op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in het Midden-Oosten. Het blog van gisteren teruglezen? Dat kan hier.